Broompentafluoride

Broompentafluoride
Structuurformule en molecuulmodel
	Structuurformule van broompentafluoride
	Molecuulmodel van broompentafluoride
Algemeen
Molecuulformule	BrF5
IUPAC-naam	broompentafluoride
Molmassa	174,896016 g/mol
SMILES	FBr(F)(F)(F)F
CAS-nummer	7789-30-2
EG-nummer	232-157-8
PubChem	24606
Wikidata	Q417069
Beschrijving	Kleurloze tot lichtgele vloeistof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
H-zinnen	H242 - H301 - H311 - H314 - H331
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210 - P220 - P234 - P280 - P370+P378
Opslag	Gescheiden van voeding en voedingsmiddelen. Droog, goed gesloten en in een goed verluchte ruimte bewaren.
VN-nummer	1745
ADR-klasse	Gevarenklasse 5.1
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos-lichtgeel
Dichtheid	2,46 g/cm³
Smeltpunt	−60,5 °C
Kookpunt	40,8 °C
Dampdruk	(bij 20°C) 44.000 Pa
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHog	−428,9 kJ/mol
ΔfHol	−458,6 kJ/mol
Sog, 1 bar	320,2 J/mol·K
Sol, 1 bar	225,1 J/mol·K
Cop,m	99,6 J/mol·K
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal	Scheikunde

Broompentafluoride is een extreem reactieve interhalogeenverbinding van fluor en broom, met als brutoformule BrF₅. Het is een kleurloze tot lichtgele, rokerige vloeistof met een scherpe geur, die hevig reageert met water. Het is een sterke oxidator en een sterk fluoreringsreagens.

Synthese

Broompentafluoride werd voor het eerst bereid in 1930 door middel van een disproportioneringsreactie van broomfluoride. Het nadeel aan deze methode is dat er, naast de gewenste stof, ook dibroom wordt gevormd en daardoor de rendabiliteit van de reactie omlaag wordt gehaald.^[1]

{\ce {5BrF -> BrF5 + 2Br2}}

Een bereiding met een hoger rendement is de reactie tussen moleculair broom en fluor bij een temperatuur van 150 °C:

{\ce {Br2 + 5F2 -> 2BrF5}}

Voor de bereiding van kleinere hoeveelheden kan volgende synthese worden aangewend:^[2]

{\ce {KBr + 3F2 -> BrF5 + KF}}

Toepassingen

Broompentafluoride is zo reactief dat het zuurstof uit silicaten vrijmaakt. Het wordt gebruikt in de analyse van de zuurstofisotoopverhoudingen in geologische materialen, zoals klei. Het kan in nikkel bewaard worden, omdat dit metaal een beschermende fluoridelaag ontwikkelt.

Toxicologie en veiligheid

De stof ontleedt bij verhitting boven 460 °C en bij contact met zuren of zure dampen, met vorming van zeer giftige dampen, zoals waterstoffluoride en waterstofbromide. Ze reageert hevig met:

brandstoffen en organische verbindingen, producten die waterstof bevatten (zoals ammoniak, azijnzuur, water, vet en papier), waardoor brand- en ontploffingsgevaar ontstaat
water, waterdamp, vocht en stoom, met vorming van giftige en corrosieve dampen van waterstoffluoride en waterstofbromaat:

{\ce {BrF5 + 3H2O -> 5HF + HBrO3}}

alle bekende elementen, met uitzondering van stikstof, zuurstof en edelgassen

De stof is corrosief voor de ogen, de huid en de luchtwegen. Inademing van de damp of de aerosol kan longoedeem veroorzaken. Blootstelling boven de drempelwaarde van 0,1 ppm (0,72 mg/m³) kan de dood veroorzaken.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) N.N. Greenwood & A. Earnshaw - Chemie prvku (Chemistry of the Elements), Informatorium, Praag, 1993
↑ (en) G.A. Hyde - Synthesis routes to chlorine and bromine pentafluorides, Inorganic Chemistry 7: pp. 2648–2649, 1968

[1] (en) N.N. Greenwood & A. Earnshaw - Chemie prvku (Chemistry of the Elements), Informatorium, Praag, 1993

[2] (en) G.A. Hyde - Synthesis routes to chlorine and bromine pentafluorides, Inorganic Chemistry 7: pp. 2648–2649, 1968

[1]

[2]