Echte wormhagedissen

geslacht van wormhagedissen uit de familie echte wormhagedissen
(Doorverwezen vanaf Amphisbaena (geslacht))

Echte wormhagedissen[1] (Amphisbaena) zijn een geslacht van wormhagedissen uit de familie wormhagedissen sensu stricto (Amphisbaenidae).

Echte wormhagedissen
Amphisbaena ibijara
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Amphisbaenia (Wormhagedissen)
Familie:Amphisbaenidae (Wormhagedissen s.s.)
Geslacht
Amphisbaena
Linnaeus, 1758
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Echte wormhagedissen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling

bewerken

De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1758 voorgesteld door Carl Linnaeus. Het is met 96 soorten het grootste geslacht van alle wormhagedissen; bijna de helft van alle soorten behoort tot deze groep.[2]

Er worden nog regelmatig nieuwe soorten ontdekt waardoor veel bronnen een lager soortenaantal geven. Drie soorten zijn pas in 2018 voor het eerst beschreven en de soort Amphisbaena mebengokre is pas sinds 2019 bij de wetenschap bekend.

Verspreiding en habitat

bewerken

De verschillende vertegenwoordigers komen voor in delen van Zuid-Amerika en leven in de landen Argentinië, Bolivia, Brazilië, Colombia, Cuba, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Haïti, Hispaniola, Maagdeneilanden, Paraguay, Peru, Puerto Rico, Suriname, Trinidad, Uruguay en Venezuela. Hiervan komt bijna de helft van alle soorten (48) endemisch voor in Brazilië.[2]

De habitat bestaat voornamelijk uit vochtige tropische en subtropische bossen in laaglanden, drogere bossen en vochtige savannes. Ook in door de mens aangepaste gebieden zoals tuinen en plantages komen verschillende soorten voor.[3]

Beschermingsstatus

bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 52 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Van de soorten worden er 31 gezien als 'veilig' (Least Concern of LC), een als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU), twaalf als 'onzeker' (Data Deficient of DD) en twee als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Drie soorten worden beschouwd als 'bedreigd' (Endangered of EN) en drie soorten ten slotte als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[3]

Soorten

bewerken

Onderstaand is een lijst van alle soorten weergegeven, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Amphisbaena absaberi Strüssmann & Carvalho, 2001 Brazilië
Amphisbaena acrobeles Ribeiro, Castro-Mello & Nogueira, 2009 Brazilië
Witte wormhagedis
(Amphisbaena alba)
Linnaeus, 1758 Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Peru, Bolivia, Brazilië, Paraguay, Trinidad, Ecuador
Amphisbaena albocingulata Boettger, 1885 Paraguay
Amphisbaena anaemariae Vanzolini, 1997 Brazilië
Amphisbaena angustifrons Cope, 1861 Argentinië, Paraguay, Bolivia
Amphisbaena anomala Barbour, 1914 Brazilië
Amphisbaena arda Rodrigues, 2003 Brazilië
Amphisbaena arenaria Vanzolini, 1991 Brazilië
Amphisbaena bahiana Vanzolini, 1964 Brazilië
Amphisbaena bakeri Stejneger, 1904 Puerto Rico
Amphisbaena barbouri Gans & Alexander, 1962 Cuba
Amphisbaena bedai Vanzolini, 1991 Brazilië
Amphisbaena bilabialata Stimson, 1972 Brazilië
Amphisbaena bolivica Mertens, 1929 Argentinië
Amphisbaena borelli Peracca, 1897 Argentinië, Bolivia
Amphisbaena brasiliana Gray, 1865 Brazilië
Amphisbaena brevis Strüssmann & Mott, 2009 Brazilië
Amphisbaena caeca Cuvier, 1829 Puerto Rico
Amphisbaena caetitensis Almeida, Freitas, Silva, Costa-valverde, Rodrigues, Pires & Mott, 2018 Brazilië
Amphisbaena caiari Teixeira Jr, Dal Vechio, Neto & Rodrigues, 2014 Brazilië
Amphisbaena camura Cope, 1862 Paraguay, Bolivia, Brazilië
Amphisbaena carlgansi Thomas & Hedges, 1998 Cuba
Amphisbaena carli Pinna, Mendonça, Bocchiglieri & Fernandes, 2010 Brazilië
Amphisbaena carvalhoi Gans, 1965 Brazilië
Amphisbaena caudalis Cochran, 1928 Hispaniola
Amphisbaena cayemite Thomas & Hedges, 2006 Hispaniola
Amphisbaena cegei Montero, Sáfadez & Álvarez, 1997 Bolivia
Amphisbaena crisae Vanzolini, 1997 Brazilië
Amphisbaena cubana Gundlach & Peters in Peters, 1879 Cuba
Amphisbaena cuiabana Strüssmann & Carvalho, 2001 Brazilië
Amphisbaena cunhai Hoogmoed & Avila, 1991 Brazilië
Amphisbaena darwinii Duméril & Bibron, 1839 Uruguay, Brazilië, Paraguay
Amphisbaena dubia Müller, 1924 Brazilië
Amphisbaena fenestrata Cope, 1861 Maagdeneilanden
Amphisbaena filiformis Ribeiro, Gomes, Rodrigues Da Silva, Cintra & Da Silva, 2016 Brazilië
Amphisbaena frontalis Vanzolini, 1991 Brazilië
Gevlekte wormhagedis
(Amphisbaena fuliginosa)
Linnaeus, 1758 Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Trinidad, Brazilië, Peru
Amphisbaena gonavensis Gans & Alexander, 1962 Haïti
Amphisbaena gracilis Strauch, 1881 Venezuela
Amphisbaena hastata Vanzolini, 1991 Brazilië
Amphisbaena heathi Schmidt, 1936 Brazilië
Amphisbaena hiata Montero & Céspedez, 2002 Argentinië
Amphisbaena hogei Vanzolini, 1950 Brazilië
Amphisbaena hoogmoedi Oliveira, Vaz-silva, Santos-jr, Graboski, Teixeira Jr, Dal Vechio & Ribeiro, 2018 Brazilië
Amphisbaena hyporissor Thomas, 1965 Hispaniola
Amphisbaena ibijara Rodrigues, Andrade & Dias Lima, 2003 Brazilië
Amphisbaena ignatiana Vanzolini, 1991 Brazilië
Amphisbaena innocens Weinland, 1862 Hispaniola
Amphisbaena kingii Bell, 1833 Brazilië, Uruguay, Argentinië, Bolivia
Amphisbaena kiriri Ribeiro, Gomides & Costa, 2018 Brazilië
Amphisbaena kraoh Vanzolini, 1971 Brazilië
Amphisbaena leali Thomas & Hedges, 2006 Hispaniola
Amphisbaena leeseri Gans, 1964 Brazilië, Paraguay
Amphisbaena leucocephala Peters, 1878 Brazilië, Uruguay
Amphisbaena littoralis Roberto, Brito & Ávila, 2014 Brazilië
Amphisbaena lumbricalis Vanzolini, 1996 Brazilië
Amphisbaena manni Barbour, 1914 Brazilië
Amphisbaena maranhensis Gomes & Maciel, 2012 Hispaniola
Amphisbaena mebengokre Amphisbaena mebengokre Ribeiro, Sá, Santos Jr, Graboski, Zaher, Guedes, Andrade & Vaz-silva, 2019 Brazilië
Amphisbaena medemi Gans & Mathers, 1977 Colombia
Amphisbaena mertensii Strauch, 1881 Brazilië, Argentinië, Paraguay
Amphisbaena metallurga Costa, Resende, Teixeira, Vechio & Clemente, 2015 Brazilië
Amphisbaena miringoera Vanzolini, 1971 Brazilië
Amphisbaena mitchelli Procter, 1923 Brazilië
Amphisbaena munoai Klappenbach, 1960 Brazilië, Uruguay
Amphisbaena myersi Hoogmoed, 1988 Suriname
Amphisbaena neglecta Dunn & Piatt, 1936 Brazilië
Amphisbaena nigricauda Gans, 1966 Brazilië
Amphisbaena occidentalis Cope, 1875 Peru
Amphisbaena pericensis Noble, 1921 Peru
Amphisbaena persephone Pinna, Mendonça, Bocchiglieri & Fernandes, 2014 Brazilië
Amphisbaena plumbea Gray, 1872 Argentinië
Amphisbaena polygrammica Werner, 1900 Peru
Amphisbaena pretrei Duméril & Bibron, 1839 Brazilië
Amphisbaena prunicolor Cope, 1885 Argentinië Brazilië, Paraguay
Amphisbaena ridleyi Boulenger, 1890 Brazilië
Amphisbaena roberti Gans, 1964 Brazilië
Amphisbaena rozei Lancini, 1963 Venezuela
Amphisbaena sanctaeritae Vanzolini, 1994 Brazilië
Amphisbaena saxosa Castro-Mello, 2003 Brazilië
Amphisbaena schmidti Gans, 1964 Puerto Rico
Amphisbaena silvestrii Boulenger, 1902 Brazilië, Bolivia
Amphisbaena slateri Boulenger, 1907 Peru, Bolivia
Amphisbaena slevini Schmidt, 1936 Brazilië, Frans-Guyana
Amphisbaena spurelli Boulenger, 1915 Colombia, Panama
Amphisbaena steindachneri Strauch, 1881 Brazilië, Bolivia, Paraguay
Amphisbaena stejnegeri Ruthven, 1922 Guyana
Amphisbaena supernumeraria Mott, Rodrigues & dos Santos, 2009 Brazilië
Amphisbaena talisiae Vanzolini, 1995 Brazilië
Amphisbaena townsendi Stejneger, 1911 Peru
Amphisbaena tragorrhectes Vanzolini, 1971 Brazilië
Amphisbaena uroxena Mott, Rodrigues, de Freitas & Silva, 2008 Brazilië
Amphisbaena vanzolinii Gans, 1963 Guyana, Suriname, Brazilië
Amphisbaena vermicularis Wagler, 1824 Brazilië, Bolivia
Amphisbaena xera Thomas, 1966 Puerto Rico

Bronvermelding

bewerken