Zuiderpark (Den Haag)
Zuiderpark is een stadspark en een wijk in Den Haag. De wijk is onderdeel van stadsdeel Escamp.
| Wijk in Den Haag | |
|---|---|
| |
| Kerngegevens | |
| Gemeente | Den Haag |
| Stadsdeel | Escamp |
| Coördinaten | 52°3'21"NB, 4°17'8"OL |
| Oppervlakte | 108 ha. |
| Inwoners (2017) |
165[1] |
| Overig | |
| Wijknummer | 35 |
| Foto's | |
| |
| Zuiderpark | |
De wijk grenst aan de wijken Moerwijk, Morgenstond, Leyenburg en Rustenburg en Oostbroek.
Beschermd stadsgezichtBewerken
In 2011 kreeg het Zuiderpark de status van beschermd stadsgezicht. Het is het eerste Nederlandse voorbeeld van een volkspark. Natuurhistorische waarden worden toegekend aan de parkaanleg, de eendenkooi, het Scheepstra- en Ligthartmonument (Ot en Sien) en de hoofdentree aan het Veluweplein.
Het parkBewerken
ParkaanlegBewerken
Het park werd in het interbellum aangelegd als een werkverschaffingsproject. Het ontwerp dateert uit 1908, toen architect H.P. Berlage het Plan tot uitbreiding van 's-Gravenhage maakte. Met de aanleg werd begonnen in 1923, de officiële opening was in 1936. Pieter Westbroek, directeur van de Gemeentelijke Plantsoenendienst, en tuinarchitect D.F. Tersteeg veranderden veel aan het ontwerp. De kern van het park bestaat uit een grote vijver en speelweiden. Daaromheen zijn andere, bijna zelfstandige parken met educatieve en sportieve voorzieningen.
EendenkooiBewerken
Op verzoek van de Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor 's-Gravenhage e.o. bleef de eendenkooi in het ontwerp van Berlage staan. Al in of misschien al voor 1639 was hier een eendenkooi. Hij is niet voor het publiek toegankelijk.
Ot en SienBewerken
Aan de noordkant van het park staat het monument van Ot en Sien, omringd door enkele banken. Het monument is het eerste litteraire monument van Nederland en werd op 29 september 1930 onthuld, dus ruim voor de officiële opening van het park. De beeldjes werden gemaakt door Frits van Hall. Het monument herinnert aan het werk van Jan Ligthart en Hindericus Scheepstra.
ZwembadBewerken
Het gemeentelijk zwembad werd op 30 mei 1925 in gebruik genomen als openluchtbad. In 2000/2001 werd op dezelfde plek een nieuw maar nu overdekt zwembad gebouwd.[2] De gemeente had in 2014 nog zes zwembaden: De Blinkerd, Overbosch, De Waterthor, De Houtzagerij, Zuiderpark en Hofbad.
StadionBewerken
In het park bevond zich tot medio 2007 het Zuiderpark Stadion, de thuishaven van voetbalclub fc/ADO Den Haag, thans gehuisvest in een nieuw stadion in het Forepark(Cars Jeans Stadion). Op de plek van het stadion bevindt zich sinds 2017 de Sportcampus Zuiderpark, een sportcomplex voor zaalsporten. Daarnaast herbergt het park een overdekt zwembad, een openluchttheater, een beeldenroute, een bowlingbaan, botenverhuur en een restaurant, 'ParkPaviljoen Zuiderpark', geopend in 2005. In het Zuiderpark vond jaarlijks het grootste gratis popfestival van Nederland plaats, Parkpop. Het Zuiderpark heeft meerdere ingangen, aan de Vreeswijkstraat, Loevesteinlaan en Melis Stokelaan; de hoofdingang bevindt zich aan het Veluweplein.
BeeldenrouteBewerken
OlifantenvijverBewerken
Een van de vijvers in het Zuiderpark wordt de Olifantenvijver genoemd. In 1937 was circus Sarrasani op bezoek in Scheveningen. Na afloop, op 24 augustus, werden materialen en dieren ingeladen bij het toenmalige treinstation aan de Zwolsestraat. De oudste olifant, de 108-jarige Jenny, werd onwel en viel om. Ze werd naar de Haagse Dierentuin aan de Koningskade gebracht om weer op krachten te komen, maar overleed nog diezelfde dag. Het kadaver werd voor 45 gulden gekocht door het Museum voor het Onderwijs, dat belangstelling had voor haar skelet. Dat werd schoongemaakt en daarna in een vijver van het Zuiderpark gelegd, zodat de algen de beenderen konden schooneten. Zo heeft de vijver zijn naam gekregen. Het skelet werd later in wit zand in de museumtuin begraven zodat de algen zouden afsterven. Daarna zou het skelet worden opgezet. Dat is echter nooit gebeurd en het raakte in vergetelheid. Vanaf 1980 werd op diverse plaatsen tevergeefs gezocht. Wel vond men een mammoet-bot.[3]
SmalspoorBewerken
Ten zuiden van de sportcampus heeft de Stoomgroep West Zuiderpark een smalspoorbaan in gebruik op eigen terrein, maar er is ook een lijn die het terrein verlaat en een traject door het park heeft. Met een zwaar beveiligde overweg conform aan een spoorwegovergang van de Nederlandse Spoorwegen.
BereikbaarheidBewerken
In dit geval was een buslijn de eerste verbinding. Het was de eerste stadsbuslijn van de HTM, lijn 4, in 1925. Maar die verdween al na vier maanden. Het park was er nog niet, het ging om een verbinding met het pas geopende zwembad. In 1926 probeerde buslijn 7 het, maar dat duurde nog korter. In 1927 reed buslijn N vier maanden. Steeds waren er maar weinig passagiers; voor velen was tram en bus te duur, en velen gingen (daarom of liever) lopen of fietsen. Pas in 1930 kwam de eerste tram, lijn 13 (4e) bij het Zuiderpark. De keerlus was op het Veluweplein, pal voor de ingang van het park. Ondanks dat werd ook deze lijn nooit een succes, en in 1952 werd deze laatste tramlijn 13 opgeheven. Plannen voor verlenging via Moerweg of Vreeswijkstraat gingen niet door omdat daar geen of weinig huizen waren. In 1974 kwam er opnieuw een tramlijn, de huidige lijn 9, maar deze keer "onder" het Zuiderpark, naast de Melis Stokelaan. In 1976 kwam lijn 8 ook daar te rijden. In 2003 werd lijn 8 opgeheven. Anno 2022 is het park bereikbaar met tram 9 & 16, en bus 25 & 26, plus streekbus 51.[4][5][6]
EvenementenBewerken
ParkpopBewerken
Van 1981 tot en met 2019 werd jaarlijks het popfestival Parkpop gehouden in het Zuiderpark. Dit is een gratis toegankelijk festival. Vanaf 2022 vindt het plaats op het Malieveld.
Zuiderpark OpenBewerken
Het Zuiderpark Open werd van 2008 t/m 2010 gespeeld.
In 2008 werd voor het eerst een tijdelijke par-71 golfbaan in het park aangelegd voor het spelen van het Zuiderpark Open, een golftoernooi waarvan de opbrengst voor goede doelen was bestemd.
Wijk ZuiderparkBewerken
Zuiderpark is ook de officieuze, maar veelgebruikte naam van de Haagse wijk Rustenburg/Oostbroek in Den Haag, gelegen aan de westkant van het park. De wijk grenst aan Moerwijk, Transvaal en het Regentessekwartier. De grenzen van de wijk liggen bij de Loosduinsekade, De la Reyweg, en de Soestdijksekade.
De wijk is tussen 1920 en 1940 gebouwd en bestaat uit eengezinswoningen en portiekwoningen, hoofdzakelijk koopwoningen. De wijk was oorspronkelijk gebouwd voor de wat beter gesitueerde arbeidersklasse. Tegenwoordig is Zuiderpark een multiculturele wijk, 50 procent van de bewoners is van allochtone afkomst, vooral Turks. De centrale winkelstraat is de Dierenselaan, hier rijdt tramlijn 6. Ook Randstadrail RR4 rijdt door de wijk.
Externe linksBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
