Dwergparelmos

soort uit het geslacht Weissia
(Doorverwezen vanaf Weissia rostellata)

Het dwergparelmos (Weissia rostellata) is een mos in de familie Pottiaceae. Het komt voor op klei en leem.[1]

Dwergparelmos
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Bryophyta (Mossen)
Klasse:Bryidae
Onderklasse:Dicranidae
Orde:Pottiales
Familie:Pottiaceae
Geslacht:Weissia
Soort
Weissia rostellata
(Brid.) Lindb. (1864)
Dwergparelmos op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Kenmerken

bewerken

Weissia rostellata valt op door zijn opvallende uiterlijk, met korte cilindrische capsules die half verborgen zijn tussen lange bladeren bij de basis van de sporofyt. Deze capsules verliezen hun deksel niet en kunnen vaak in deels afgebroken toestand worden gevonden met een loep. W. rostellata vormt lage, losse plukjes geelgroene planten van ongeveer 5 mm hoog. De bladeren zijn 1,5-2,5 mm lang.[2]

Ecologie

bewerken

De standplaatsen van Weissia rostellata hebben gemeen dat zij allen gelegen zijn op recent aangesneden kleibodems. Veel vondsten zijn gedaan in natuurontwikkelingsterreinen waar de bovenlaag van graslanden verwijderd is. Verder komt het plantje voor in (geschoonde) greppels, langs watergangen (op steile kruimelige taluds en op onlangs verlaagde oevers), op hopen uitgegraven klei en op vochtige paden tussen gras. Het gaat om kalkarme, maar basenrijke zware klei zoals kalkloze poldervaaggronden, kalkloze drechtvaaggronden of waardveengronden. Vermoedelijk groeide W. rostellata voor de intensivering van de landbouw in blauwgraslanden en dotterbloemhooilanden en heeft daar een omvangrijke sporenvoorraad in de bodem opgebouwd. Tot de begeleidende soorten behoren diverse pioniers op klei zoals Barbula unguiculata, Bryum rubens, Tortula truncata en enkele Fissidens-soorten.[1]

Verspreiding

bewerken

In Nederland komt het dwergparelmos zeer zeldzaam voor. Het staat op de rode lijst in de categorie 'gevoelig'. Lange tijd was Weissia rostellata slechts bekend van één vondst bij de spoorbrug van Den Bosch in 1907. In 1999 werd de soort langs de Afgedamde Maas gevonden, niet ver van de oude vindplaats. Vanaf 2002 volgden diverse vondsten in het rivierengebied. Aanvankelijk in de Alblasserwaard en de Vijfherenlanden op de grens van laagveen- en fluviatiel district. Daarna ook in het Land van Maas en Waal, in Berg en bij Wageningen. In de ons omringende landen is W. rostellata (zeer) zeldzaam.[1]