Wikipedia

Vijf-in-een-kruid

soort uit het geslacht Plectranthus

Vijf-in-een-kruid (Plectranthus amboinicus, synoniemen: Coleus amboinicus Lour. (basioniem), Coleus aromaticus Benth.) is een vlezige vaste plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De smaak en geur lijkt enigszins op die van wilde marjolein (oregano), echte marjolein, tijm, komkommerkruid en munt. Vandaar de Nederlandse naam. Vijf-in-een-kruid komt van nature voor in Zuid- en Oost-Afrika van KwaZoeloe-Natal en Swaziland tot Angola en Mozambique en naar het noorden tot in Kenia en Tanzania.[1] De soort is ingeburgerd in de tropen van zowel de oude als de nieuwe wereld. Vijf-in-een-kruid wordt wijdverbreid geteeld. De plant is gemakkelijk te vermeerderen door blad- en stengelstek.

Vijf-in-een-kruid
Vijf-in-een-kruid
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Lamiales
Familie:Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)
Geslacht:Plectranthus
Soort
Plectranthus amboinicus
(Lour.) Spreng. (1825)
Bloeiwijze
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Vijf-in-een-kruid op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Beschrijving bewerken

Vijf-in-een-kruid is een grote succulente, kruidachtige, vlezige en sterk aromatische plant. Op de plant zitten korte, zachte, rechte haren. De bladeren hebben een speciale geur.[2] De vlezige stengel is ongeveer30–90 cm lang met of lange, stijve haren dan wel zachte, korte, rechte, dicht bij elkaar staande haren. De zeer dikke, dicht behaarde bladeren zijn breed, ei- tot ovaalvormig met een toegespitste top. Op de onderzijde van het blad komen de meeste klierharen voor. De smaak van het blad is aromatisch met een aangename en verfrissende geur. De lichtpurperen bloemen staan op een korte bloemsteel in dichte kransen op vaste afstanden aan een lange, dunne tros.

  •  
    Indian Borage (Oregano)
  •  
    Plectranthus amboinicus in Kerala
  •  
    Cuban oregano

Literatuur bewerken

  • African Flowering Plants Database - Base de Donnees des Plantes a Fleurs D'Afrique (AFPD), 2008
  • Aldén, B., S. Ryman & M. Hjertson, 2009, Våra kulturväxters namn - ursprung och användning, Formas, Stockholm (Handbook on Swedish cultivated and utility plants, their names and origin)
  • Balick, M. J., M. Nee & D. E. Atha, 2000, 'Checklist of the vascular plants of Belize, Mem. New York Bot. Gard. 85: i–ix, 1–246
  • Brako, L., A.Y. Rossman & D.F. Farr, 1995, Scientific and Common Names of 7,000 Vascular Plants in the United States
  • CONABIO, 2009, Catálogo taxonómico de especies de México, 1. in Ca. nat. México. CONABIO, Mexico City
  • Davidse, G., M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera, ed, 2012, 'Rubiaceae a Verbenaceae', Fl. Mesoamer. 4(2): in publication
  • Dyer, R. A., et al., eds, 1963–', Flora of southern Africa
  • Erhardt, W., et al., 2008, Der große Zander: Enzyklopädie der Pflanzennamen
  • Gibbs Russell, G. E., W. G. Welman, E. Reitief, K. L. Immelman, G. Germishuizen, B. J. Pienaar, M. v. Wyk & A. Nicholas, 1987, 'List of species of southern African plants', Mem. Bot. Surv. S. Africa, 2(1–2): 1–152(pt. 1), 1–270(pt. 2)
  • Hanelt, P., ed, 2001, Mansfeld's encyclopedia of agricultural and horticultural crops, Volumes 1-6
  • Hedge, I. C., R. A. Clement, A. J. Paton & P. B. Phillipson, 1998, 'Labiatae', Fl. Madagasc, 175: 1–293
  • Hokche, O., P. E. Berry & O. Huber, 2008, Nuev. Cat. Fl. Vas. Venezuela 1–860. Fundación Instituto Botánico de Venezuela, Caracas, Venezuela
  • Huxley, A., ed, 1992, The new Royal Horticultural Society dictionary of gardening
  • Markle, G. M., et al., eds, 1998, Food and feed crops of the United States, 2nd Ed.
  • McGuffin, M., J. T. Kartesz, A. Y. Leung, & A. O. Tucker, 2000, Herbs of commerce, 2nd Ed.
  • Molina Rosito, A., 1975, Enumeración de las plantas de Honduras, Ceiba 19(1): 1–118
  • Orrell, T., Custodian, 2012, ITIS Regional: The Integrated Taxonomic Information System (version Apr 2011), in: F. Bisby et al., ed,Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 25 June 2012, digital resource at www.catalogueoflife.org/col/. species 2000, Reading, England
  • Padua, L. S. de, et al., eds, 1999, 'Medicinal and poisonous plants 1', in I. Faridah Hanum & L. J. G. van der Maesen, eds, Plant Resources of South-East Asia (PROSEA), 12(1):407
  • The PLANTS Database, 2000
  • Porcher, M. H., et al., Searchable World Wide Web Multilingual Multiscript Plant Name Database (MMPND)
  • Rehm, S., 1994, Multilingual dictionary of agronomic plants
  • Suddee, S., et al., 2004, 'A taxonomic revision of tribe Ocimeae Dumort. (Lamiaceae) in continental South East Asia II. Plectranthinae', Kew Bull. 59:391–393.
  • Turrill, W. B., et al., eds, 1952–, Flora of Tropical East Africa

Bronnen bewerken

  1. ↑ United States Department of Agriculture Germplasm Resources Information Network: Plectranthus amboinicus, http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?317147, accessed 21 August 2012
  2. ↑ KALIAPPAN, Nirmala Devi, & Periyanayagam Kasi VISWANATHAN, 2008, 'Pharmacognostical studies on the leaves of Plectranthus amboinicus (Lour) Spreng', International Journal of Green Pharmacy, 2(3): 182-4, https://web.archive.org/web/20140529153227/http://www.greenpharmacy.info/article.asp?issn=0973-8258%3Byear%3D2008%3Bvolume%3D2%3Bissue%3D3%3Bspage%3D182%3Bepage%3D184%3Baulast%3DKaliappan
Zie de categorie Coleus amboinicus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikispecies heeft een pagina over Coleus amboinicus.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vijf-in-een-kruid&oldid=63610791"