Zwitserse parlementsverkiezingen 2007

Politiek in Zwitserland


Politiek van Zwitserland


Portaal
Portaalicoon Politiek & Zwitserland Portaalicoon

De Zwitserse federale verkiezingen van 2007 werden op 21 oktober gehouden voor de twee kamers tellende Bondsvergadering.

De twee kamers van de Bondsvergadering (Bundesversammlung/ Assemblée fédérale/ Assemblea Federale/ Assemblea Federala):

  • Nationale Raad (Nationalerat/ Conseil National/ Consiglio Nazionale/ Cussegl Naziunal), bestaat uit 200 leden die via het algemeen kiesrecht worden gekozen op basis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging voor de duur van vier jaar. De Nationale Raad is het lagerhuis van de Bondsvergadering.
  • Kantonsraad (Ständerat/ Conseil des États/ Consiglio degli Stati/ Cussegl dals Stadis), bestaat 46 leden die via algemeen, enkelvoudig kiesrecht worden gekozen voor de duur van vier jaar. In elk van 20 kantons worden twee kandidaten gekozen die worden afgevaardigd naar de Kantonsraad. In elk van de 6 halfkantons[1] wordt er één kandidaat gekozen die wordt afgevaardigd naar de Kantonsraad. De Kantonsraad is het hogerhuis van de Bondsvergadering.

Partijen bewerken

Aan de Zwitserse verkiezingen deden tal van partijen mee met verschillende ideologieën. Hieronder een overzicht van de belangrijkste partijen en ideologie. (De partijen vertegenwoordigt in de regering, de Bondsraad zijn vetgedrukt.)

Partij ideologie
Alternatieve Kanton Zug (SGA) socialisme
Christelijk Sociale Partij van Zwitserland (CSP) Christen-socialisme
Christendemocratische Volkspartij (CVP) Christendemocratisch
Evangelische Volkspartij Christendemocratie
Federaal-Democratische Unie (EDU) conservatisme/Christendemocratie
Groene Partij van Zwitserland (GPS) ecologisme
Groen-Liberale Partij (GLP) ecologisme/liberalisme
Liga van Ticino (Lega) conservatisme/populisme/Ticinees nationalisme
Liberale Partij van Zwitserland (LPS) conservatief-liberalisme
Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland (SP) sociaaldemocratie
SolidaritéS marxisme-leninisme/trotskisme
Vrijheidspartij van Zwitserland (FPS) conservatisme/populisme
Vrijzinnig Democratische Partij (FDP) liberalisme
Zwitserse Democraten (SD) conservatisme/populisme
Zwitserse Partij van de Arbeid (PdA) communisme/links-socialisme
Zwitserse Volkspartij (SVP) conservatisme/nationalisme

Campagne bewerken

Tijdens de campagne legden de rechts-nationalistische SVP en de kleinere populistische partijen (SD, FPS, Lega) de nadruk op aanscherping van het vreemdelingenbeleid en de behoud van de traditionele Zwitserse waarden. De SVP speelde in op de gevoelens die leven onder een deel van het Zwitserse volk, zoals de angst voor de vreemdeling[2], Bekend werd de SVP met een verkiezingsposter waarop een aantal witte schapen een zwart schaap van de Zwitserse vlag schoppen. De witte schapen verwijzen naar een sterke arm der wet die de Zwitsers nodig hebben om de criminele vreemdeling ( het zwarte schaap ) het land uit te schoppen. De SVP streeft naar de uitwijzing van vreemdelingen die een ernstig misdrijf hebben gepleegd om zo "het land veilig te maken voor onze kinderen, vrouwen en mannen"[3].Bijzondere nadruk legde de SVP op het drugsgebruik van de jeugd. Volgens de SVP moet drugsgebruik en handel in drugs hard worden aangepakt. Onderdeel van de verkiezingscampagne van de SVP was een filmpje getiteld Himmel und Hölle[4], waarin het drugsmisbruik door de jeugd werd getoond. De tegenstanders van de SVP vonden het filmpje smakeloos. De harde campagne van de SVP en het inspelen op de volksgevoelens droegen bij aan de verkiezingsoverwinning van de SVP.

De Christendemocratische CVP en de kleinere Christelijke partijen (EDU, EVP, met uitzondering van de CSP) legden tijdens de campagne net als de SVP de nadruk op een strenger drugsbeleid. De euroscepsis die overheerste bij de kleine EDU werden echter niet gedeeld door de pro-Europese CVP. De CVP voerde een campagne waarin de nadruk werd gelegd op toenadering tot de EU. Een prominente rol in de CVP-campagne speelde het terugdringen van de CO2-uitstoot en een sociaal-liberaal beleid in overeenstemming met de traditionele Christelijke waarden die de grondslag vormen van de Zwitserse democratie. De populariteit van Bondsraad (regeringslid) Doris Leuthard werd tijdens de CVP-campagne flink uitgebuit. De CVP was de enige pro-Europese partij die winst boekte.

 
SVP-demonstratie

Net als de CVP legde de SP de nadruk op toenadering tot Europa. De SP verzette zich tegen de vreemdeling gerichte SVP-campagne die zij als populistisch afdeed. De SP voerde ook campagne voor een belastinghervorming en een innoverende milieupolitiek[5]. De SP maakte tijdens haar campagne veel gebruik van het internet. Via blogs en online-advertenties probeerde men de kiezer te bereiken. Deze inspanningen ten spijt, voorkwam niet de verkiezingsnederlaag van de sociaaldemocraten.

De GPS, de groene partij, voerde campagne voor een actieve klimaatpolitiek, gericht op het zuiniger omgaan met de fossiele brandstoffen en het de propagering van duurzame energie. De campagne van de Groen-Liberale Partij week niet veel af van die van de GPS.

De FDP (pro-Europa) voerde een zgn. "positieve" campagne om te laten zien wat er de afgelopen jaren allemaal dankzij de FDP tot stand was gekomen. Onder de titel Hop Sviz richtte de FDP zich op vier zaken: "De intelligente Zwitser," de "Open Zwitser," de "Rechtvaardigde Zwitser" en de "Welvarende Zwitser"[6]. Het positieve karakter van de FDP-campagne leidde niet tot goede resultaten.

Gereserveerde zetels in de Nationale Raad per kanton bewerken

Kanton aantal zetels
Aargau 15
Appenzell Ausserrhoden 1
Appenzell Innerrhoden 1
Basel-Landschaft 7
Bazel-Stad 5
Bern 26
Fribourg 7
Genève 11
Glarus 1
Graubünden 5
Jura 2
Luzern 10
Neuchâtel 5
Nidwalden 1
Obwalden 1
Sankt Gallen 12
Schaffhausen 2
Schwyz 4
Solothurn 7
Ticino 8
Thurgau 6
Uri 1
Wallis 7
Zug 3
Zürich 34

Uitslagen bewerken

De verkiezingen werden gewonnen door de conservatief-populistische Zwitserse Volkspartij (SVP), die 29% van de stemmen kreeg, goed voor 62 zetels in de Nationale Raad, een winst van 7 zetels ten opzichte van de parlementsverkiezingen van 2003. De Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland (SP) de grote verliezer en ging van 52 naar 43 zetels. De andere grote winnaar is de Groene Partij van Zwitserland (GPS). De GPS won voor de tweede keer op rij en kreeg er zeven zetels bij. De GPS kwam op 20 zetels. De gematigde Christendemocratische Volkspartij (CVP), die het bij de parlementsverkiezingen van 2003 slecht deden, herstelden zich en werden met 31 zetels even groot als de Vrijzinnig Democratische Partij (FDP) die voor de tweede keer op rij een nederlaag leden (-5). De kleinere partijen boekten nauwelijks winst. De linkse Alternative Kanton Zug, een partij die met name in het kanton Zug populair was, verdween samen met de rechts-populistische Zwitserse Democraten uit de Nationale Raad. SolidaritéS, een marxistisch-leninistische partij die voor de verkiezingen een lijstverbinding met de uiterst linkse Zwitserse Partij van de Arbeid (PdA) was aangegaan verloor haar enige zetel in het parlement. De in juli 2007 tot stand gekomen federale Groen-Liberale Partij verkreeg 3 zetels. De Zürcher Groen-Liberale Partij, haar voorganger, was sinds 2004 met één zetel in de Nationale Raad vertegenwoordigd.

Voorlopige uitslag 21 oktober 2007:  

Nationale Raad bewerken

Partij Duitse/Franse/Italiaanse/Retoromaanse naam % Zetels
  Zwitserse Volkspartij Sweizerische Volkspartei
Union Démocratique du Centre
Unione Democratica di Centro
Partida Populara Svizra
29,0% (+2,3%) 62 (+7)
  Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland Sozialdemokratische Partei der Schweiz
Parti Socialiste Suisse
Partito Socialista Svizzero
Partida Socialdemocrata da la Svizra
19,5% (-3,8%) 43 (-9)
  Vrijzinnig Democratische Partij Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz
Parti Radical-Démocratique
Partito Liberale Radicale Svizzero
Partida Liberaldemocrata Svizra
15,6% (-1,5%) 31 (-5)
  Christendemocratische Volkspartij Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz
Parti Démocrate-Chrétien Suisse
Partito Popolare Democratico Svizzero
Partida Cristiandemocratica Svizra
14,6% (0,2%) 31 (+3)
  Groene Partij van Zwitserland Grüne Partei der Schweiz
Les Verts
I Verdi
9,6% (2,2%) 20 (+7)
  Liberale Partij van Zwitserland Liberale Partei der Schweiz
Parti Liberal Suisse
Partito Liberale Svizzero
1,8% (-0,4%) 4 (-)
  Groen-Liberale Partij Grünliberale Partei der Schweiz
Verts Libéraux
Verdi Liberali
1,4% (+1,4%) 3 (+3)
  Evangelische Volkspartij van Zwitserland Evangelische Volkspartei der Schweiz
Parti Évangélique Suisse
Partito Evangelico Svizzero
Partida Evangelica da la Svizra
2,4% (+0,1%) 2 (-1)
  Federaal-Democratische Unie Eidgenössisch-Demokratische Union
Union Démocratique Fédérale
Unione Democratica Federale
1,3% (±0,0%) 1 (-1)
  Zwitserse Partij van de Arbeid Partei der Arbeid der Schweiz
Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire
Partito Svizzero del Lavoro
Partida Svizra da la Lavur
0,7% (±0,0%) 1 (-1)
  Liga van Ticino

Lega dei Ticinesi
0,5% (+0,1%) 1 (0)
  Christelijk Sociale Partij van Zwitserland Christlichsoziale Partei der Schweiz
Parti Chrétien-Social Suisse

0,4% (±0,0%) 1 (-)
  Overigen 3,0% (-3)[7]
Totaal
200

Stemgedrag leden van Nationale Raad 1999-2003[dode link]

Diagram bewerken

Kantonsraad bewerken

De definitieve uitslag kwam na een tweede verkiezingsronde die op 27 november 2007 plaatsvond[8]. De centrum gerichte partijen CVP en de FDP bleven grootste partijen in de Kantonsraad, ofschoon de FDP 2 zetels moest inleveren, de CVP behield haar 15 zetels. Voor het eerst in haar geschiedenis wist de Groene Partij twee in de Kantonsraad te veroveren[8]. Robert Cramer uit het kanton Genève en Luc Recordon uit het kanton Wallis zullen bij leven en welzijn de komende jaren de Groenen in de Kantonsraad vertegenwoordigen. De Groen-Liberale Partij - een relatief jonge partij - verwierf één zetel en zal voor het eerst in haar geschiedenis worden vertegenwoordigt door Vera Diener uit het kanton Zürich[9]. Minder bijzonder, maar wel vermeldenswaardig, werd er voor het eerst in het kanton Aargau een vrouwelijke kandidaat, Christine Egerszegi-Obrist (FDP/PRD), in de Kantonsraad gekozen.

Er heeft zich duidelijk een verschuiving naar links voltrokken:

Partij Duitse/Franse/Italiaanse/Retoromaanse naam Voorl. zetelverd.
  Christendemocratische Volkspartij Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz
Parti Démocrate-Chrétien Suisse
Partito Popolare Democratico Svizzero
Partida Cristiandemocratica Svizra
15
  Vrijzinnig Democratische Partij Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz
Parti Radical-Démocratique
Partito Liberale Radicale Svizzero
Partida Liberaldemocrata Svizra
12
  Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland Sozialdemokratische Partei der Schweiz
Parti Socialiste Suisse
Partito Socialista Svizzero
Partida Socialdemocrata da la Svizra
9
  Zwitserse Volkspartij Sweizerische Volkspartei
Union Démocratique du Centre
Unione Democratica di Centro
Partida Populara Svizra
7
  Groene Partij van Zwitserland Grüne Partei der Schweiz
Les Verts
I Verdi
-
2
  Groen-Liberale Partij Grünliberale Partei
Verts Libéraux
Verdi Liberali
-
1
Totaal
46
Naam partij kanton URL
Hans Altherr FDP/PRD AR
Anne Seydoux CVP/PDC JU
René Imoberdorf CVP/PDC VD
Alain Berset SP/PS FR [1]
Peter Bieri CVP/PDC ZG
Ivo Bischofberger[10] CVP/PDC AI
Didier Burkhalter FDP/PRD NE
Christoffel Brändli SVP/UDC GR
Peter Briner FDP/PRD SH [2]
Pasquier Liliane Maury SPS/PSS
Hermann Bürgi SVP/UDC TG
Rolf Büttiker[11] FDP/PRD SO
Eugen David CVP/PDC SG
Jean-René Fournier CVP/PDC VS
Rolf Escher CVP/PDC VS
Anita Fetz SPS/PSS BS [3]
Erika Foster FDP/PRD SG
Bruno Frick CVP/PDC SZ [4]
Claude Janiak SPS/PSS BL
Claude Hêche SPS/PSS JU
Hannes Germann SVP/UDC SH [5]
Felix Gutzwiller FDP/PRD ZH
Hans Hess FDP/PRD OW
Vera Diener GLP/Verts Libéraux ZH [6]
Hansheiri Inderkun CVP/PDC UR
This Jenny SVP/UDC GL
Alex Kuprecht SVP/UDC SZ
Luc Recordon GPS/Verts VD
Werner Lüginbuhl SVP/UDC BE
Ernst Leuenberger SPS/PSS SO [7]
Helen Leumann FDP/PRD LU [8]
Dick Marty FDP/PRD TI [9]
Theo Maissen CVP/PDC GR
Filippo Lombardi CVP/PDC TI [10]
Gisèle Ory SP/PS NE
Christine Egerszegi FDP/PRD AG
Maximilian Reimann SVP/UDC AG
Robert Cramer GPS/Verts GE
Fritz Schiesser FDP/PRD GL
Urs Schwaller CVP/PDC FR
Rolf Schweiger FDP/PRD ZG [11]
Paul Niederberger CVP/PDC NW [12]
Simonetta Sommaruga SPS/PSS BE [13]
Hansruedi Stadler CVP/PDC UR [14]
Philipp Stähelin CVP/PDC TG
Konrad Graber CVP/PDC LU

Bondsraadsverkiezingen bewerken

  Zie Zwitserse Bondsraadsverkiezingen 2007 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het nieuwgekozen parlement koos op 17 december 2007 voor de duur van vier jaar een nieuwe regering, de Bondsraad (Bundesrat/ Conseil Fédéral/ Consiglio Federale/ Cussegl Federal). De Bondsraad bestaat uit zeven Bondsraadsleden (ministers).

Zie ook bewerken

Externe links bewerken