Verkeersborden in Nederland

In Nederland zijn de verkeersborden gedefinieerd in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990). Deze Algemene Maatregel van Bestuur stelt voor Nederland de volgende verkeersborden vast.

Verkeersbord in Delft, Zuid-Holland, waarschuwt dat obers en serveersters de weg oversteken.

Tussen haakjes het nummer volgens RVV 1966.

Serie A: SnelheidBewerken

A1: Maximumsnelheid (1)^[1]
A2: Einde maximumsnelheid (2)
A3: Maximumsnelheid op een elektronisch signaleringsbord
A4: Adviessnelheid
A5: Einde adviessnelheid

Serie B: VoorrangBewerken

B1: Voorrangsweg (6)
B2: Einde voorrangsweg (7)
B3: Voorrangskruispunt (8)
B4: Voorrangskruispunt Zijweg links (8)
B5: Voorrangskruispunt Zijweg rechts (8)

B6: Verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg (9)
B7: Stop; Verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg (10^[2])

Serie C: GeslotenverklaringBewerken

C1: Gesloten in beide richtingen voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (11)
C2: Eenrichtingsweg, in deze richting gesloten voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (12)
C3: Eenrichtingsweg (13)
C4: Eenrichtingsweg (14^[3])
C5: Inrijden toegestaan

C6: Gesloten voor motorvoertuigen op meer dan twee wielen (17)
C7: Gesloten voor vrachtauto's
C7a: Gesloten voor autobussen
C7b: Gesloten voor autobussen en vrachtauto's
C8: Gesloten voor motorvoertuigen die niet sneller kunnen of mogen rijden dan 25 km/h
C9: Gesloten voor ruiters, vee, wagens, motorvoertuigen die niet sneller kunnen of mogen rijden dan 25 km/h en brommobielen alsmede fietsen, bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen^[4]
C10: Gesloten voor motorvoertuigen met aanhangwagen (18)
C11: Gesloten voor motorfietsen (19)
C12: Gesloten voor alle motorvoertuigen (20)
C13: Gesloten voor bromfietsen, snorfietsen en gehandicaptenvoertuigen met in werking zijnde motor (21)
C14: Gesloten voor fietsen en voor gehandicaptenvoertuigen zonder motor (22)
C15: Gesloten voor fietsen, bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen (23)^[5]
C16: Gesloten voor voetgangers (27)

C17: Gesloten voor voertuigen en samenstellen van voertuigen die, met inbegrip van de lading, langer zijn dan op het bord is aangegeven (32)^[6]
C18: Gesloten voor voertuigen die, met inbegrip van de lading, breder zijn dan op het bord is aangegeven (33)^[6]
C19: Gesloten voor voertuigen die, met inbegrip van de lading, hoger zijn dan op het bord is aangegeven (34)^[6]
C20: Gesloten voor voertuigen waarvan de aslast hoger is dan op het bord is aangegeven (35)^[7]
C21: Gesloten voor voertuigen en samenstellen van voertuigen, waarvan de totaalmassa hoger is dan op het bord is aangegeven (36)^[7]

C22: Gesloten voor voertuigen met bepaalde gevaarlijke stoffen
C22a: Gesloten voor vrachtauto's die niet voldoen aan de eisen, genoemd in artikel 86d RVV (milieuzone)
C22b: Einde geslotenverklaring voor vrachtauto's die niet voldoen aan de eisen, genoemd in artikel 86d RVV

C23-01: Spitsstrook open
C23-02: Spitsstrook vrijmaken
C23-03: Einde spitsstrook

Serie D: RijrichtingBewerken

D1: Rotonde; verplichte rijrichting (15)
D2: Gebod voor alle bestuurders het bord voorbij te gaan aan de zijde die de pijl aangeeft (16, 62)
D3: Bord mag aan beide zijden worden voorbijgegaan (63^[8])

D4: Gebod tot het volgen van de rijrichting die op het bord is aangegeven (46, 47^[9])
D5: Gebod tot het volgen van de rijrichting die op het bord is aangegeven (46, 47^[9])
D6: Gebod tot het volgen van een van de rijrichtingen die op het bord zijn aangegeven (46, 47^[9])
D7: Gebod tot het volgen van een van de rijrichtingen die op het bord zijn aangegeven (46, 47^[9])

Serie E: Parkeren en stilstaanBewerken

E1: Parkeerverbod (49)^[10]^[11]^[12]
E2: Verbod stil te staan (51)^[13]^[11]^[12]
E3: Verbod fietsen en bromfietsen te plaatsen (52)

E4: Parkeergelegenheid
E5: Taxistandplaats
E6: Gehandicaptenparkeerplaats (voor houders van een gehandicapten-
parkeerkaart)
E7: Gelegenheid bestemd voor het onmiddellijk laden en lossen van goederen
E8: Parkeergelegenheid alleen bestemd voor de voertuigcategorie of groep voertuigen die op het bord is aangegeven
E9: Parkeergelegenheid alleen bestemd voor vergunninghouders

E10: Parkeerschijfzone met verplicht gebruik van parkeerschijf, tevens parkeerverbod indien er langer wordt geparkeerd dan de parkeerduur die op het bord is aangegeven
E11: Einde parkeerschijfzone met verplicht gebruik van parkeerschijf
E12: P+R-voorziening ten behoeve van overstappers op het openbaar vervoer
E13: Parkeergelegenheid ten behoeve van carpoolers

Serie F: Overige geboden en verbodenBewerken

F1: Verbod voor motorvoertuigen om elkaar onderling in te halen (40)
F2: Einde verbod voor motorvoertuigen om elkaar onderling in te halen (41)
F3: Verbod voor vrachtauto's om motorvoertuigen in te halen (42)
F4: Einde verbod voor vrachtauto's om motorvoertuigen in te halen (43)

F5: Verbod voor bestuurders door te gaan bij nadering van verkeer uit tegengestelde richting (44)
F6: Bestuurders uit tegengestelde richting moeten verkeer dat van deze richting nadert voor laten gaan (45)

F7: Keerverbod (48)
F8: Einde van alle door verkeersborden aangegeven verboden (55)
F9: Einde van alle op een elektronisch signaleringsbord aangegeven verboden.

F10: Stop. In het bord kan worden aangegeven door wie of waarom het bord wordt toegepast (56)
F10: Stop. In dit geval wegens controle bij de douane.

F11: Verplicht gebruik passeerstrook (rijstrook om ingehaald te kunnen worden), uitsluitend bestemd voor motorvoertuigen die niet sneller kunnen of mogen rijden dan 25 km/h
F12: Einde verplicht gebruik passeerstrook voor motorvoertuigen die niet sneller kunnen of mogen rijden dan 25 km/h
F13: Rijbaan of -strook uitsluitend ten behoeve van lijnbussen
F14: Einde busbaan of -strook
F15: Rijbaan of -strook uitsluitend ten behoeve van trams
F16: Einde trambaan of -strook

F17: Rijbaan of -strook uitsluitend ten behoeve van lijnbussen en trams
F18: Einde bus- en trambaan of -strook
F19: Rijbaan of -strook uitsluitend ten behoeve van vrachtauto’s en lijnbussen
F20: Einde rijbaan of -strook voor vrachtauto’s en lijnbussen
F21: Rijbaan of -strook uitsluitend ten behoeve van vrachtauto’s
F22: Einde rijbaan of -strook voor vrachtauto’s

Serie G: VerkeersregelsBewerken

G1: Autosnelweg (57a^[14])
G2: Einde autosnelweg (57b)
G3: Autoweg (58a)
G4: Einde autoweg (58b)

G5: Erf^[15]
G6: Einde erf

G7: Voetpad (61)
G8: Einde voetpad
G9: Ruiterpad
G10: Einde ruiterpad

G11: Verplicht fietspad (59)
G12: Einde verplicht fietspad
G12a: Fiets/bromfietspad
G12b: Einde fiets/bromfietspad

G13: Onverplicht fietspad (60)
G14: Einde onverplicht fietspad

Serie H: Bebouwde komBewerken

H1: Bebouwde kom (3, 4)
H2: Einde bebouwde kom (5)

Serie J: WaarschuwingBewerken

J1: Slecht wegdek (65)
J2: Bocht naar rechts (66)
J3: Bocht naar links (67)
J4: S-bocht(en), eerst naar rechts (69)
J5: S-bocht(en), eerst naar links (68)

J6: Steile helling
J7: Gevaarlijke daling (70, ook bij stijgingen)
J8: Gevaarlijk kruispunt (71)
J9: Rotonde

J10: Overweg met slagbomen (72)
J11: Overweg zonder slagbomen (73)
J12: Overweg met enkel spoor (75)
J13: Overweg met twee of meer sporen (76)
J14: Tram(kruising) (77)
J15: Beweegbare brug (79)

J16: Werk in uitvoering (80)
J17: Rijbaanversmalling (81a)
J18: Rijbaanversmalling rechts (81b)
J19: Rijbaanversmalling links (81c)
J20: Slipgevaar (82)

J21: Kinderen (83)
J22: Voetgangersoversteekplaats (84)
J23: Voetgangers
J24: Fietsers en bromfietsers (87)
J25: Losliggende stenen (85)
J26: Kade of rivieroever (86)

J27: Groot wild (88)
J28: Vee (89)
J29: Tegenliggers (91)
J30: Laagvliegende vliegtuigen (92)
J31: Zijwind (93)
J32: Verkeerslichten (94)
J33: File
J34: Ongeval
J35: Slecht zicht door sneeuw, regen of mist
J36: IJzel of sneeuw
J37: Gevaar (de aard van het gevaar is aangegeven op het onderbord) (90)
J38: Verkeersdrempel
J39: Waarschuwing voor elektrische in- en uitschuifbare paal in de rijbaan (poller) waarmee toegankelijkheid van straten en gebieden kan worden geregeld.

Serie K: BewegwijzeringBewerken

K1: Lage beslissingwegwijzer langs autosnelweg voor de doorgaande richting, met interlokale doelen en routenummer autosnelweg
K2: Voorwegwijzer langs autosnelweg voor de afgaande richting, met afstandaanduiding, afritnummer, interlokale doelen (bovenste doel = afritnaam), verwijzing naar vliegveld/luchthaven en routenummer niet-autosnelweg
K2: Idem
K3: Beslissingswegwijzer langs autosnelweg voor de afgaande richting naar een verzorgingsplaats, met de naam van de parkeerplaats en symbolen die de aard van de voorzieningen aangeven
K4: Hoge beslissingswegwijzer langs autosnelweg met rijstrookpaneel voor de doorgaande richting en aftakkingspaneel voor de afgaande richting, met interlokale doelen, routenummers autosnelwegen en Europese hoofdroutes
K4: Idem (met omhoogwijzende pijl voor doorgaande richting)

K5: Voorwegwijzer langs niet-autosnelweg, met interlokale doelen, routenummers, viaductsymbool en aanduiding industrieterrein
K6: Beslissingswegwijzer langs niet-autosnelweg met interlokale doelen en routenummer niet-autosnelweg

K7: Wegwijzer voor fietsers en bromfietsers (handwijzer), met lokaal doel, interlokaal doel, stedelijk fietsroutenummer (boven), en met interlokale doelen en interlokaal fietsroutenummer (onder)^[16]
K8: Wegwijzer voor fietsers en bromfietsers (stapelbord), met interlokale doelen en een via een alternatieve route te bereiken doel (cursief, groen)
K9: Omleiding. Maatregel op voorwegwijzer langs niet-autosnelweg
K10: Voorwegwijzer binnen de bebouwde kom met interlokaal doel, lokaal doel, een dagrecreatiecentrum, objecten en stadsroutenummers
K11: Voorsorteren op niet-autosnelweg. Bord met interlokale doelen, routenummers en verwijzing naar autosnelweg

K12: Wijkwegwijzer binnen de bebouwde kom, met wijknamen (in verkeersgebieden)
K13: Wijkwegwijzer binnen de bebouwde kom, met wijknummers (in verkeersgebieden)
K14: Route voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen

Serie L: InformatieBewerken

L1: Hoogte onderdoorgang
L2: Voetgangersoversteekplaats
L3a: Tramhalte/bushalte
L3b: Bushalte (102)
L3c: Tramhalte
L4: Voorsorteren
L5: Einde rijstrook (ritsen)
L6: Splitsing
L7: Aantal doorgaande rijstroken
L8: Doodlopende weg (101a)
L9: Vooraanduiding doodlopende weg (101b, c, d)
L10: Vooraanduiding verkeersmaatregel voor de aangegeven richting
L11: Verkeersbord geldt alleen voor de aangegeven rijstrook/rijstroken
L12: Verkeersbord geldt alleen voor de aangegeven rijstrook
L13: Verkeerstunnel
L14: Vluchthaven
L15: Vluchthaven voorzien van een noodtelefoon en brandblusapparaat
L16: Noodtelefoon (108)
L17: Brandblusapparaat
L18: Noodtelefoon en brandblusapparaat
L19: Dichtstbijzijnde uitgang of twee dichtstbijzijnde uitgangen in de op het bord aangegeven richting en afstand (rechts)
L19: Idem (links)
L20: Uitwijkplaats rechts van de weg
L21: Uitwijkplaats links van de weg

Contrasterende biesBewerken

Sinds 29 augustus 2012 worden geleidelijk grafische elementen van rode kleuren in verkeersborden gescheiden door een contrasterende witte rand of band, zoals in o.a. Duitsland al jaren gebeurt. De verkeersborden met een rode buiten- of binnenrand (of rode diagonale band) worden aan de omtrek dus voorzien van een witte bies.^[17] Door deze bies worden deze verkeersborden beter herkenbaar voor kleurenblinden met name waar het de ronde parkeerverboden en de verboden tot stilstaan betreft. De blauwe borden worden al sinds ca. 1990 voorzien van een witte rand.

B6: Verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg (zonder bies)
B6: Verleen voorrang aan bestuurders op de kruisende weg (met bies)
C1: Gesloten in beide richtingen voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (zonder bies)
C1: Gesloten in beide richtingen voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (met bies)
C2: Eenrichtingsweg, in deze richting gesloten voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (zonder bies)
C2: Eenrichtingsweg, in deze richting gesloten voor voertuigen, ruiters en geleiders van rij- of trekdieren of vee (met bies)

E1: Parkeerverbod (zonder bies)
E1: Parkeerverbod (met bies)
E2: Verbod stil te staan (zonder bies)
E2: Verbod stil te staan (met bies)

Tijdelijke wegwijzers bij wegwerkzaamheden en calamiteitenBewerken

Aankondiging van omleiding.
Volg de aangegeven richting.
Volg de aangegeven richting, hierna stopt de omleiding.

Aankondiging van omleiding op autosnelweg.
Volg de aangegeven richting.^[18]
Volg de aangegeven richting om terug te komen op de autosnelweg; dit is het laatste bord van de omleiding.^[18]

ZoneBewerken

Indien boven een verkeersbord het woord "zone" is aangebracht geldt het tot het verkeersbord waarmee het einde van de zone wordt aangeduid. Vaak worden verkeersborden gebruikt waarin de afbeelding van het eerstgenoemde verkeersbord en het woord "zone" zijn geïntegreerd. Bij bord G07 (voetpad) zijn er bijvoorbeeld de borden G07-ZB en G07-ZE (zone begin en zone eind).^[19] Zulke borden staan niet afzonderlijk in het RVV.

OvertredingenBewerken

Artikel 62 RVV bepaalt dat weggebruikers verplicht zijn gevolg te geven aan de verkeerstekens (waaronder verkeersborden) die een gebod of verbod inhouden: A1, A3, B6, B7, de meeste borden uit de C- en D-serie, E1, E2, E3, F1, F3, F5, F7, F9, F10, L11 en L12. Soms wordt in de omschrijving niet naar een verkeersbord verwezen, bijvoorbeeld bij fietsen op een voetpad (bord G7), feitcode R 309: "als (snor)fietser bij gebreke van een verplicht fietspad of fiets/bromfietspad niet de rijbaan gebruiken".

Een lichtere overtreding is een Mulderfeit (dit wordt dan in eerste instantie administratief afgedaan) een zwaardere een OM-feit (wordt door of namens de officier van justitie behandeld).^[20]

Externe linksBewerken

NotenBewerken

↑ In kilometers per uur. Tot 1966 stonden de letter km onder de cijfers.
↑ Ingevoerd in 1990, naar Europese standaard. Voordien was dit bord 9 in een rode cirkel met in zwarte letters het woord STOP
↑ Ingevoerd in 1990. Voordien was dit bord gelijk aan D2, maar met de pijl horizontaal.
↑ Op het eerste gezicht is dit bord een combinatie van C8 en C15, maar in werkelijkheid worden met C9 nog meer bestuurders geweerd dan op C8 en C15 samen.
↑ Dit bord wordt door particulieren vaak gebruikt als E3 is bedoeld.
↑ ^a ^b ^c Tot 1966 stonden er geen pijltjes op deze borden, maar het woord LENGTE, BREEDTE resp. HOOGTE.
↑ ^a ^b Het (wetenschappelijk onjuiste) symbool t betekent ton.
↑ Ingevoerd in 1990. Voordien was dit bord een groen vierkant, dat uitsluitend op verkeerszuilen voorkwam. Voorbijrijden aan de linkerkant was alleen toegestaan voor motorvoertuigen die sneller kunnen en mogen rijden dan 20 km/h, tenzij zich aan weerszijden op het wegdek richtingpijlen bevonden.
↑ ^a ^b ^c ^d Tot 1990 in de vorm van een verbod om een andere rijrichting te volgen.
↑ Tot 1966 wachtverbod geheten
↑ ^a ^b Het bord geldt aan de zijde van de weg waar het bord is geplaatst. Geldt het verbod aan beide zijden van de weg, dan moet dus ook aan beide zijden een bord staan. Tot 1966 gold het verbod aan beide zijden, ook als er maar een bord was geplaatst. Er was toen een "half" bord (waarvan de linker- of rechterhelft wit was) om aan te geven dat het verbod alleen aan de linker- of rechterkant gold.
↑ ^a ^b Onder het bord bevindt zich meestal een onderbord, evenwijdig aan de rijbaan, met pijlen die aangeven aan welke zijde van het bord het verbod geldt. Daarmee kan dus ook het einde van het verbod worden aangegeven. Tot 1966 gold het verbod vanaf het bord, dus voor de weggebruikers die de achterkant van het bord konden zien. Het einde van het verbod werd toen aangegeven met een verbaal bord "Einde van wacht-/stopverbod".
↑ Tot 1990 stopverbod geheten. Tot 1966 zag dit bord er net zo uit als het parkeerverbod (dus met één schuine streep) met in witte letters de tekst "STOPVERBOD"
↑ Voorheen: Autoweg met gescheiden rijbanen en ongelijkvloerse kruisingen
↑ Voorheen: woonerf
↑ Vaak ontbreekt het fietssymbool op de armen, in dat geval staat er een fietssymbool boven in de paal
↑ Vgl. art. 4a BABW
↑ ^a ^b Dit bord wordt permanent geplaatst, maar heeft pas betekenis als er een aankondigingsbord geplaatst is. Het idee van deze borden is afkomstig uit Duitsland en de U betekent daar Umleitung. In Nederland spreekt men van U-routes of Uitwijkroutes.
↑ https://www.verkeersbordenoverzicht.nl/#G
↑ Zie [1] voor de boetes.

Zie de categorie Verkeersborden in Nederland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] In kilometers per uur. Tot 1966 stonden de letter km onder de cijfers.

[2] Ingevoerd in 1990, naar Europese standaard. Voordien was dit bord 9 in een rode cirkel met in zwarte letters het woord STOP

[3] Ingevoerd in 1990. Voordien was dit bord gelijk aan D2, maar met de pijl horizontaal.

[4] Op het eerste gezicht is dit bord een combinatie van C8 en C15, maar in werkelijkheid worden met C9 nog meer bestuurders geweerd dan op C8 en C15 samen.

[5] Dit bord wordt door particulieren vaak gebruikt als E3 is bedoeld.

[pijlen-6] Tot 1966 stonden er geen pijltjes op deze borden, maar het woord LENGTE, BREEDTE resp. HOOGTE.

[ton-7] Het (wetenschappelijk onjuiste) symbool t betekent ton.

[8] Ingevoerd in 1990. Voordien was dit bord een groen vierkant, dat uitsluitend op verkeerszuilen voorkwam. Voorbijrijden aan de linkerkant was alleen toegestaan voor motorvoertuigen die sneller kunnen en mogen rijden dan 20 km/h, tenzij zich aan weerszijden op het wegdek richtingpijlen bevonden.

[richting-9] Tot 1990 in de vorm van een verbod om een andere rijrichting te volgen.

[10] Tot 1966 wachtverbod geheten

[tot1966-11] Het bord geldt aan de zijde van de weg waar het bord is geplaatst. Geldt het verbod aan beide zijden van de weg, dan moet dus ook aan beide zijden een bord staan. Tot 1966 gold het verbod aan beide zijden, ook als er maar een bord was geplaatst. Er was toen een "half" bord (waarvan de linker- of rechterhelft wit was) om aan te geven dat het verbod alleen aan de linker- of rechterkant gold.

[pijl-12] Onder het bord bevindt zich meestal een onderbord, evenwijdig aan de rijbaan, met pijlen die aangeven aan welke zijde van het bord het verbod geldt. Daarmee kan dus ook het einde van het verbod worden aangegeven. Tot 1966 gold het verbod vanaf het bord, dus voor de weggebruikers die de achterkant van het bord konden zien. Het einde van het verbod werd toen aangegeven met een verbaal bord "Einde van wacht-/stopverbod".

[13] Tot 1990 stopverbod geheten. Tot 1966 zag dit bord er net zo uit als het parkeerverbod (dus met één schuine streep) met in witte letters de tekst "STOPVERBOD"

[14] Voorheen: Autoweg met gescheiden rijbanen en ongelijkvloerse kruisingen

[15] Voorheen: woonerf

[16] Vaak ontbreekt het fietssymbool op de armen, in dat geval staat er een fietssymbool boven in de paal

[17] Vgl. art. 4a BABW

[snelom-18] Dit bord wordt permanent geplaatst, maar heeft pas betekenis als er een aankondigingsbord geplaatst is. Het idee van deze borden is afkomstig uit Duitsland en de U betekent daar Umleitung. In Nederland spreekt men van U-routes of Uitwijkroutes.

[19] ttps://www.verkeersbordenoverzicht.nl/#G

[20] Zie [1] voor de boetes.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]