Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Emmen

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Emmen geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Emmen in de periode 1888-1918.^[1]

Het kiesdistrict Emmen werd ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden de volgende gemeenten: Beilen, Borger, Coevorden, Dalen, Emmen, Odoorn, Oosterhesselen, Schoonebeek, Sleen, Westerbork en Zweeloo.

Legenda

cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[2]

	6 maart
Kiesgerechtigden	1.961
Opkomst	1.396
Geldige stemmen	1.395
Blanco stemmen	1
Kandidaten
H.J. Smidt	869
H.M.J. van Asch van Wijck	502

9 juni 1891 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni
Kiesgerechtigden	2.057
Opkomst	1.347
Geldige stemmen	1.340
Blanco stemmen	4
Kandidaten
H.J. Smidt^[3]	945
J. van Alphen	385

10 september 1891 bewerken

Hendrik Smidt, gekozen bij de verkiezingen van 9 juni 1891, nam zijn benoeming niet aan vanwege zijn toetreding op 21 augustus 1891 tot het na de verkiezingen geformeerde kabinet-Van Tienhoven. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.

	10 september
Kiesgerechtigden	2.057
Opkomst	1.027
Geldige stemmen	1.025
Blanco stemmen	1
Kandidaten
P.H. Roessingh	599
J.P. Havelaar	177
J.E. Scholten	136
W. Tijmes	107

10 april 1894 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.

	10 april
Kiesgerechtigden	2.143
Opkomst	516
Geldige stemmen	507
Blanco stemmen	8
Kandidaten
P.H. Roessingh^[3]	492

15 juni 1897 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	5.848
Opkomst	3.517
Geldige stemmen	3.490
Blanco stemmen	27
Kandidaten
P.H. Roessingh^[3]	2.769
M.H.A. van der Valk	721

14 juni 1901 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	14 juni
Kiesgerechtigden	5.421
Opkomst	2.268
Geldige stemmen	2.239
Blanco stemmen	29
Kandidaten
P.H. Roessingh^[3]	1.854
T. Heemskerk	385

16 juni 1905 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	16 juni
Kiesgerechtigden	7.304
Opkomst	6.202
Geldige stemmen	6.113
Blanco stemmen	89
Kandidaten
P.H. Roessingh^[3]	4.140
P. Wielinga	1.973

11 juni 1909 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	11 juni
Kiesgerechtigden	8.809
Opkomst	6.600
Geldige stemmen	6.498
Blanco stemmen	102
Kandidaten
P.H. Roessingh^[3]	4.116
P. Wielinga	1.990
A. van der Heide	392

17 juni 1913 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	17 juni
Kiesgerechtigden	10.440
Opkomst	8.671
Geldige stemmen	8.563
Blanco stemmen	108
Kandidaten
H. Goeman Borgesius	4.685
G. Hofstede	2.666
J.A. Bergmeyer	1.212

28 februari 1917 bewerken

Hendrik Goeman Borgesius, gekozen bij de verkiezingen van 17 juni 1913, overleed op 18 januari 1917. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	28 februari
Kiesgerechtigden	11.929
Opkomst	5.191
Geldige stemmen	5.123
Blanco stemmen	68
Kandidaten
J. Sibinga Mulder	3.213
J.A. Bergmeyer	1.910

15 juni 1917 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	12.131
Kandidaten
J. Sibinga Mulder^[3]

De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.^[4] Sibinga Mulder was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.

Opheffing bewerken

De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Emmen. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.

Bronnen

Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Emmen op www.verkiezingsuitslagen.nl
Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Emmen.
↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1] De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

[2] Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.

[zittend-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Emmen.

[4] Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.

[1]

[2]

[3]

[4]