Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Breda (1850-1888)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Breda (1850-1888) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Breda in de periode 1850-1888.
Het kiesdistrict Breda was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd in 1850 gewijzigd bij de invoering van de Kieswet. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Bergen op Zoom, Breda, Dinteloord en Prinsenland, Etten en Leur, Fijnaart en Heijningen, Ginneken en Bavel, Halsteren, Hoeven, Huijbergen, Klundert, Nieuw-Vossemeer, Ossendrecht, Oud- en Nieuw-Gastel, Oudenbosch, Princenhage, Putte, Rijsbergen, Roosendaal, Rucphen, Standdaarbuiten, Steenbergen, Teteringen, Willemstad, Woensdrecht, Wouw en Zundert.
In 1878 werd de indeling van het kiesdistrict gewijzigd. De gemeenten Bergen op Zoom, Huijbergen, Ossendrecht, Putte en Woensdrecht werden toegevoegd aan het kiesdistrict Goes en de gemeenten Dinteloord en Prinsenland, Fijnaart en Heijningen, Klundert en Willemstad aan het kiesdistrict Zevenbergen. Tevens werd een gedeelte van het kiesdistrict Tilburg (de gemeenten Baarle-Nassau, Chaam, Gilze en Rijen en Terheijden) toegevoegd aan het kiesdistrict Breda.
Het kiesdistrict Breda was in deze periode een meervoudig[1] kiesdistrict: het vaardigde twee leden af naar de Tweede Kamer. Om de twee jaar trad één van de leden af; er werd dan een periodieke verkiezing gehouden voor de vrijgevallen zetel. Bij algemene verkiezingen (na ontbinding van de Tweede Kamer) bracht elke kiezer twee stemmen uit. Om in de eerste verkiezingsronde gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel[2] behalen; indien nodig werd een tweede ronde gehouden.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
27 augustus 1850
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer na inwerkingtreding van de Kieswet.
27 augustus | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.355 |
Opkomst | 2.268 |
Geldige stemmen | 4.481 |
Blanco stemmen | 5 |
Kiesdrempel | 1.120 |
Kandidaten | |
L.D. Storm[3] | 2.085 |
K.A. Meeussen[4] | 1.301 |
P. Gouverneur | 774 |
J.J. Loke | 70 |
G. Groen van Prinsterer | 42 |
J.D.W. Pape | 40 |
8 juni 1852
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.376 |
Opkomst | 1.590 |
Geldige stemmen | 1.575 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
L.D. Storm[3] | 1.023 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 264 |
C.A. Flooren | 140 |
17 mei 1853
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[5]
17 mei | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.412 |
Opkomst | 2.360 |
Geldige stemmen | 4.541 |
Blanco stemmen | 143 |
Kiesdrempel | 1.135 |
Kandidaten | |
K.A. Meeussen[3] | 1.722 |
J.R. Thorbecke | 1.582 |
J.J. Loke | 494 |
J.D.W. Pape | 277 |
L.D. Storm[3] | 267 |
C.J. van Heusden | 71 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 35 |
17 juni 1853
bewerkenJohan Rudolph Thorbecke was bij de verkiezingen van 17 mei 1853 gekozen in twee kiesdistricten, Breda en Maastricht. Hij opteerde voor Maastricht, als gevolg waarvan in Breda een naverkiezing gehouden werd.
17 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.412 |
Opkomst | 2.169 |
Geldige stemmen | 2.143 |
Blanco stemmen | 5 |
Kandidaten | |
L.D. Storm[3] | 1.244 |
J.J. Loke | 441 |
J.P.P. van Zuylen van Nijevelt | 360 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 51 |
13 juni 1854
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
13 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.412 |
Opkomst | 1.473 |
Geldige stemmen | 1.459 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
K.A. Meeussen[3] | 1.329 |
J.J. Loke | 89 |
8 januari 1856
bewerkenKarel Meeussen, gekozen bij de verkiezingen van 13 juni 1854, trad op 14 december 1855 af tot rechter in de arrondissementsrechtbank van Breda.[6] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
8 januari | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.412 |
Opkomst | 1.473 |
Geldige stemmen | 1.458 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
K.A. Meeussen[3] | 1.302 |
A.J. Korteweg | 83 |
10 juni 1856
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.492 |
Opkomst | 1.434 |
Geldige stemmen | 1.419 |
Blanco stemmen | 14 |
Kandidaten | |
L.D. Storm[3] | 1.139 |
J.J. Loke | 180 |
De Willebois | 68 |
8 juni 1858
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.545 |
Opkomst | 1.313 |
Geldige stemmen | 1.289 |
Blanco stemmen | 12 |
Kandidaten | |
K.A. Meeussen[3] | 1.223 |
28 juni 1859
bewerkenLambertus Storm, gekozen bij de verkiezingen van 10 juni 1856, overleed op 3 juni 1859. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
28 juni | 12 juli[7] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.639 | 3.639 |
Opkomst | 1.938 | 2.040 |
Geldige stemmen | 1.928 | 2.021 |
Blanco stemmen | 9 | 17 |
Kandidaten | ||
C.W. Oomen | 723 | 1.020 |
N.R.H. Guljé | 667 | 1.001 |
W.J. Knoop | 339 | |
A. Kerstens | 138 |
12 juni 1860
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.639 |
Opkomst | 1.748 |
Geldige stemmen | 1.736 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
C.W. Oomen[3] | 1.014 |
N.R.H. Guljé | 675 |
25 februari 1862
bewerkenKarel Meeussen, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1858, trad op 1 februari 1862 af vanwege zijn toetreding tot het kabinet-Thorbecke II. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
25 februari | 11 maart[7] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.638 | 3.638 |
Opkomst | 2.065 | 2.361 |
Geldige stemmen | 2.042 | 2.341 |
Blanco stemmen | 16 | 18 |
Kandidaten | ||
N.R.H. Guljé | 638 | 1.216 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 426 | 1.125 |
D. Mulder | 359 | |
J.H. van Mierlo | 348 | |
P.J. Verduijn | 227 |
10 juni 1862
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.638 |
Opkomst | 1.486 |
Geldige stemmen | 1.399 |
Blanco stemmen | 25 |
Kandidaten | |
N.R.H. Guljé[3] | 1.215 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 88 |
C. van Baerle | 43 |
14 juni 1864
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.729 |
Opkomst | 2.030 |
Geldige stemmen | 1.901 |
Blanco stemmen | 24 |
Kandidaten | |
P.J.J. Hollingérus Pijpers | 1.030 |
D. Mulder | 411 |
A.J.L. de Roock | 214 |
J.A. van der Burgh | 171 |
12 juni 1866
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.782 |
Opkomst | 1.528 |
Geldige stemmen | 1.428 |
Blanco stemmen | 30 |
Kandidaten | |
N.R.H. Guljé[3] | 1.330 |
30 oktober 1866
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[8]
30 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.782 |
Opkomst | 2.866 |
Geldige stemmen | 5.628 |
Blanco stemmen | 94 |
Kiesdrempel | 1.407 |
Kandidaten | |
N.R.H. Guljé[3] | 1.822 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers[3] | 1.759 |
F.H.H. Borret | 1.023 |
L.W.J.M. Verheyen | 706 |
J.H. van Mierlo | 86 |
J. van Wijngaarden | 60 |
22 januari 1868
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[9]
22 januari | 4 februari[10] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.861 | 3.861 |
Opkomst | 2.650 | 2.832 |
Geldige stemmen | 5.187 | 2.780 |
Blanco stemmen | 89 | 10 |
Kiesdrempel | 1.297 | 1.390 |
Kandidaten | ||
N.R.H. Guljé[3] | 1.342 | |
P.J.J. Hollingérus Pijpers[3] | 1.290 | 1.446 |
F.H.H. Borret | 1.263 | 1.334 |
P.E.A. Janssens | 786 | |
F.X. Verheyen | 370 |
8 juni 1869
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.902 |
Opkomst | 3.016 |
Geldige stemmen | 2.999 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
A.F.X. Luyben | 1.855 |
P.J.J. Hollingérus Pijpers[3] | 1.127 |
13 juni 1871
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
13 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.003 |
Opkomst | 3.195 |
Geldige stemmen | 3.160 |
Blanco stemmen | 16 |
Kandidaten | |
C.J.C.H. van Nispen tot Sevenaer | 2.028 |
N.R.H. Guljé[3] | 1.023 |
B.J.L. de Geer van Jutphaas | 60 |
10 juni 1873
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.036 |
Opkomst | 2.806 |
Geldige stemmen | 2.793 |
Blanco stemmen | 7 |
Kandidaten | |
A.F.X. Luyben[3] | 1.866 |
N.R.H. Guljé | 812 |
M.M. van Asch van Wijck | 100 |
6 januari 1874
bewerkenAloysius Luyben, gekozen bij de verkiezingen van 10 juni 1873, trad op 10 december 1873 af vanwege zijn benoeming als kantonrechter.[6] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
6 januari | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.036 |
Opkomst | 2.511 |
Geldige stemmen | 2.479 |
Blanco stemmen | 24 |
Kandidaten | |
A.F.X. Luyben[3] | 1.595 |
J.H. van Mierlo | 759 |
G. Groen van Prinsterer | 70 |
8 juni 1875
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.197 |
Opkomst | 2.905 |
Geldige stemmen | 2.891 |
Blanco stemmen | 9 |
Kandidaten | |
C.J.C.H. van Nispen tot Sevenaer[3] | 1.869 |
J.H. van Mierlo | 884 |
A.F. de Savornin Lohman | 116 |
29 juni 1875
bewerkenCarel van Nispen tot Sevenaer was bij de verkiezingen van 8 juni 1875 gekozen in twee kiesdistricten, Breda en Nijmegen. Hij opteerde voor Nijmegen, als gevolg waarvan in Breda een naverkiezing gehouden werd.
29 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.197 |
Opkomst | 3.409 |
Geldige stemmen | 3.389 |
Blanco stemmen | 14 |
Kandidaten | |
H.A. des Amorie van der Hoeven | 2.148 |
J.H. van Mierlo | 1.164 |
12 juni 1877
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.478 |
Opkomst | 2.494 |
Geldige stemmen | 2.466 |
Blanco stemmen | 19 |
Kandidaten | |
A.F.X. Luyben[3] | 1.611 |
J.H. van Mierlo | 762 |
A.F. de Savornin Lohman | 75 |
10 juni 1879
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.893 |
Opkomst | 2.609 |
Geldige stemmen | 2.591 |
Blanco stemmen | 10 |
Kandidaten | |
H.A. des Amorie van der Hoeven[3] | 1.926 |
J.H. van Mierlo | 644 |
6 juli 1880
bewerkenAloysius Luyben, gekozen bij de verkiezingen van 12 juni 1877, trad op 6 juni 1880 af vanwege zijn benoeming als rechter in de arrondissementsrechtbank van 's-Gravenhage.[6] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
6 juli | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.930 |
Opkomst | 2.018 |
Geldige stemmen | 1.886 |
Blanco stemmen | 115 |
Kandidaten | |
H.J.A.M. Schaepman | 1.853 |
14 juni 1881
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.955 |
Opkomst | 1.760 |
Geldige stemmen | 1.713 |
Blanco stemmen | 38 |
Kandidaten | |
H.J.A.M. Schaepman[3] | 1.657 |
12 juni 1883
bewerkenDe verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.042 |
Opkomst | 2.012 |
Geldige stemmen | 1.982 |
Blanco stemmen | 18 |
Kandidaten | |
H.A. des Amorie van der Hoeven[3] | 1.586 |
R.J.A. Kallenberg van den Bosch | 367 |
28 oktober 1884
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[11]
28 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.110 |
Opkomst | 2.395 |
Geldige stemmen | 4.715 |
Blanco stemmen | 2 |
Kiesdrempel | 1.179 |
Kandidaten | |
H.J.A.M. Schaepman[3] | 1.951 |
H.A. des Amorie van der Hoeven[3] | 1.934 |
R.J.A. Kallenberg van den Bosch | 392 |
J.C.C. den Beer Poortugael | 390 |
14 juli 1885
bewerkenHerman des Amorie van der Hoeven, gekozen bij de verkiezingen van 12 juni 1877, trad op 18 juni 1885 af vanwege zijn benoeming als lid van de Raad van State. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
14 juli | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.191 |
Opkomst | 2.071 |
Geldige stemmen | 2.024 |
Blanco stemmen | 23 |
Kandidaten | |
J.J.W. van den Biesen | 1.747 |
W.M.H. Boers | 221 |
15 juni 1886
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[12]
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.387 |
Opkomst | 2.611 |
Geldige stemmen | 5.095 |
Blanco stemmen | 103 |
Kiesdrempel | 1.274 |
Kandidaten | |
H.J.A.M. Schaepman[3] | 2.040 |
J.J.W. van den Biesen[3] | 1.998 |
M. Tydeman | 508 |
J.W.H. Rutgers van Rozenburg | 485 |
1 september 1887
bewerkenDe verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[13]
1 september | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 4.311 |
Opkomst | 1.620 |
Geldige stemmen | 3.174 |
Blanco stemmen | 48 |
Kiesdrempel | 794 |
Kandidaten | |
H.J.A.M. Schaepman[3] | 1.528 |
J.J.W. van den Biesen[3] | 1.525 |
Voortzetting
bewerkenNa de grondwetsherziening van 1887 werden de meervoudige kiesdistricten opgeheven; het kiesdistrict Breda werd derhalve omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.[1] De gemeenten Halsteren, Nieuw-Vossemeer, Roosendaal, Steenbergen en Wouw werden toegevoegd aan het kiesdistrict Bergen op Zoom, de gemeenten Baarle-Nassau, Chaam, Gilze en Rijen, Ginneken en Bavel, Rijsbergen, Teteringen en Zundert aan het kiesdistrict Oosterhout en de gemeenten Oud- en Nieuw-Gastel, Oudenbosch en Standdaarbuiten aan het kiesdistrict Zevenbergen.
Zie ook
bewerken- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Breda (1848-1850)
- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Breda (1888-1918)
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Breda op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ a b Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer, een meervoudig kiesdistrict twee of meer leden.
- ↑ De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Breda.
- ↑ Meeussen was aftredend Kamerlid voor het in 1850 opgeheven kiesdistrict Bergen op Zoom, dat toegevoegd werd aan het kiesdistrict Breda.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden in verband met een regeringscrisis over het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie.
- ↑ a b c De vigerende wetgeving vereiste het aftreden van een lid van het parlement bij een aantal benoemingen. Het aftredende parlementslid was terstond herkiesbaar.
- ↑ a b Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat deze een motie had aangenomen waarin het kabinetsbeleid op het gebied van Koloniën werd afgekeurd.
- ↑ Nadat de begroting voor Buitenlandse Zaken door de Tweede Kamer verworpen was, bood het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt zijn ontslag aan. Hierop ontbond de Koning de Tweede Kamer.
- ↑ Omdat niet het vereiste aantal kandidaten er in de eerste ronde in slaagde de districtskiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat het kabinet-Heemskerk Azn.zijn functie ter beschikking had gesteld.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.