Spreuken
Spreuken is een boek in de Hebreeuwse Bijbel. De Hebreeuwse naam van het boek is מִשְלֵי, Misjlei,[1] "allegorie" of "woorden van wijsheid". In de Vulgaat heet het Liber Proverbiorum. In de Tenach maakt Spreuken onderdeel uit van de Geschriften (Ketoeviem). Spreuken behoort tot de wijsheidsliteratuur.
| Spreuken | ||
|---|---|---|
| ||
Het boek Spreuken
| ||
| Auteur | toegeschreven aan Salomo | |
| Tijd | 2e eeuw v.Chr. | |
| Taal | Hebreeuws | |
| Categorie | Wijsheid | |
| Hoofdstukken | 31 | |
| Vorige boek | Psalmen (in de Tenach Psalmen) | |
| Volgende boek | Prediker (in de Tenach Job) | |
Auteur en ontstaanBewerken
Traditioneel wordt het het boek aan Salomo toegeschreven, mede op basis van de bewering in de Hebreeuwse Bijbel dat hij drieduizend spreuken dichtte.[2] In dat geval zou het boek zijn geschreven in de periode waarin hij volgens de Bijbelse chronologie zou hebben geregeerd (±970-931 v.Chr.) Een gedeelte van het boek zou in de tijd van Hizkia zijn toegevoegd (vanaf Spreuken 25:1).
De wetenschappelijke consensus is dat de samenstelling na de Babylonische ballingschap tot stand kwam. De auteur/redacteur verzamelde spreuken die reeds in omloop waren, paste ze aan en breidde ze uit met eigen spreuken.
Er zijn aanwijzingen[bron?] dat de spreuken aanpassingen zijn van oudere Egyptische wijsheidsliteratuur. Ook is het mogelijk dat het boek zich door de tijd heen ontwikkelde, waarbij latere auteurs aanvulden met wat er in hun tijd leefde.
InhoudBewerken
In het algemeen betekent het Hebreeuwse woord Mashal (meervoud Míshlê) een representatief gezegde, dat wil zeggen: iets wat in één geval geldt maar op meerdere situaties toepasbaar is. Het is een verzameling moralistische en filosofische uitspraken in dichtvorm. Het boek bevat een praktische levensfilosofie en is een compilatie en aanpassing van volksspreekwoorden.
Het boek heeft het karakter van een verzameling wijsheidsspreuken. Er lijken minstens zeven verzamelingen te zijn samengevoegd.
- Opschrift 1:1-7
- Toespraak van een vader over wijsheid (1 t/m 9)
- Spreuken van Salomo (10-22:16)
- Spreuken van wijze mannen (22:27-24:34)
- Spreuken van Salomo die door de mannen van Hizkia zijn verzameld (25-33)
- Woorden van Agur, de zoon van Jake (30)
- Woorden van de moeder van Lemuel (31:1-10)
- Loflied op de sterke vrouw (31:10-33)
PoëzieBewerken
Het boek Spreuken is een voorbeeld van Bijbelse poëzie, andere voorbeelden zijn Job, Psalmen, Prediker, Hooglied, Klaagliederen en veel profetische teksten. Eindrijm is geen belangrijk kenmerk van Hebreeuwse poëzie. De belangrijkste stijlfiguur is het parallellisme, dat wil zeggen dat de tweede zin of grotere eenheid de eerste aanvult, herhaalt, of ontkennend omkeert.[3] Een voorbeeld:
- Hoe lang nog (A), luiaard,
- zul je blijven slapen, (B)
- wanneer (A)
- kom je uit bed? (B)
- Nog even dan? (C)
- Nog even (C)
- slapen, (D)
- nog een beetje (C)
- rusten, (D)
- een ogenblik nog (C)
- blijven liggen? (D)
- Armoede (E)
- overvalt je (F)
- als een struikrover, (G)
- overvalt je (F)
- gebrek (E)
- slaat je neer (F)
- als een bandiet.(G)
- slaat je neer (F)
- Spreuken 6:9-11
In het Nieuwe Testament zijn er meer dan dertig citaten uit dit boek.
Voorbeelden van spreukenBewerken
Voorbeelden van spreuken zijn :
- Oneerlijk verkregen rijkdom baat je niet, rechtvaardigheid redt van de dood. (Spreuken 10:2)
- Het juiste woord op de juiste tijd, is als een gouden appel op een zilveren schaal. (Spreuken 25:11)
- "Niets waard! Niets waard!" zegt de koper, maar als hij weggaat, wrijft hij zich in de handen. (Spreuken 20:14)
- Al leg je een dwaas in een vijzel en stamp je hem tussen de graankorrels fijn, zijn dwaasheid stamp je er niet uit. (Spreuken 27:22)
- Een sterke vrouw, wie zal haar vinden? Zij is meer waard dan edelstenen. (Spreuken 31:10)
Externe linksBewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
