Spoorlijn Gasselternijveen - Assen

voormalige spoorlijn in Nederland
(Doorverwezen vanaf Spoorlijn Assen - Stadskanaal)

Spoorlijn Gasselternijveen - Assen was een spoorverbinding tussen Gasselternijveen en Assen. De spoorlijn werd aangelegd door de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij en op 15 juni 1905 geopend. De lijn maakte als zijtak deel uit van het NOLS-netwerk dat zich uitstrekte van Zwolle tot aan de haven van Delfzijl.

Spoorlijn Gasselternijveen - Assen
Spoorlijn Gasselternijveen - Assen op de kaart
Totale lengte20,2 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorNOLS
Geopend15 juni 1905
Opheffing
treindienst
15 mei 1939
Treindienst
hersteld
25 mei 1940
Opheffing
treindienst
4 mei 1947
Gesloten
Gasselternijveen - Gieten: 28 mei 1972
Gieten - Assen: 4 november 1968
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
exSTR lijn van Stadskanaal opgebroken
exBHF 0,0 Gasselternijveen
exABZgl lijn naar Zwolle opgebroken tot Emmen
exENDEaqexABZgr Industrieaansluiting PEB
exHST 3,2 Gasselte
exBHF 6,6 Gieten
exSKRZ-YBUE N34 aangelegd na opbraak
exHST 9,0 Eext
exHST 12,0 Anderen
exSKRZ-YBUE N33 aangelegd na opbraak
exBHF 14,8 Rolde
exSTRo Deurzerdiep
xABZg+r lijn van Groningen
cuexdSTR2h+ruexcBS2c3dSTR tramlijn van Oosterwolde opgebroken
uexdKBHFauexdBHFdBHF 20,2 Assen
uexdSTRuexdSHI2lemdSHI2g+r tramlijn naar Coevorden opgebroken
dSTR lijn naar Meppel

Geschiedenis

bewerken

De spoorlijn werd aangelegd door de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij en op 15 juni 1905 geopend.

De volgende stations lagen aan de spoorlijn:

Staking personenvervoer

bewerken

Het personenvervoer werd per 4 mei 1947 gestaakt, omdat er bij NS een gebrek was aan treinen. Al het beschikbare materieel werd ingezet om op primaire lijnen een tweeuursdienst te onderhouden. Hierdoor was er geen materieel beschikbaar voor enkele secundaire lijnen. De dienst werd in eerste instantie tijdelijk vervangen door een busdienst, hoewel gevreesd werd voor een afname van de kwaliteit, vanwege de slechte staat van de autowegen.[1] Vanaf 15 december 1950 werd de trein definitief vervangen door de bus.

Laatste jaren en opbraak

bewerken

Tot 26 mei 1967 reden er nog dagelijks goederentreinen van Zwolle via Assen en Gasselternijveen naar Stadskanaal.[2] Daarna gaan deze treinen via Onnen en Veendam rijden. De stations van Gasselternijveen, Gasselte en Gieten worden dan vanuit Stadskanaal bediend. Tot in de jaren 70 was exportslagerij Udema in Gieten de belangrijkste klant voor het goederenvervoer, toen het bedrijf aangaf niet meer van de diensten van de NS gebruik te willen maken, werd de lijn gesloten.

Tussen 1975 en 1977 is er geprobeerd van de lijn een museumspoorlijn te maken. Hiervoor is een vereniging, de Noordnederlandse Spoorbaan Assen-Rolde (NMM) opgericht. In 1976 werd dit de Stichting NMS. Na drie jaar kon men echter onvoldoende kapitaal vergaren voor deze plannen en kwam het einde van de spoorlijn nabij.

De spoorlijn is in 1977 inclusief de spoorbrug over het Deurzerdiep geheel opgebroken. In de Asserstraat tussen Rolde en Gieten zijn ter hoogte van de Eexterhalte in 2007 bij de reconstructie van de weg weer rails in de weg gelegd ter herinnering aan de spoorlijn. Andreaskruizen ter weerszijden geven de suggestie van een heuse spoorwegovergang.

In 2003 werd een voormalige goederenloods nabij station Assen gesloopt.[3]

Begin 2017 is rondom de grote verbouwing van Station Assen het laatste kilometer spoor, tussen de aansluiting ten noorden van het station en het station zelf, opgebroken.

Afbeeldingen

bewerken

Restanten

bewerken

Er is van de spoorlijn diverse bebouwing zichtbaar anno 2020 zoals voormalige stations en baanlichamen:

  • Vrijwel het gehele baanlichaam is zichtbaar in het landschap. Op de spoordijken liggen afwisselend fiets- en wandelpaden. In Gieten heeft een fietspad de straatnaam Oude Spoordijk.
  • Station Rolde bevindt zich aan de Stationsstraat 16.
  • Station Eext bevindt zich aan de Stationstraat 60.
  • Tussen Gasselte en Gieten bevindt zich een gegraven 'dal', het spoorgat, waarin het spoor lag. De brug over het voormalige spoor is in de winter 2011/2012 geheel opnieuw opgetrokken.[4][5] Het wordt ook wel Ravijnzicht genoemd.
  • Anno 2003 bevonden zich op diverse punten nog hectometerpalen in de berm.[3]

Afbeeldingen

bewerken

Zie ook

bewerken
Zie de categorie Gasselternijveen–Assen railway van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.