Glutamaat

Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Bdijkstra (overleg | bijdragen) op 12 okt 2021 om 13:49. (lf)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Samenvoegen naar Ten minste één Wikipediagebruiker vindt dat de inhoud van dit artikel ingevoegd zou moeten worden in Glutaminezuur of dat er een duidelijkere afbakening tussen beide artikelen dient te worden gemaakt. Als de tekst wordt ingevoegd, dient dit artikel een doorverwijzing te worden (bekijk voorstel).

Glutamaat is het zuurrestion van het aminozuur glutaminezuur. Het is een van de belangrijkste neurotransmitters in het zenuwstelsel en is vooral in overmaat aanwezig in de hersenschors. Glutamaat werkt stimulerend (exciterend) op andere zenuwcellen, men spreekt in de neurowetenschap over excitatoir. Vermoed wordt dat een onbalans in de verhouding glutamaat tot GABA epileptische aanvallen veroorzaakt. De effectiviteit van gamma-aminoboterzuur kan verminderen door een tekort aan vitamine B1 of tijdens het ontwennen van een alcoholverslaving. Dit kan zich uiten in angst, geïrriteerdheid, slapeloosheid of epileptische insulten. Glutaminezuur is de precursor van zowel glutamine als GABA.

Biologische en biochemische functies

Metabolisme

Glutamaat is een belangrijk molecuul in het cellulaire metabolisme. Bij mensen worden eiwitten die via de voeding het lichaam binnentreden afgebroken tot aminozuren. Een sleutelproces in de degradatie van aminozuren is transaminatie waarbij de aminegroep van het aminozuur wordt overgezet naar een α-ketonzuur, een proces wat doorgaans gekatalyseerd wordt door het enzym transaminase.

Neurotransmitter

Glutamaat heeft een excitatoire (stimulerende) werking op de post-synaptische zenuwcellen (neuronen). Het speelt een rol in de synaptische plasticiteit waardoor het belangrijk is voor hersenfuncties als stemming, leren en geheugen. Er zijn drie soorten receptoren voor glutamaat, waaronder de NMDA-receptor (N-methyl-D-aspartaat), welke voornamelijk aanwezig is in de hippocampus.

Zie ook