Benjamin Netanyahu: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Invulling parameters sjabloon |
|||
Regel 44:
| website = https://www.netanyahu.com/
}}
'''Benjamin (Bibi) Netanyahu'''<ref>De [http://www.sofeer.nl/wb.htm lijst van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands] spelt zijn naam als '''Binjamin Netanjahoe'''.</ref> ([[Hebreeuws]]: {{lang|he|בנימין נתניהו}}) ([[Tel Aviv]], [[21 oktober]] [[1949]]) is sinds 2009 [[lijst van premiers van Israël|premier van Israël]] en als zodanig de negende in lijn. Na vier premierschappen is hij na de [[Israëlische parlementsverkiezingen 2020|parlementsverkiezingen van 2020]] voor de vijfde keer premier geworden.<ref>met 0,4% meer stemmen als zijn opponent Benny Gantz zal hij zeer waarschijnlijk de opdracht om een regering te vormen krijgen van president [[Reuven Rivlin]] omdat hij een meerderheidscoalitie zal kunnen vormen</ref> Hij is de eerste (en tot op heden de enige) premier die geboren is in [[Israël]] na de [[Geschiedenis van Israël#Isra.C3.ABlische onafhankelijkheidsverklaring 14 mei 1948|Onafhankelijkheidsverklaring van 14 mei 1948]]. Netanyahu is op economisch vlak [[Neoliberalisme (hedendaags)|neoliberaal]] en staat als uitgesproken rechts en als tegenstander van een Palestijnse staat bekend.
Sinds 1988 is Netanyahu als politicus actief. Daarvoor diende hij bij een speciale eenheid van het leger en was vervolgens consultant en ambassadeur. Als afgestudeerd [[politicoloog]] heeft hij diverse boeken over [[terrorisme]]bestrijding op zijn naam staan. Voordat hij in 1988 toetrad tot de [[Knesset]], het parlement van Israël, was hij de Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties. Hij maakte naar zijn entree in het parlement snel carrière binnen de [[conservatief-liberalisme|conservatief-liberale]] partij [[Likoed]] en werd in 1993 voor het eerst partijleider.
Regel 147:
Tijdens een toespraak op het 37ste [[Zionisme|Zionistische]] Congres in oktober 2015 in [[Jeruzalem]] beweerde Netanyahu dat de systematische uitroeiing van de Joden in Europa niet het idee van nazi-leider [[Adolf Hitler]] was maar van de Palestijnse groot-[[moefti]] van Jeruzalem [[Haj Amin al-Husseini]].<ref>[http://edition.cnn.com/2015/10/21/middleeast/netanyahu-hitler-grand-mufti-holocaust/ Netanyahu Hitler Grand-Mufti Holocaust. ''"Hitler didn't want to exterminate the Jews at the time, he wanted to expel the Jews," "And Haj Amin al-Husseini went to Hitler and said, 'If you expel them, they'll all come here.' "'So what should I do with them?' (Hitler) asked. (Husseini) said, 'Burn them.'"] CNN, 22 oktober 2015 ''</ref>
[[Saeb Erekat]], secretaris-generaal van de PLO, verweet Netanyahu daarmee het geweld aan te wakkeren, ondanks het feit dat ook hij er door [[Ban Ki-moon]], de secrearis-generaal van de VN, uitdrukkelijk op gewezen was zijn retoriek te matigen om de opgelopen spanningen te kalmeren.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/11945210/Netanyahu-causes-uproar-by-blaming-Palestinians-for-Holocaust.html Netanyahu causes uproar by blaming Palestinians for Holocaust] The Telegraph, 21 oktober 2015</ref>
Eind juli 2017 moest hij bakzeil halen wat betreft de metaaldetectoren die zijn regering had laten plaatsen op het gebied van de Al Aqsa-moskee. Er was een aanslag geweest vlak buiten dat gebied, waarbij enkele doden waren gevallen. Eerder had hij al moslims jonger dan 50 jaar de toegang tot de moskee verboden. De detectoren waar de moslims nu doorheen moesten waren hen een doorn in het oog. Toen zij nu massaal gingen bidden vóór de poortjes leverde dat zulke verkeersproblemen op dat hij de detectoren liet weghalen. Er zou iets beters voor in de plaats komen.<ref>https://www.nu.nl/buitenland/4855446/israel-verwijdert-metaaldetectoren-tempelberg.html</ref>
In 2018 boekte hij misschien wel zijn grootste overwinning: president [[Donald Trump]] van de VS zegde op basis van Israëlische inlichtingen het akkoord met [[Iran]] op met betrekking tot vermeende gevaarlijke kernwapenactiviteiten door dat land. Op 30 april hield hij een toespraak in het Engels vol effectbejag in [[Tel Aviv]] . Hij toonde een groot bord met "Iran Lied" (Iran loog). Ook haalde hij een gordijn weg voor een kast met ordners: 55.000 pagina's en nog eens 183 cd's: het bewijs dat Iran loog<ref>https://www.youtube.com/watch?v=qmSao-j7Xr4&t=212s</ref><ref>Splijtzwam Bibi, Maarten van Bracht, 2019</ref><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/30/netanyahu-zegt-bewijs-te-hebben-voor-irans-kernwapenprogramma-a1601352 Netanyahu: Iran heeft gelogen over kernwapenprogramma - NRC]</ref> De Mossad zou in 2016 in een vervallen bedrijfspand in Iran het hierboven vermeld nucleair archief van dat land gevonden hebben en dit in januari 2018 in één acht nacht naar Israël hebben overgebracht.<ref>https://www.haaretz.com/middle-east-news/iran/mossad-smuggled-iranian-nuclear-archive-to-israel-in-january-1.6045870</ref>
Regel 171:
Coalitiebesprekingen met de kleine rechtse partijen leidden echter niet tot resultaat: de officiële deadline verliep op 28 mei. Struikelblok was de dienstplicht. Kleine - orthodoxe - partijen willen dat orthodoxe jongemannen daar vrijstelling van krijgen (om in plaats daarvan thorastudie te kunnen doen). Ook de Likoed-partij wilde hier een uitzondering voor maken, maar Netanyahu kon Jisrael Beeténoe-leider Avigdor Lieberman niet overtuigen. Dit betekende het uitschrijven van nieuwe verkiezingen op 17 september.<ref>''de Volkskrant'' (30 mei 2019), [https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/israel-schrijft-nieuwe-verkiezingen-uit-coalitievorming-mislukt~be45050b/ 'Israël schrijft nieuwe verkiezingen uit, coalitievorming mislukt'].</ref><ref>''Trouw'' (30 mei 2019), [https://www.trouw.nl/democratie/de-coalitievorming-in-israel-is-mislukt-de-israeliers-mogen-opnieuw-naar-de-stembus~af62cc56/ 'De coalitievorming in Israël is mislukt, de Israëliërs mogen opnieuw naar de stembus'].</ref>
Op 3 juni 2019 bekritiseerde president Trump Netanyahu en Israëlische politici vanwege deze slepende gang van zaken. De regering-Trump wilde met een "Deal of the Century" (het Vredesplan van de eeuw voor de Israëliërs en de Palestijnen) komen. Verwacht werd dat dat na de [[Ramadan]] (na 5 juni 2019) zou gebeuren, maar dat kon door deze vertraging niet meer.<ref>[https://www.timesofisrael.com/trump-israeli-politics-messed-up-country-needs-to-get-their-act-together/ Trump: Israeli politics ‘messed up,’ country needs to ‘get their act together’], ''Times of Israel'', 3 juni 2019.</ref> Nu zal alleen 25 en 26 juni over het economische deel van het plan worden overlegd, in [[Bahrein]]. De nieuwe Israëlische regering kan er in oktober zijn, maar de Amerikaanse verkiezingscampagne, waar Trump aan mee doet, begint al gauw daarna (2e helft 2020).<ref>[https://www.nd.nl/nieuws/opinie/trumps-vredesplan-van-de-eeuw-voor-israel-gaat.3403950.lynkx Trumps 'vredesplan van de eeuw' voor Israël gaat mislukken - Pompeo zegt het zelf]{{Dode link|datum=februari 2021 |bot=InternetArchiveBot
Op 10 september 2019 hield Netanyahu een verkiezingsspeech waarin hij beloofde dat, mocht hij na de verkiezingen weer premier worden, hij de [[Jordaan (rivier)|Jordaanvallei]] (minus het Palestijnse [[Jericho (stad)|Jericho]]) en een 37 km lange strook langs de [[Dode Zee]] zou annexeren.<ref>https://www.timesofisrael.com/in-campaign-pitch-netanyahu-vows-to-annex-jordan-valley-if-reelected/met kaartje</ref>
Regel 237:
{{NPOV-gedeelte||2021|01|23}}
Netanyahu ging dus op verkiezingstournee. Hij wil "het monopolie" van de Arabische partijen [[Hadash]] , [[Ta'al]] en [[Balad (Israël)|Balad]] ( [[Gezamenlijke Lijst]] ) op de stemmen van de Palestijnse Arabieren doorbreken met een charmeoffensief richting de Arabische kiezer - de Palestijnen die (nog) in Israël wonen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.joods.nl/2021/01/netanyahu-wil-monopolie-gemeenschappelijke-arabische-lijst-doorbreken/|titel=Netanyahu wil monopolie van Gemeenschappelijke Arabische Lijst doorbreken|bezochtdatum=25 januari 2021|auteur=redactie|achternaam=|voornaam=|datum=5 januari 2021|uitgever=www.joods.nl|taal=}}</ref>
Op 23 maart 2021 werden de [[Israëlische parlementsverkiezingen 2021|verkiezingen voor de 24e Knesset]] gehouden. Netanyahu wist 30 zetels te veroveren. Na het bekend worden van de officiële uitslagen
Nadat 52 Knessetleden hem hadden geadviseerd dat Netanyahu in de beste positie verkeerde om een meerderheidscoalitie te vormen verleende president [[Reuven Rivlin]] hem de opdracht daartoe. Hij heeft daarvoor tot 2 mei 2021 de tijd (met eventueel een verlenging van twee weken). De extreem-rechtse [[Bezalel Smotrich]] van de Religieus Zionisme-partij herhaalde dat hij niet samen met de Palestijns-Arabische Mansour Abbas (Ra'am) in een coalitie wil zitten. Bennett heeft al toegezegd met Netanyahu te willen samenwerken. Netanyahu deed daarom een hartstochtelijk beroep op [[Gideon Sa'ar]] (ex-likoed; die een eigen partij ,"Nieuwe Hoop", oprichtte) om weer terug te keren in de schoot van Likoed. Alleen zo kan de premier aan de minimale meerderheid van 61 Knessetzetels komen.<ref>https://www.haaretz.com/israel-news/elections/.premium-netanyahu-calls-on-rival-sa-ar-to-return-home-to-likud-1.9717784</ref>
Op het joodse feest [[Lag Baomer]] op (29-)30 april 2021 werd een jaarlijkse religieuze bijeenkomst gehouden door tienduizenden volgelingen van rabbijn Sjimon bar Jochai bij diens graf op de [[Meronberg]] in Galilea. Nadat de veiligheidssituatie van de samenkomst qua menigte-management al jaren onderwerp van discussie was ging het dit jaar dramatisch fout. In de enorme drukte ontstond in een relatief smalle afdalende passage een valpartij waarbij de aankomende menigte over de gevallenen heen gedrukt werd. In de chaos die ontstond kwamen tientallen mensen om door verstikking en raakten ruim 150 personen gewond<ref>45 resp. 150 (30 april 20:51).</ref><ref>https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/30/tientallen-doden-nadat-tribune-instort-bij-bedevaart-in-israel/</ref> Justitie heeft een onderzoek aangekondigd en Netanyahu bezocht de rampplek.
Vlak na de deadline van 2 mei gaf Netanyahu zijn mandaat aan president Rivlin terug. Hij was er niet in geslaagd een meerderheidscoalitie te vormen. Rivlin geeft nu waarschijnlijk de opdracht aan [[Yair Lapid]] wiens partij ( [[Yesh Atid]] ) tweede werd bij de verkiezingen. Netanyahu blijft waarnemend premier en de politieke impasse blijft.<ref>https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/netanyahu-kan-geen-regering-vormen-en-geeft-mandaat-terug~b45ffa03/</ref>
====Netanyahu steeds openlijker op oorlogspad richting Iran====
Medio april 2021 liet de Amerikaanse regering Biden de regering Netanyahu enkele malen weten dat zij “moeite had met de recente Israëlische operatie gericht op de Iraanse nucleaire faciliteit in [[Natanz]]”. Israël had eerder daarover verklaard verantwoordelijk te zijn geweest voor het saboteren van de elektriciteitsvoorziening. De regering Biden sprak van “een gevaarlijke en in verlegenheid brengende actie”. Tevens vroeg de VS Israël zich te onthouden van haar openlijke commentaren in deze, omdat de Amerikaanse poging om tot een nieuwe nucleaire deal met Iran te komen er door gehinderd werd.<ref>https://www.jpost.com/breaking-news/us-pressuring-israel-to-stop-commenting-on-iran-report-665371</ref>
In Iran kwamen de voorbije jaren Iraanse atoomgeleerden onder verdachte omstandigheden om het leven. Op 27 november 2020 werd de Iraanse generaal Fakhrizadeh, centraal figuur in het Iraanse kernprogramma, doodgeschoten vanuit een langs zijn dagelijkse route geparkeerde onbemande auto. Het wapen werd op afstand (volgens Iran door Israël via een satelliet{{
==== Vaccinatieprogramma tegen COVID-19 ====
{{NPOV-gedeelte||2021|01|23}}
Netanyahu gaf op 19 december 2020 het startsignaal van de Israëlische inentingscampagne door zich op 19 december 2020 op televisie als eerste te laten vaccineren tegen corona. Samen met gezondheidsminister Yuli Edelstein kreeg hij het vaccin van [[Pfizer]] / [[BioNTech]] toegediend in een live-uitzending.<ref>https://www.knack.be/nieuws/wereld/premier-netanyahu-als-eerste-israeli-gevaccineerd-tegen-coronavirus/article-news-1679837.html</ref>
In januari 2021 lijkt het programma op weg een succes te worden. Dat wil zeggen qua aantallen gevaccineerden in verhouding tot het aantal inwoners. Er zijn 2.400.000 Israëliërs ingeënt, 850.000 voor de tweede maal (van de 8,9 miljoen inwoners). Pfizer/BioNtech heeft met Israël een afspraak gemaakt dat ze vaccins leveren (tegen bijna tweemaal de gewone prijs
Begin april 2021 hield Pfizer een lading vaccins bestemd voor Israël tegen omdat Israël de vorige levering nog niet betaald had. Er wordt gezegd dat onenigheid tussen Netanyahu en Benny Gantz de oorzaak zou zijn geweest van de betalingsachterstand.<ref>https://www.telegraaf.nl/nieuws/1755379537/israel-betaalt-niet-pfizer-stopt-levering-vaccins</ref>
Regel 276 ⟶ 275:
Op 8 januari 2021 maakte de rechtbank van Jeruzalem bekend dat de rechtszaak voor onbepaalde tijd wordt uitgesteld ivm de [[Coronapandemie|lockdown]] en het grote aantal deelnemers (de aanklagers hebben meer dan 300 getuigen opgeroepen).<ref>https://www.knack.be/nieuws/belgie/corruptieproces-netanyahu-uitgesteld/article-belga-1685827.html</ref> Daags daarna maakte de districtsrechtbank van Jeruzalem bekend dat het proces op 8 februari zal worden voortgezet. Netanyahu zal dan voor de rechters moeten verschijnen.<ref>https://news.yahoo.com/delay-netanyahus-trial-set-resume-143238972.html</ref>
Maandagochtend 5 april 2021 verscheen hij weer voor de rechtbank voor het begin van de bewijsfase van het proces. Hoofdaanklager Liat Ben-Ari beschuldigde de premier van machtsmisbruik teneinde gunsten te ontvangen en
==Politieke stijl==
| |||