Zaadknop: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Bouw: aanpassing
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 5:
Bij de [[bedektzadigen]] liggen de zaadknoppen beschermd in een vruchtbeginsel. Bij de rijping ontwikkelen de zaadknoppen zich tot [[Zaad (plant)|zaden]].
 
== Bouw ==
{| class="vatop" style="text-align:left;font-size:90%;line-height:100%;background-color:lightcyan;border:double medium teal;border-radius:12px;" cellspacing="0" align="right"
|-style="text-align:center;"
!{{TekstAchtergrondRand|sienna|double|medium|transparent|8|white}}<span style="letter-spacing:3px;">Voortplanting bij bedektzadigen<ref name="Kleuren">De kleuren <span style="color:green;">'''groen'''</span> en <span style="color:red;">'''rood'''</span> worden in de schema's gebruikt voor de <span style="color:green;">'''<big>♀</big> gameten'''</span>, resp. voor de <span style="color:red;">'''<big>♂</big> gameten'''</span>; achtergrondkleuren voor de {{WoordKleur|peachpuff|solid|thin|transparent}}''meiose''</span> en de {{WoordKleur|lightblue|solid|thin|transparent}}''bevruchting''</span>.</ref></span><br>(bij een tweehuizige plant){{einde}}
|-
|{{Stamboom2}}
* {{Stamboom2/einde tak}} vrouwelijke bloem <small>(diploïde: 2n)</small>
** {{Stamboom2/einde tak}} {{TekstAchtergrondRand|lavender|solid|thin|lightcyan}}stamper (''pistillum'')
Regel 25:
******* {{Stamboom2/einde tak}} {{TekstAchtergrondRand|bisque|solid|medium|slategray}}macrosporetetrade <small>(haploïde: 1n)</small>
******** {{TekstAchtergrondRand|lightyellow|solid|thin|bisque}}<span style="color:gray;"><small>3 macrosporen</small> †</span>{{einde}}
******** {{TekstAchtergrondRand|lightyellow|solid|thin|bisque}}1 functionele macrospore =<br>&nbsp;kiemzakkern <span style="color:gray;">(≈ embryozak)<ref name="embryozak">De verwarrende term embryozak wordt gebruikt voor het macrosporangium (nucellus) en voor de macrogametofyt!</ref></span>
********* {{Stamboom2/einde tak}} {{TekstAchtergrondRand|bisque|solid|thin|lightyellow}}macroprothallium <span style="color:gray;">(≈ embryozak)<ref name="embryozak" /></span>
********** {{TekstAchtergrondRand|lightyellow|solid|thin|bisque}}3 antipoden,{{einde}}
********** {{TekstAchtergrondRand|lightyellow|solid|thin|bisque}}2 synergiden{{einde}}
Regel 34:
************* kiemdrager (''suspensor'')
************* worteltje (''radicula'')
************* 2 kiemlobben (''cotylen'')
************* {{Stamboom2/einde tak}} spruit (''plumula'')
********** {{Stamboom2/einde tak}} {{TekstAchtergrondRand|lightyellow|solid|thin|bisque}}2 polaire celkernen
Regel 76:
Dioon edule semi02.JPG|[[Mexicaanse palmvaren]]schub met twee vrijliggende zaadknoppen aan vruchtblad.
</gallery></center>
 
<center><gallery widths=250px heights=250px>
Evolucion-tegumento-espermatofitas.gif|Evolutie van het integument van de zaadknop bij fossiele [[zaadvarens]]
Regel 82:
</gallery></center>
 
In de [[Nucellus|nucellus (macrosporangium]]) wordt de embryozakmoedercel (= macrosporemoedercel) gevormd. Deze embryozakmoedercel vormt door [[Meiose|meiotische deling]] vier [[haploïde]] cellen, de [[macrospore]]n. Uiteindelijk gaat het cytoplasma van de vier macrosporen over naar een van de vier macrosporen, waarna de overige drie het dichtst bij de micropyle gelegen macrosporen te gronde gaan. Binnen de macrosporewand van de overgebleven macrospore (ook wel: embryozak<ref name="embryozak" />) ontwikkelt zich de macro[[gametofyt]] (ook hier wel: embryozak<ref name="embryozak" />). De zaadvliezen omgeven de embryozak en vormen later de zaadhuid.
 
Vervolgens deelt de embryozakkern zich door [[mitose]] drie keer, waarbij er acht haploïde cellen ontstaan. Van de acht cellen versmelten er twee tot de secundaire embryozakkern, de overige cellen of kernen daarvan zijn de [[eicel]](kern), twee synergiden en 3 antipoden.
Regel 88:
 
== Ontwikkeling van het zaad ==
{{HoofdartikelZie hoofdartikel|Zaad (plant)}}
Na de [[bevruchting]] begint de zaadvorming. Uit de [[zygote]] (bevruchte eicel) in de zaadknop groeit een proëmbryo (een draad van cellen), waarvan één of meer topcellen gaan uitgroeien. Het overige gedeelte van de draad heet de kiemdrager (= suspensor). Allereerst groeien deze topcellen uit tot de zogenaamde kiembol, die bestaat uit nog ongedifferentieerde cellen. Rondom de kiembol worden lagen cellen gevormd. Het naar de kiemdrager gelegen gedeelte groeit o.a. uit tot het worteltje, de bovenste cellen tot de stengeltop en de zaadlobben. Bij verdere deling en differentiatie ontstaat dan uiteindelijk het volgroeide [[embryo]].