Utrechtse caravaggisten: verschil tussen versies

Onder de '''Utrechtse caravaggisten''' wordt een groep [[Kunstschilder|schilders]] verstaan, die in de eerste decennia van de zeventiende eeuw als onderdeel van hun opleiding naar [[Italië]] reisden, die daar sterk onder de invloed van de werken van [[Caravaggio (schilder)|Caravaggio]] kwamen, en die na terugkomst in de [[NederlandRepubliek der Zeven Verenigde Nederlanden]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] werkzaam waren. Zij maakten deel uit van een Europese kunststroming die bekendstaat als het [[caravaggisme]].

Een bijzondere positie wordt ingenomen door [[Matthias Stom]]. Stom is in Utrecht opgeleid, maar bleef na zijn leertijd in Rome in Italië. Zijn werk bevindt zich in veel buitenlandse musea, maar het is in Nederland relatief onbekend.

Overigens is het aannemelijk, dat zij niet alleen rechtstreeks zijn beïnvloed door Caravaggio (die zij, met een eventuele uitzondering voor Ter Brugghen, niet persoonlijk gekend kunnen hebben), maar ook door schilders die al enige tijd in diens trant werkten, zoals [[Bartolommeo Manfredi]] en [[Orazio Gentileschi]].

Voor alle schilders geldt, dat zij enerzijds ''[[historiestuk]]ken'' schilderden ([[Bijbel (christendom)|Bijbelse]] en [[mythologie|mythologische]] onderwerpen), en anderzijds [[genrestuk]]ken van een bijzondere soort: meestal waren het muzikanten, spelers of drinkers die zij ten halven lijve, dicht op de toeschouwer afbeeldden. Een opvallend thema was dat van de koppelaarster.

Het is een vreemd fenomeen dat deze groep vrij geïsoleerd in Utrecht actief was. Hun werken komen nogal on-Nederlands over, en werden daardoor ook lange tijd min of meer over het hoofd gezien. Tegenwoordig is er weer meer belangstelling voor deze schilders. Men is tot het inzicht gekomen dat zij een belangrijke schakel vormden tussen de Italiaanse [[Barok (stijlperiode)|barok]]kunst van Caravaggio en Nederlandse schilders als [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] (clair-obscur), [[Frans Hals]] (genrestukken) en [[Johannes Vermeer|Vermeer]] (kleurgebruik). Samen met andere caravaggisten actief in Italië en Woerden, zette de groep ook de toon voor latere kunstenaars die in een door caravaggisme geïnspireerde wijze werkten, zoals [[Georges de La Tour]] in [[Lotharingen (Frankrijk)|Lotharingen]] en [[Jan Janssens (schilder)|Jan Janssens]] in [[Gent]].