Versie van 14 mei 2010 01:15 bewerken RomaineBot (overleg \| bijdragen) bots, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 1.631.771 bewerkingen k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving met AWB ← Oudere bewerking		Versie van 28 okt 2010 09:23 bewerken ongedaan maken Woudloper (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades, Terugdraaiers 42.904 bewerkingen k stijl, links Nieuwere bewerking →
Regel 22: }} {{Zijbalk Engels-Nederlandse Oorlogen}} De '''Vierde Engels-Nederlandse oorlog''' ([[1780]] - [[1784]]) was een oorlog tussen de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] en [[Koninkrijk Groot-Brittannië\|Groot-Brittannië]]. Pas in mei 1781 verklaarde de Republiek de oorlog aan Engeland, nadat dat land dat op 20 december 1780 had gedaan. == Aanloop en aanleiding == De [[Glorieuze Revolutie]] van [[1688]] ~~beëindigde~~kwam er een einde aan de rivaliteit tussen Engeland en Nederland, doordat stadhouder [[Willem III van Oranje-Nassau]] naast [[Maria II van Engeland]] op de Engelse troon kwam. Deze manoeuvre werd echter langzaam de ondergang van de Nederlandse dominantie in de handel en daarmee op zee. De kooplieden begonnen [[Londen]] als nieuwe operatiebasis te gebruiken. De groei van de Nederlandse economie zwakte af. Vanaf 1720 was er zelfs sprake van achteruitgang, en rond 1780 lag het inkomen per hoofd van de bevolking in Groot-Brittannië boven dat in Nederland. Jaloezie speelde nu een rol aan Nederlandse zijde, wat zich onder andere uitte in steun aan de rebellen in de Amerikaanse koloniën, die zich tijdens de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]] probeerden los te maken van het [[Britse Rijk]]. Wapens en munitie werden naar de kolonie [[Sint Eustatius]] verscheept, waar ze vervolgens tot woede van de Engelsen aan de Amerikanen werden doorverkocht. Alhoewel de Engelsen protesteerden, ging de smokkelhandel gewoon door. In 1778 verklaarde Frankrijk aan Engeland de oorlog, Spanje sloot zich aan bij Frankrijk. Engeland vroeg de Republiek om militaire en maritieme steun, maar de Republiek verkoos neutraal te blijven en dreigde zich aan te sluiten bij het [[Verbond van Gewapende Neutraliteit]]. Toen de Engelsen vervolgens in [[1780]] de zojuist benoemde Amerikaanse ambassadeur [[Henry Laurens]] oppakten, op weg naar de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden\|Nederlanden]], visten ze een kistje, met een geheim verdrag uit het water dat de ambassadeur over boord had gegooid. De Engelsen grepen het verdrag tussen de stad [[Amsterdam]] en de Amerikaanse rebellen aan om op 20 december de Republiek eenzijdig de oorlog te verklaren. == Verloop van de oorlog == De Nederlandse marine was numeriek in de minderheid, en wist ondanks de overwinning in de [[Slag bij de Doggersbank (1781)\|Slag bij de Doggersbank]] de zeeroutes niet open te houden. De Engelsen wisten bovendien enkele Nederlandse kolonies in te nemen, waaronder het gewraakte eiland [[Sint Eustatius]]. De economische schade voor Nederland was zeer groot. Het conflict leidde wel tot een nieuw groot bouwprogramma voor oorlogsschepen. De oorlog werd beëindigd met de Vrede van Parijs in [[1784]], de voorlopige vredesvoorwaarden waren al een jaar eerder tot stand gekomen. Engeland kreeg het recht op de vrije vaart op de [[Molukken]]. De Republiek verloor [[Nagapattinam\|Negapatnam]] in India aan de Engelsen. In 1785 sloot de Republiek een verbond met Frankrijk. Het einde van de alliantie met Engeland maakte de Republiek mogelijk kwetsbaar.

Vierde Engels-Nederlandse Oorlog: verschil tussen versies