Nador

**Nador**
ⵏⴰⴷⵓⵔ
Plaats in Marokko
	;
Situering
Regio	Oriental
Provincie	Nador
Coördinaten	35° 10′ NB, 2° 56′ WL
Algemeen
Oppervlakte	35,61 km²
Inwoners ; (2014)	168.540
Foto's
Portaal	Afrika

Voor de gelijknamige provincie, zie Nador (provincie).

Nador (Berbers: ⵏⴰⴷⵓⵔ) is een stad gelegen in het Rifgebergte, in het noordoosten van Marokko in het stamgebied van de Iqer'iyen. De stad ligt aan de Middellandse Zee aan de Mar Chica-lagune. De stad ligt in de gelijknamige provincie Nador en de regio Oriental. Nador telde in 2020 ruim 178.540 inwoners.

Sinds 1999 beschikt Nador over een eigen luchthaven, de Internationale Luchthaven Nador. Daarnaast heeft Nador in de aangesloten stad Beni Ansar een internationale vrachthaven: de Haven van Nador.

Economie bewerken

De grootste inkomstenbron van de stad is geldoverdracht die komt van Marokkanen die gevestigd zijn in het buitenland.^[bron?] Sommige inwoners van Nador zijn van mening dat de Marokkaanse regering in Rabat de stad al jarenlang boycot en negeert vanwege de vele opstanden in het verleden die tegen de regering gericht waren, omdat men slechts oog zou hebben voor steden als Rabat en Fez.^[bron?] Nador is de afgelopen tien jaar sterk gegroeid, zowel qua inwoners als economisch. Bij veel Marokkanen, is de stad in trek, mede door haar economisch veranderende status.^[bron?] Nadors economische groei is te danken aan zowel de traditionele industrieën, zoals metallurgie (de metaalverwerkende industrie maakt gebruik van ijzererts uit de Rif en antraciet uit Jereda), als de nieuwere, namelijk textiel, chemie en elektriciteit. De golven van emigratie die invloed hebben gehad op de hele oostelijke rif, hebben ook flink bijgedragen aan Nadors ontwikkeling.

Terwijl immigranten hier stevig investeerden^[bron?] en consumeerden, heeft het geld dat werd opgestuurd door emigranten overzee de economie van de stad behoorlijk in de lift gezet.^[bron?] Nadors ligging op 13 km van de Spaanse exclave Melilla draagt ook bij aan de welvaart. Naast toerisme behoren illegale handel in de Spaanse enclave Melilla tot de grootste bronnen van inkomen in de regio.

Melilla bewerken

Een andere inkomstenbron van Nador is de handel in Spaanse en Chinese goederen – veel huishoudelijke apparatuur en elektronica – vanuit de Spaanse enclave Melilla richting de Marokkaanse markten. Nador staat in verbinding met het ongeveer 10 kilometer verderop gelegen Melilla door middel van een semi-snelweg. De Marokkaanse douane houdt op deze weg veelvuldig steekproeven door auto's aan te houden, waarvan vermoed wordt dat daarin smokkelwaar vervoerd wordt. Omdat dat nogal opzichtig gebeurt weten de meeste smokkelaars deze controle te ontlopen door eerder uit te stappen, enige honderden meters zwaar bepakt door het nabijgelegen bos te lopen en na de controlepost weer in te stappen. Zij die toch gesnapt worden kunnen erop rekenen, dat de douane ten minste de helft van hun waar in beslag neemt.

Verkeer en vervoer bewerken

Nador is in termen van transportinfrastructuur de afgelopen jaren flink voorruit gegaan. Het beschikt sinds 1999 over een eigen internationaal vliegveld: de Internationale Luchthaven Nador.

Nador is sinds 2009 ook verbonden met het nationale spoornetwerk. Nador heeft twee treinstations genaamd Nador Ville en Nador Sud of in de volksmond Nador Haven.

Het treinstation van Nador Ville

Nador kent vooralsnog alleen N-wegen. Anno 2024 zijn de werkzaamheden bezig voor het aanleggen van een snelweg, Guercif - Nador West Med, die zal aansluiten op de A2 Rabat-Oujda.^[1]

Naast vliegtuig en spoor zijn de veerdiensten van groot belang, met name die vanaf Spanje naar Melilla en Nador Haven. De dagelijkse veerpont op zowel Melilla als Nador komt uit Almeria. Elke dag zijn er tot 4 afvaarten op elke route van veermaatschappij Acciona Trasmediterránea en ook Comarit-Comanav heeft enkele afvaarten per week op deze route.^[2]^[3] Daarnaast is er een verbinding Nador-Sete uitgevoerd door de maatschappij Comarit-Comanav.

Ferry van Acciona Transmederranea

Demografie bewerken

Nador is naast Agadir de grootste Berberstalig stad van Marokko. De cultuur van de Imazighen is meer dan 5000 jaar oud. Hoewel het de inheemse talen van Marokko betreft, wordt de taal in onder andere de bovengenoemde gebieden tot op de dag van vandaag nog altijd gesproken. De voornaamste Tamazight-variant in Nador is het Tarifit.

Talen bewerken

Hedendaags zijn de meeste inwoners van Nador tweetalig. Dit omdat ze in het dagelijks leven het Tarifit spreken met elkaar, maar wegens de groei van het onderwijs spreken er een groot deel van de inwoners ook Darija. Dit zorgde voor moeilijkheden tijdens de komst van gastarbeiders in Europa.^[bron?] De meeste gastarbeiders waren namelijk Berberstalige Marokkanen, omdat zij in Marokko het meest onderdrukt worden.^[bron?] Het voorlichtingsmateriaal dat deze gastarbeiders in Nederland en België uitgereikt kregen werd opgesteld in het Darija^[bron?], wat de meesten van hen niet spraken of lazen en slechts summier herkenden via kennis van de klassiek-Arabische teksten uit de Koran. Dit had als gevolg dat de gastarbeiders die naar Europa wilden komen, ter plaatse eerst basiskennis probeerden te vergaren van het Darija.^[bron?]

Toerisme bewerken

Het Mercure hotel Rif in Nador

In de zomer wordt Nador aangedaan door veel Marokkanen die in Europa wonen, maar oorspronkelijk uit de provincie Nador komen. Ook bezoeken Marokkanen uit andere streken van het land de Riffijnse kustplaats.

Het Mar Chica Lagoon, wat onder meer over een luxueus resort, golfbaan, haven en sportcentrum beschikt, is erg in trek bij de binnenkomende toeristen.^[4]

Verzet tegen het centrale gezag bewerken

In 1956 trad het leger hard op in Nador, nadat studenten in opstand kwamen tegen de regering in Rabat. Koning Hassan II die de toenmalige opperbevelhebber was van het leger gaf opdracht om hard op te treden tegen de studenten. Bij diverse opstanden zijn er honderden slachtoffers gemaakt door het leger. De meeste slachtoffers zijn volgens sommigen in onbekende (collectieve) graven gedumpt door de toenmalige Marokkaanse legereenheden en veiligheidsdiensten DST en CAP-1.^[bron?]

Ook in latere jaren was het regelmatig onrustig in Nador. In 1984 vielen er 16 doden tijdens betogingen.^[5] Ook in 2016 en 2017 braken er protesten uit.^[6]

Sport bewerken

In 2006 was Nador de startplaats van de derde etappe van de rally Parijs-Dakar, nadat de coureurs de oversteek hadden gemaakt vanuit Málaga. Vanuit Nador trokken de deelnemers naar Angad in de regio Oujda.