Agadir

Agadir (Arabisch: أكادير, Berbers: ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ) is een havenstad aan de westkust van Marokko, en de grootste badplaats van het land. De stad ligt in de prefectuur Agadir-Ida ou Tanane, die een onderdeel is van de regio Souss-Massa-Daraâ. Agadir had in 2020 een bevolking van 498.000 inwoners. Het is de grootste hoofdzakelijk Berberstalige stad van Marokko.

Agadir
أكادير
ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ

Plaats in Marokko
Situering
Regio	Souss-Massa-Daraâ
Provincie	Agadir-Ida ou Tanane
Coördinaten	30° 24′ NB, 9° 35′ WL
Algemeen
Oppervlakte	85,73 km²
Inwoners (2020)	498.000 (4.921 inw./km²)
Foto's
Portaal    Afrika

De stad ligt tien kilometer ten noorden van de monding van de Wadi Sous. De stad is in 1505 door de Portugezen gesticht en viel in 1541 toe aan de koning van de Sous. In de daaropvolgende eeuwen verwierf Agadir een belangrijke rol als haven van het vruchtbare Sous-gebied in Marokko. Een belangrijk exportproduct van de regio was suiker. Agadir werd in 1605 voor het eerst door Nederlandse handelsvaarders aangedaan; het vierhonderdjarig bestaan van deze handelsrelatie tussen Nederland en Marokko in het jaar 2005 vormde de aanleiding voor diverse exposities in Nederland.

In 1960 werd de oude stad vrijwel geheel verwoest door twee aardbevingen en de daaropvolgende branden en vloedgolven. Hierbij vielen 15.000 doden.

Het woord Agadir betekent in het Berbers 'muur, gemetselde muur die een stad insluit, vesting, stad'. Een agadir is feitelijk een bijzondere vorm van de kasba. Agadir is een leenwoord uit het Fenicisch.

Geschiedenis

Vroege geschiedenis

In 1505 stichtten de Portugezen de stad Santa Cruz do Cabo de Gué, de oorspronkelijke naam van Agadir. De nederzetting werd bestuurd door een gouverneur, daarna werd het in 1533 aangevallen door Berberse stammen rondom Agadir-Ida-Ou-Tanane. Tot het in 1541 in handen kwam van de Saadidynastie. Deze heersers bouwden in 1572 een fort boven op een heuvel met uitzicht over de baai waaraan de stad lag: de Kasbah van Agadir.

Crisis van Agadir

Agadir speelde een grote rol bij de Tweede Marokkaanse Crisis in 1911, omdat Duitsland de kanonneerboot Panther naar de haven van Agadir stuurde als reactie op Franse bemoeienissen in de regio. Escalatie van dat conflict werd voorkomen door het sluiten van het Verdrag van Fez.

Aardbeving van 1960

Zie Aardbeving Agadir 1960 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 29 februari 1960, twintig minuten voor middernacht, werd Agadir getroffen door een middelzware aardbeving. Hoewel de aardbeving met een kracht van 5,8 op de schaal van Richter niet heel zwaar was, was de aangerichte schade erg groot. De toenmalige stad werd geheel verwoest en ten minste 15 000 mensen kwamen om het leven.

Door de aardbeving en de als gevolg ervan ontstane branden, was de gehele stad verwoest. Slechts drie gebouwen bleven gespaard: de moskee, een bioscoop en de versterkte kasba boven op de heuvel. Boven de ingang van de kasba prijkt nog steeds een Nederlands opschrift in wit marmer: "Vreest God - ende Eert den Kooning - 1746".

De stad werd iets ten zuiden van de oorspronkelijke locatie herbouwd.

Economie

Door het klimaat en ligging aan zee is Agadir een populaire vakantiebestemming. Aan de baai ligt een breed zandstrand en staan vele hotels, winkeltjes en horecazaken. Dit deel vormt het toeristencentrum van Agadir, wat een belangrijke inkomstenbron voor de regio is. Daarnaast is de productie van Arganolie heel omvangrijk; de Arganolie is hét paradepaardje van Agadir-Ida-Ou-Tanane als het om de internationale export gaat. Ongeveer 25 km vanaf het stadscentrum ligt de internationale luchthaven Al Massira Airport. Daarnaast zijn er havens (handel, visserij en jachthavens) en een uitgebreid netwerk van verharde wegen met een totale lengte van bijna 1200 km. De regio heeft ongeveer 2,1 miljoen inwoners en genereert met 27 miljard dirham ongeveer 8% van het bruto nationaal product.

De Kamer van Koophandel van Agadir onderscheidt een aantal regio's rond Agadir:

• Groot Agadir: Agadir-Ida ou Tanane, Inezgane-Aït Melloul
• Chtouka Ait Baha
• Tiznit
• Taroudant

De belangrijkste economische sectoren zijn:

Toerisme

De directe inkomsten uit het toerisme bedragen ongeveer 2000 M Dh in Groot Agadir, en in de directe omgeving 1220 miljoen Dh. Agadir heeft ruim 100 hotels met 20.000 bedden. In 2003 waren deze goed voor 3 miljoen overnachtingen door 500.000 bezoekers.

Industrie

Groot Agadir heeft vijf bedrijventerreinen voor de agro- of voedingsmiddelenindustrie en drie algemene terreinen. De sector biedt werk aan ongeveer 15.000 mensen en draagt ongeveer 2300 miljoen Dh bij aan de regionale economie.

Handel en diensten

Zowel groothandel als detailhandel is een belangrijke inkomstenbron voor Agadir en haar directe omgeving, met een omvang van ongeveer 4000 miljoen Dh in Groot Agadir en nog eens 12640 miljoen Dh in de directe omgeving.

Visserij

Door de aanwezigheid van de haven vormt de visserij een belangrijke inkomstenbron voor de omgeving. Ongeveer 2% van de totale werkgelegenheid in de regio komt uit de visserij, wat neerkomt op ongeveer 15.000 arbeidsplaatsen. De sector genereert ongeveer 1790 miljoen Dh aan inkomsten. Er zijn 370 schepen geregistreerd voor de kustvaart en 240 trawlers voor visserij op open zee. Daarnaast wordt de haven van Agadir gerekend tot de grootste sardineproducent van de wereld.

Landbouw en veeteelt

In de gemeente Agadir zelf is weinig landbouw of veeteelt, maar in de directe omgeving is het een belangrijke economische factor die werk biedt aan 150.000 mensen en waar 4710 miljoen Dh in omgaat. In de directe omgeving van Agadir ligt ongeveer 560.700 hectare landbouwgrond waarvan 190.000 geïrrigeerd. De regio produceert 666.000 ton citrusvruchten per jaar.

Overzicht

Overzicht economische activiteiten AGADIR

sector	Groot Agadir	Taroudant	Chtouka Ait Baha	Tiznit
toerisme	2000	870	0	350
landbouw	0	2730	1000	980
industrie	2300	0	0	0
handel	4000	1450	500	690
visserij	1790	0	0	0

Sport

Agadir heeft vier golfclubs: de Golf de l'Océan, de Golf les Dunes, de Golf du Soleil en de Golf du Palais Royal, waar sinds 2010 internationale toernooien gespeeld worden zoals de King Hassan II Trophy en de Princess Lalla Meryem Cup van de Europese Tour. Verder was de EPD Tour in 2011 op L'Océan met het Auto Hall Open dat door Reinier Saxton werd gewonnen.

Tweevoudig landskampioen Hassania Agadir is de belangrijkste voetbalclub van Agadir. Het speelt haar wedstrijden in het Stade Adrar. In 2013 zijn in dit stadion enkele wedstrijden gespeeld voor het WK voor clubs.

Geboren

• Houssaine Kili (1955), musicus
• Abdullah El Baoudi (1986-2012), acteur
• Youssef Krou (1989), Frans volleybal- en beachvolleybalspeler

Externe links

• Portal Agadir
• KvK Agadir
• De stad Agadir in Marokko, marokko-info.nl

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Agadir van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.