Shelly-Ann Fraser-Pryce

Shelly-Ann Fraser-Pryce
	Fraser-Pryce in 2014, Sopot (Polen)
Volledige naam	Shelly-Ann Fraser-Pryce
Geboortedatum	27 december 1986
Geboorteplaats	Kingston
Nationaliteit	Jamaica
Lengte	1,60 m
Gewicht	52 kg
Sportieve informatie
Discipline	sprint
Eerste titel	Centraal-Amerikaans + Caribisch jeugdkampioene 4 x 100 m 2002
OS	2008, 2012, 2016, 2020
Extra	Jamaicaans recordhoudster 100 m, 4 x 100 m
Medailleoverzicht
Medailles
Olympische Spelen
Wereldkampioenschappen
Wereldkampioenschappen Indoor
Gemenebestspelen
Pan-Amerikaanse Spelen
Diamond League
Portaal	Atletiek

Shelly-Ann Fraser-Pryce (Kingston, 27 december 1986) is een Jamaicaanse sprintster, gespecialiseerd in de 100 m en de 200 m. Zij werd in 2008 olympisch kampioene op de 100 m en was hiermee de eerste Jamaicaanse die op dit nummer olympisch goud veroverde. In 2012 prolongeerde zij haar olympische titel. Daarnaast is zij op de 100 m ook vijfvoudig wereldkampioene en de op-2-na snelste vrouw aller tijden na Florence Griffith-Joyner en landgenote Elaine Thompson-Herah.

Biografie

Jeugd

Fraser, die op haar blote voeten al aan wedstrijden deelnam toen ze nog de lagere school zat, kwam naderhand in wedstrijden uit voor de Wolmer's High School For Girls, waaraan zij studeerde. Haar eerste succes boekte ze in 2002 door bij de Centraal-Amerikaanse en Caribische jeugdkampioenschappen in Bridgetown (Barbados) een gouden medaille te winnen op de 4 x 100 m estafette. In 2005 won ze bij de Carifta Games in Bacolet (Tobago) in de leeftijdscategorie onder 20 jaar eveneens een gouden medaille in deze discipline en individueel een bronzen medaille op de 100 m.

OS 2008

In 2008 kwalificeerde ze zich voor de Olympische Spelen van 2008 door op de Jamaicaanse Olympische Trials op de 100 m een tijd van 10,85 s te lopen. Hiermee werd ze tweede achter Kerron Stewart (10,80). Sherone Simpson werd derde (10,87) en de grootste favoriete Veronica Campbell slechts vierde, hetgeen niet voldoende was voor een olympisch ticket naar Peking op dit nummer. Op de Spelen van Peking won Fraser op de 100 m een gouden medaille. Met een persoonlijke recordtijd van 10,78 versloeg ze haar landgenotes Sherone Simpson (zilver) en Kerron Stewart (brons), die beiden in 10,98 over de finish kwamen.

Kerron Stewart (links) en Shelly-Ann Fraser na hun dubbele overwinning op de 100 m tijdens de WK van 2009 in Berlijn.

Wereldkampioene

Bij de wereldkampioenschappen van 2009 in Berlijn toonde ze opnieuw blijk van haar kunnen. In de finale won ze de 100 m met een verbetering van haar persoonlijk record tot 10,73. Haar landgenote Kerron Stewart kwam met haar eindsprint nog in de buurt, maar moest met 10,75 genoegen nemen met een zilveren medaille. Het brons werd gewonnen door de Amerikaanse Carmelita Jeter in 10,90. Ook op de 4 x 100 m estafette was ze succesvol en veroverde ze met haar teamgenotes Simone Facey, Aleen Bailey en Kerron Stewart de wereldtitel.

Doping

Op 8 juli 2010 werd bekend dat Fraser op 23 mei 2010, bij de Diamond League-wedstrijd in Shanghai, betrapt was op het gebruik van het verboden middel oxycodon, een pijnstiller die zij naar eigen zeggen had ingenomen voor pijn naar aanleiding van een tandheelkundige ingreep. Ze hoopte op coulance, aangezien het niet om een prestatiebevorderend middel gaat.^[1] In oktober 2010 kreeg zij een schorsing van zes maanden opgelegd.

OS 2012

Op de Olympische Spelen van 2012 in Londen slaagde Shelly-Ann Fraser-Pryce erin om haar in 2008 veroverde titel op de 100 m te prolongeren. Met een tijd van 10,75 bleef ze in de finale de Amerikaanse Carmelita Jeter (zilver; 10,78) en haar landgenote Veronica Campbell-Brown (brons; 10,81) voor. Op de 200 m eindigde ze met 22,09 op een tweede plaats achter de Amerikaanse Allyson Felix, die de wedstrijd won in een persoonlijke recordtijd van 21,88.
Fraser-Pryce kwam tevens uit op de 4 x 100 m estafette. Samen met haar teamgenotes Sherone Simpson, Veronica Campbell-Brown en Kerron Stewart verbeterde ze het nationale record tot 41,42 en veroverde hiermee een zilveren medaille. Het goud ging naar de Amerikaanse estafetteploeg, die met een finishtijd van 40,82 het uit 1985 stammende wereldrecord van een DDR-ploeg met ruim een halve seconde verbeterde.

2013: 3 keer wereldkampioen, winnaar IAAF Diamond League en Wereldatleet van het jaar

Tijdens de wereldkampioenschappen van 2013 in Moskou was Fraser-Pryce goed voor 3 wereldtitels. In een tijd van 10,71 seconden was ze de snelste in de finale van de 100 meter, voor Murielle Ahouré en Carmelita Jeter. Ook in de finale van de 200 meter was Fraser-Pryce sneller dan Ahouré. In deze finale eindigde Blessing Okagbare op de derde plaats. Als slotloopster van het Jamaicaanse viertal (met naast Fraser-Pryce nog Carrie Russell, Kerron Stewart en Schillonie Calvert) behaalde ze nog een derde wereldtitel in de finale van de 4 x 100 meter. Dankzij 4 overwinningen tijdens de IAAF Diamond League op de 100 meter en 2 overwinningen op de 200 meter was Fraser-Pryce de beste in het eindklassement van beide nummers van de Diamond League. Ze werd dan ook verkozen tot Wereldatlete van het jaar 2013.

2014: 1e wereldtitel indoor en een blessure

Na haar succesvol jaar 2013 maakt Fraser-Pryce in 2014 haar debuut op de Wereldkampioenschappen indooratletiek. In Sopot won ze zowel haar reeks als de halve finale op de 60 meter. In deze finale kende ze een snelle start waarna ze in een tijd van 6,98 seconden naar de wereldtitel snelde, opnieuw voor Murielle Ahouré. Met deze titel werd ze de eerste vrouw in de atletiekgeschiedenis die tegelijkertijd wereldkampioen was op de 60 m, 100 m, 200 m en de 4x100 m. Fraser-Pryce begon ook goed aan haar outdoorseizoen met winst op de 100 meter op de Qatar Athletic Super Grand Prix. Als gevolg van een scheenbeenblessure kende ze de rest van het seizoen nog weinig noemenswaardige resultaten optekenen.

2015: Een derde wereldtitel op de 100 meter

In 2015 besloot Fraser-Pryce zich vooral verder te gaan toeleggen op de 100 meter.^[2] Op de Wereldkampioenschappen atletiek van 2015 verlengde Fraser-Pryce succesvol haar wereldtitel op de 100 meter, waarmee ze de eerste vrouw werd die drie keer wereldkampioen werd op de 100 meter. Samen met Veronica Campbell-Brown, Natasha Morrison en Elaine Thompson snelde Fraser-Pryce ook naar een derde wereldtitel op het estafettenummer. Het Jamaicaans viertal liep in de finale naar een tijd van 41,07 seconden, een nieuw kampioenschapsrecord en de tweede tijd aller tijden. In 2015 was Fraser-Pryce ook voor een derde keer de eindwinnares van het eindklassement op de 100 meter in de Diamond League.

2016: Geen nieuwe olympische titel

Als gevolg van blessures kende Fraser-Pryce een verstoorde voorbereiding op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. In de halve finale van de 100 meter liep ze toch een tijd van 10,88 seconden, haar beste tijd van het seizoen en samen met Elaine Thompson ook de snelste tijd van de halve finales. Na de finish van deze halve finale was het duidelijk dat Fraser-Pryce nog aanzienlijk last en pijn had als gevolg van haar teenblessure. ^[3] In de finale van de 100 meter liep ze in een tijd van 10,86 seconden alsnog naar de bronzen medaille, achter haar landgenote Elaine Thompson en de Amerikaanse Tori Bowie. Fraser-Pryce omschreef deze medaille nadien wel als grootste prestatie ooit.^[4] Samen met Christania Williams, Elaine Thompson en Veronica Campbell-Brown liep Fraser-Pryce nog naar zilver op het estafettenummer van de 4 x 100 meter.

2017-2018: Moederschap en comeback

Als gevolg van haar zwangerschap nam Fraser-Pryce niet deel aan de Wereldkampioenschappen atletiek van 2017 maar ook de rest van 2017 kwam ze niet meer in actie. In mei 2018 maakte ze haar comeback met meteen winst op de 100 meter in een lokale meeting in Jamaica. In 2018 liep Fraser-Pryce nog naar winst op de 100 m op de Diamond League meeting in Londen, waarbij ze de eerste keer na haar comeback terug onder de 11 seconden-grens kon duiken.

2019: Opnieuw wereldkampioene op de 100 meter

Na een gouden medaille op de 200 meter op de Pan-Amerikaanse Spelen van 2019 liep Fraser-Pryce later dat jaar naar een vierde wereldtitel op de 100 meter. In de finale op de Wereldkampioenschappen atletiek in Doha overklaste Fraser-Pryce de tegenstand. In een tijd van 10,71 s, haar snelste tijd sinds 2013, bleef ze Dina Asher-Smith en Marie-Josée Ta Lou voor. Hiermee werd ze de oudste vrouw die wereldkampioene werd op de 100 meter. Samen met Natalliah Whyte, Jonielle Smith en Shericka Jackson liep Fraser-Pryce ook naar goud op de 4 × 100 meter, meteen haar 9e wereldtitel.

2020-2021: een nieuwe coach, olympisch goud en zilver en de derde tijd aller tijden op de 100 meter

2020 werd, als gevolg van corona, een seizoen zonder veel wedstrijden. In mei 2020 maakte Fraser-Pryce dat ze voortaan zou gaan trainen met Reynaldo Walcott als coach. Op 5 juni 2021 verbeteterde Fraser-Pryce in Kingston haar persoonlijk record op de 100 meter naar 10,63 seconden. Later in juni verscherpte ze ook haar persoonlijke besttijd op de 200 meter naar 21,79 s. Fraser-Pryce was dan ook overduidelijk een van de kanshebbers op olympisch goud op de 100 meter. In de finale van de 100 meter tijdens de Olympische Zomerspelen 2020 in Tokio moest Fraser-Pryce echter haar meerdere herkennen in haar landgenote Elaine Thompson-Herah die met een tijd van 10,61 seconden meteen opnieuw het nationaal record verbrak. Shericka Jackson vervolledigde mee het Jamaicaans podium. Op de 200 meter eindigde Fraser-Pryce op de 4e plaats. In de finale van de 4 × 100 meter maakte het Jamaicaanse viertal hun favorietenrol waar: Samen met Briana Williams, Thompson-Herah en Jackson liep Fraser-Pryce naar een derde olympische titel. Op 26 augustus 2021 liep Fraser-Pryce op de Athletissima-meeting in Lausanne opnieuw een persoonlijk record op de 100 meter: met een tijd van 10,60 seconden is Fraser-Pryce de derde snelste vrouw aller tijden op de 100 meter.

2022: een vijfde wereldtitel op de 100 meter

In 2022 liep Fraser-Pryce op 35-jarige leeftijd en 13 jaar na haar eerste wereldtitel naar een vijfde wereldtitel op de 100 meter. In de finale van de 100 meter tijdens de wereldkampioenschappen atletiek 2022 versloeg ze opnieuw haar landgenotes Shericka Jackson en Elaine Thompson-Herah. Haar tijd van 10,67 seconden was meteen ook goed voor kampioenschapsrecord. In deze finale liepen maar liefst 7 van de 8 deelneemster sneller dan 11 seconden. Met deze wereldtitel is Fraser-Pryce meteen ook de oudste wereldkampioene ooit in elk individueel atletiekonderdeel. Op dit WK was Fraser-Pryce ook nog goed voor zilver op de 200 meter (achter Shericka Jackson). Later behaalde Fraser-Pryce ook nog zilver op de 4 × 100 meter (samen met Kemba Nelson, Thompson-Herah en Jackson.

Buiten de atletiek

Shelly-Ann Fraser-Pryce is sinds 22 februari 2010 UNICEF National Goodwill Ambassadeur voor Jamaica.
Ze trouwde in januari 2011 met Jason Pryce en liet haar naam veranderen in Fraser-Pryce.

Titels

Olympisch kampioene 100 m - 2008, 2012
Wereldkampioene 100 m - 2009, 2013, 2015, 2019, 2022
Wereldkampioene 200 m - 2013
Wereldindoorkampioene 60 m - 2014
Wereldkampioene 4 x 100 m - 2009, 2013, 2015, 2019
Gemenebestkampioene 4 x 100 m - 2014
Jamaicaans kampioene 100 m - 2009, 2012, 2015
Jamaicaans kampioene 200 m - 2012, 2013
Centraal-Amerikaans en Caribisch jeugdkampioene 4 x 100 m - 2002

Persoonlijke records

Outdoor

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
100 m	10,60 (+1.7 m/s)	26 augustus 2021	Lausanne
200 m	21,79 (+0,8 m/s)	27 juni 2021	Kingston
400 m	54,93	5 maart 2011	Kingston

Indoor

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
60 m	6,98	9 maart 2014	Sopot

Palmares

60 m

2014: 1 WK indoor - 6,98 s

100 m

Kampioenschappen

2005: 3 Carifta Games <20 jr. - 11,73 s
2008: 1 OS - 10,78 s
2008: 1 Wereldatletiekfinale - 10,94 s
2009: 1 WK - 10,73 s
2009: 2 Wereldatletiekfinale - 10,89 s
2011: 4e WK - 10,99 s
2012: 1 OS - 10,75 s
2013: 1 WK - 10,71 s
2015: 1 WK - 10,76 s
2016: 3 OS - 10,86 s (+0,5 m/s)
2018: 5e NACAC - 11,18 s
2019: 1 WK - 10,71 s
2021: 2 OS - 10,74 s
2022: 1 WK - 10,67 s

Diamond League-podiumplekken

2009: 2 Golden Gala – 10,91 s
2009: 2 Memorial Van Damme – 10,98 s
2011: 3 Aviva London Grand Prix – 11,10 s
2012: 3 Qatar Athletic Super Grand Prix – 11,00 s
2012: 2 Golden Gala – 11,06 s
2012: 1 Adidas Grand Prix – 10,92 s
2012: 2 Athletissima – 10,86 s
2012: 2 Birmingham Grand Prix – 10,90 s
2012: 1 Weltklasse Zürich – 10,83 s
2012: Eindzege Diamond League
2013: 1 Shanghai Golden Grand Prix – 10,93 s
2013: 1 Prefontaine Classic – 10,71 s
2013: 1 Meeting Areva – 10,92 s
2013: 1 Memorial Van Damme – 10,72 s
2013: Eindzege Diamond League
2014: 1 Qatar Athletic Super Grand Prix - 11,13 s
2015: 1 Prefontaine Classic – 10,81 s
2015: 1 Meeting de Paris - 10,74 s
2015: 1 BAUHAUS-galan - 10,93 s
2015: 1 Weltklasse Zürich – 10,93 s
2015: Eindzege Diamond League
2016: 3 Müller Anniversary Games - 11,06 s
2018: 1 Müller Anniversary Games - 10,98 s
2019: 1 Athletissima - 10,74 s
2019: 1 Müller Anniversary Games - 10,78 s
2019: 2 Memorial Van Damme - 10,95 s
2021: 1 Doha Meeting - 10,84 s
2021: 2 Prefontaine Classic – 10,73 s
2021: 1 Athletissima - 10,60 s
2022: 1 Meeting de Paris - 10,67 s
2022: 1 Kamila Skolimowska Memorial - 10,66 s

200 m

Kampioenschappen

2012: 2 OS - 22,09 s
2013: 1 WK - 22,17 s
2019: 1 Pan-Amerikaanse Spelen - 22,43 s
2021: 4e OS - 21,94 s
2022: 1 WK - 21,82 s

Diamond League-podiumplekken

2011: 3 Weltklasse Zürich – 22,59 s
2013: 1 Qatar Athletic Super Grand Prix – 22,48 s
2013: 2 Sainsbury’s Grand Prix – 22,72 s
2013: 3 Herculis – 22,28 s
2013: 1 Weltklasse Zürich – 22,40 s
2013: Eindzege Diamond League
2019: 3 Müller Grand Prix - 22,50 s

4 x 100 m

2002: 1 CAC junioren - 45,33 s
2005: 1 Carifta Games <20 jr. - 44,53 s
2007: 1 WK - 41,98 s (alleen serie gelopen in 42,70 s)
2008: DNF OS
2009: 1 WK - 42,06 s
2011: 2 WK - 41,70 s (NR)
2012: 2 OS - 41,41 (NR)
2013: 1 WK - 41,29 (CR, NR)
2014: 1 Gemenebestspelen - 41,83 s
2015: 1 WK - 41,07 (CR)
2016: 2 OS - 41,36 s
2018: 2 NACAC - 43,33 s
2019: 1 WK - 41,44 s
2021: 1 OS - 41,02 s (NR)

4 x 200 m

2019: IAAF World Relays - 1.33,21

Onderscheidingen

IAAF-atlete van het jaar - 2013
Jamaicaans Sportvrouw van het jaar - 2012, 2013, 2015, 2019
Laureus World Sports Awards - 2023

Bronnen, noten en/of referenties

(en) Kalender en resultaten IAAF Diamond League 2014

↑ Wereldkampioene Fraser betrapt op verboden pijnstiller, NRC, 9 juli 2010, p. 11. Vgl.: Positieve dopingtest atlete Fraser op Nu.nl, 9 juli 2010 (geraadpleegd op 19 juli 2010).
↑ Fraser-Pryce opts not to defend world 200m title in Beijing, Jamaica Observer, 3 juli 2015 [1]
↑ Athletics: Jamaican duo set pace in women's 100m semis, Reuters, 14 augustus 2016 [2]
↑ Fraser-Pryce rates Rio bronze 'greatest medal' Reuters.com, 14 augustus 2016 [3]

Externe links

(en) World Athletics-profiel voor Shelly-Ann Fraser-Pryce
(en) Profiel van Shelly-Ann Fraser-Pryce op sports-reference.com (gearchiveerd)
(en) Jamaican Senior National Championships
(en) Profiel van Shelly-Ann Fraser-Pryce op olympedia.org
(en) Profiel van Shelly-Ann Fraser-Pryce op de Diamond League

Zie de categorie Shelly-Ann Fraser-Pryce van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Wereldkampioene Fraser betrapt op verboden pijnstiller, NRC, 9 juli 2010, p. 11. Vgl.: Positieve dopingtest atlete Fraser op Nu.nl, 9 juli 2010 (geraadpleegd op 19 juli 2010).

[2] Fraser-Pryce opts not to defend world 200m title in Beijing, Jamaica Observer, 3 juli 2015 [1]

[3] Athletics: Jamaican duo set pace in women's 100m semis, Reuters, 14 augustus 2016 [2]

[4] Fraser-Pryce rates Rio bronze 'greatest medal' Reuters.com, 14 augustus 2016 [3]

[1]

[2]

[3]

[4]