Rafaël (kunstenaar)

Italiaanse kunstschilder en architect uit de renaissance (1483-1520)
(Doorverwezen vanaf Rafaël Santi)

Rafaël (Urbino, 6 april 1483 – Rome, 6 april 1520) was een Italiaanse kunstschilder en architect uit de hoogrenaissance. Naast fresco's, altaarstukken en portretten heeft hij ontwerpen gemaakt voor kerken, palazzo's en wandtapijten. Zijn bekendste werk is de School van Athene in het Vaticaan.

Rafaël
Waarschijnlijk een zelfportret als tiener
Persoonsgegevens
Volledige naam Raffaello Sanzio
Pseudoniem Raffaello Santi
Raffaello da Urbino
Geboren Urbino, 28 maart of 6 april 1483 (?)
Overleden Rome, 6 april 1520
Geboorteland Italië
Beroep(en) kunstschilder
architect
Oriënterende gegevens
Leermeester Perugino, Pintoricchio, Giovanni Santi, Timoteo Viti
Jaren actief 1494-1520
Stijl(en) hoogrenaissance
RKD-profiel
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Raphael, De School van Athene

Rafaël (of Raphael) is de naam waaronder hij nu wereldwijd bekend is. Zijn echte naam was Raffaello Sanzio. Sanzio is een variant van Santi, de naam van zijn vader (allebei afgeleid van het Latijnse sancti, "heilig"). Als hij zijn werk signeerde, deed hij dit vaak met raphael urbinas, de pseudo-Latijnse vorm van zijn bijnaam Raffaello da Urbino (Rafaël van Urbino).

Hij speelt een prominente rol in Le Vite, de beroemde verzameling kunstenaarsbiografieën geschreven door de 16e-eeuwse schilder en schrijver Giorgio Vasari.

Portret van een jongeling, Galerie Czartoryski, Krakau

BiografieBewerken

JeugdBewerken

Rafaël werd geboren in Urbino, waar zijn geboortehuis nog steeds te bezoeken is. Er bestaat onzekerheid over zijn geboortedatum. Meestal wordt 6 april vermeld, maar het is de vraag of dit klopt. Nadat hij in 1520 op Goede Vrijdag (6 april) om 3 uur in de ochtend was overleden, ging al snel het verhaal rond dat hij niet alleen tegelijk met Christus was overleden, maar dat hij ook was geboren op dezelfde datum en hetzelfde tijdstip. Dit kon op twee manieren uitgelegd worden: óf hij was in 1483 ook op Goede Vrijdag geboren (zoals Vasari vermeldt) en dan was zijn geboortedatum 28 maart 1483, óf hij was ook op 6 april geboren (zoals op zijn epitaaf staat[A]). Het lijkt erop dat zijn geboorte al snel onderdeel werd van zijn legende en dat zijn ware geboortedatum onbekend is.

Van zijn jeugd is weinig bekend anders dan dat hij schilderles kreeg van zijn vader Giovanni Santi, een schilder die in 1494 overleed. Een oom die priester was, nam hem onder zijn hoede. Zijn moeder was al in 1491 gestorven, en Rafaël had daar erg onder geleden.[1]

In de periode tussen ongeveer 1500 en 1504 was hij leerling bij Perugino, onder wie hij vermoedelijk aan fresco's werkte in Perugia. Vermoedelijk kreeg het wonderkind Rafaël rond die tijd zijn eerste eigen opdracht en maakte hij het schilderij De droom van de ridder. In zijn eerste werken is de invloed van Perugino nog zeer duidelijk; Vasari schreef over een bepaald werk van Rafaël dat als er geen handtekening op stond, iedereen het voor een Perugino zou houden.

FlorenceBewerken

Rond 1504 ging Rafaël naar Florence, waar hem bleek dat zijn techniek ouderwets en provinciaals was. Hij stond er echter om bekend dat hij zeer snel van anderen leerde en paste zich spoedig aan. Hij werd vooral beïnvloed door Leonardo da Vinci en in mindere mate door Michelangelo. In Florence schilderde hij een groot aantal afbeeldingen van de Maagd Maria, waaronder de Madonna met de anjer, de Madonna met de distelvink en de Madonna del Prato (Madonna in de wei, of Madonna met het Christuskind en de Heilige Johannes de Doper).[1]

RomeBewerken

Waarom Rafaël naar Rome vertrok, vermoedelijk in de laatste maanden van 1508, is niet helemaal duidelijk. Mogelijk was hem ter ore gekomen dat er in het Vaticaan, destijds onder paus Julius II, privévertrekken waren die opnieuw gedecoreerd moesten worden. In 1509 kreeg hij de opdracht voor één ervan, de Stanza della Segnatura. Hij schilderde hierbij over werk van onder meer Perugino heen. Al heel snel gold hij in het Vaticaan, op Michelangelo na, als de belangrijkste kunstenaar. Hij zou er de rest van zijn korte leven blijven.

Rafaël was in Rome onder meer verantwoordelijk voor de decoratie van vier zalen in het Apostolisch paleis in Vaticaanstad, de Stanza della Segnatura, de Stanza di Eliodoro, de Stanza dell'Incendio en de Sala di Costantino.

De eerste zaal, de Stanza della Segnatura (1509-1511), is gewijd aan het menselijk verstand en bevat onder meer twee grote fresco’s, De Atheense school en de Disputa. Het eerste fresco toont een groep klassieke filosofen met in het midden Plato en Aristoteles. De een wijst omhoog naar de hemel, de ander naar beneden naar de aarde, hetgeen het humanistische idee uitbeeldt dat de heidense klassieke wereld niet per se strijdig is met het christendom. Leonardo da Vinci was een van de modellen voor dit werk. Het tweede fresco is vergelijkbaar van opbouw en beeldt christelijke theologen af, gegroepeerd onder Jezus.

De tweede zaal, de Stanza di Eliodoro (1511 of 1512-1514), heeft als thema de goddelijke interventie. De mate van betrokkenheid van Rafaël bij de andere twee zalen is onduidelijk. Het eigenlijke werk zou vooral door assistenten zijn gedaan. Rafaël had in Rome dan ook talloze andere taken te vervullen.

Overigens werkte hij niet uitsluitend voor de Kerk. Zo maakte hij in de Romeinse villa van de bankier Chigi het werk De drie gratiën en produceerde hij portretten (zie boven). In 1519 kwam in het Vaticaan een serie fresco's naar oudtestamentische verhalen gereed, in wat nu de Loggia van Rafaël heet. Ook in dit geval is alleen het ontwerp van hem. Na de dood van Bramante in 1514 volgde hij deze op als architect van de Sint-Pieter. Tevens was hij betrokken bij het archeologische onderzoek in Rome in die dagen.

Rafaëls laatste belangrijke werk is de Transfiguratie, dat pas na zijn dood gereedkwam. Onduidelijk is of de maniëristische tendensen in dit werk toegeschreven moeten worden aan zijn leerlingen of dat hijzelf bezig was een nieuwe weg in te slaan.

Hij stierf op zijn zevenendertigste verjaardag in Rome en ligt begraven in het Pantheon aldaar, wat in Italië de grootst mogelijke eer is. Op zijn graf lezen we: “Dit is de graftombe van Rafaël, die tijdens zijn leven Moeder Natuur deed vrezen door hem te worden verslagen, en als hij stierf, met hem te moeten sterven.”

Er is geen bewijs dat het gerucht van destijds ondersteunt dat de paus hem tot kardinaal wilde benoemen, maar het toont wel Rafaëls zeer hoge status aan.

Werken en werkwijzeBewerken

Rafaël geldt als briljant portretschilder. Bekende portretten zijn dat van de in 1513 aangetreden paus Leo X, dat van zijn vriend voor het leven Graaf Baldassare Castiglione, dat van Bindo Altoviti en La Donna Velata (De gesluierde vrouw), waarvan nooit duidelijk is geworden wie de afgebeelde is. Beroemd is ook zijn zelfportret.

Rafaël is ook bekend om zijn talloze, vaak erg tedere Madonna's. Voorbeelden zijn de Madonna del Granduca, daterend van rond 1505 en de Madonna della Seggiola (Madonna met de stoel), van rond 1514. Vasari schreef dat werken van anderen schilderijen genoemd moesten worden, maar dat die van Rafaël echt leefden, en de Madonna della Seggiola is daarvan een goed voorbeeld.

Daarnaast zijn zijn Stanze di Raffaello erg bekend.

Rafaël leefde in een periode dat de waarschijnlijk al in de klassieke oudheid gebruikte temperaverf werd vervangen door olieverf. Medio 15e eeuw gebruikten de Vlaamse Primitieven als eersten olieverf. Rafaël gebruikte zowel tempera als olieverf. Vanaf het moment dat hij zich in 1508 in Rome vestigde, gebruikte hij alleen nog maar olieverf.[2]

Ook in de tapijtkunst liet hij zich gelden. Zijn kartons voor de reeks Handelingen van de Apostelen waren zodanig beroemd dat ze als zelfstandige kunstwerken bewaard zijn.[3] Ze werden geweven in het Brusselse atelier van Pieter van Aelst. Daarna ontwierp Rafaël nog verschillende andere reeksen.

ArchitectuurBewerken

Rond 1515 ontwierp Rafaël in opdracht van Giulio de Medici de Villa Madama even buiten Rome. Dit luidde een tijdperk in van paleisconstructie waarbij de grote Romeinse families en kerkleiders met elkaar wedijverden om altijd meer imposante structuren neer te zetten. De zogenoemde Hoge Renaissance wordt onder meer gekenmerkt doordat bekende schilders zoals Michelangelo, Leonardo da Vinci en Donato Bramante betrokken werden het ontwerp van gebouwen.[4]

Betekenis en invloedBewerken

Het werk van Rafaël wordt sterk opgehemeld bij de vroege kunsthistoricus Giorgio Vasari, in zijn werk De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten. Het verscheen 30 jaar na zijn dood en hoewel niet het oudste overzicht van zijn leven en werk, is het wel het eerste grondige overzicht. Rafaëls kunst wordt erin beschouwd als het toppunt van een eeuwenlange evolutie. Vanaf dan werd hij 300 jaar lang door velen beschouwd als de grootste artiest aller tijden.[5]

Rafaël wordt niet gezien als een grote vernieuwer, zoals Giotto dat was geweest, maar als iemand die de schilderkunst verder vervolmaakte. De schoonheid van zijn kunst is gedistilleerd uit die van kunst die hem voorafging en die om hem heen gecreëerd werd. Op het toppunt van zijn fortuin schreef hij aan Castiglione: "Om één mooie vrouw te schilderen zou ik verscheidene mooie vrouwen moeten zien, en met jou erbij om de beste eruit te kiezen."[6]

Voor sommigen is zijn werk zelfs te perfect. De leden van de negentiende-eeuwse Engelse kunstenaarsgroep de Prerafaëlieten vonden hem overgewaardeerd en beschouwden hem als een symbool van en voorbeeld voor een academische kunst die oppervlakkige vormperfectie boven inhoud en gedachte verhief.

In zijn belangrijke en destijds zeer controversiële schilderij Déjeuner sur l'Herbe verwees Manet naar Rafaëls werk Het Oordeel van Paris. Een van de vele andere door Rafaël geïnspireerde schilders was Ingres.

Een van de leerlingen van Rafaël was Giulio Romano.

SchilderijenBewerken

De catalogusnummers verwijzen naar: Sylvio Ferino Pagden & Maria Antonietta Zancan, Rafaël. Complete catalogus (Meulenhoff Amsterdam, 1993).

Afbeelding Titel Datering Techniek Afmetingen
h x b (cm) 		Verblijfplaats Opmerkingen Cat.
  Madonna in Huize Santi ca. 1498 of ca. 1504 Fresco 97 × 67 Urbino, Casa Santi Wordt ook toegeschreven aan Giovanni Santi, de vader van Rafaël 14
  Vaandel van de Drievuldigheid
Voorzijde: De Heilige Drievuldigheid 		ca. 1499 Olieverf op doek 166 × 94 Pinacoteca comunale di Città di Castello 1a
  Vaandel van de Drievuldigheid
Achterzijde: De schepping van Eva 		ca. 1499 Olieverf op doek 166 × 94 Pinacoteca comunale di Città di Castello 1b
  Fragment van het Baronci-altaarstuk
(Altaarstuk van de zalige Nicola da Tolentino):
Engel 		1500-1501 Olieverf op doek, overgebracht van paneel 31 × 26 Pinacoteca Civica Tosio Martinengo, Brescia 3a
  Fragment van het Baronci-altaarstuk:
Engel met banderol 		1500-1501 Olieverf op paneel 58 × 36 Louvre, Paris 3b
  Twee fragmenten van het Baronci-altaarstuk:
God de Vader en De Maagd Maria 		1500-1501 Olieverf op paneel 110 × 73 Museo di Capodimonte, Napels 3c
  Madonna Solly ca. 1502 Olieverf op paneel 52 × 38 Staatliche Museen zu Berlin 5
  Madonna met Kind tussen de heiligen Hiëronymus en Franciscus ca. 1502 Olieverf op paneel 34 × 29 Staatliche Museen zu Berlin 6
  De heilige Sebastiaan 1501-1502 Olieverf op paneel 45,1 × 36,5 Accademia Carrara di Belle Arti di Bergamo 4
  De opstanding van Christus 1499-1502 Olieverf op paneel 52 × 44 Museu de Arte de São Paulo 2
  De Mond-kruisiging
of
De Gavari-kruisiging 		1502-1503 Olieverf op paneel 283,3 × 167,3 National Gallery, Londen 12a
  Eusebius van Cremona laat drie mannen opstaan uit de dood met de mantel van de heilige Hiëronymus 1502-1503 Olieverf op paneel 25,6 × 43,9 National Museum of Ancient Art, Lissabon 12b
  De heilige Hiëronymus redt Sylvanus en straft ketter Sabinianus 1503 Olieverf op paneel 25,7 × 41,9 North Carolina Museum of Art, Raleigh 12c
  Oddi-altaarstuk: De kroning van de Maagd 1502-1504 Tempera op paneel, overgebracht van canvas 272 × 165 Vaticaanse Musea 10a
  Oddi-altaarstuk: De annunciatie 1502-1504 Tempera op paneel 27 × 50 Vaticaanse Musea 10b
  Oddi-altaarstuk: De aanbidding door de wijzen 1502-1504 Tempera op paneel 27 × 50 Vaticaanse Musea 10c
  Oddi-altaarstuk: De presentatie in de tempel 1502-1504 Tempera op paneel 27 × 50 Vaticaanse Musea 10d
  Madonna met Kind en boek 1502-1503 Olieverf op paneel 55,2 × 40 Norton Simon Museum, Pasadena 9
  De droom van de ridder ca. 1503-1505 Olieverf op paneel 17,1 × 17,3 National Gallery, Londen 17
  De drie gratiën ca. 1503-1505 Olieverf op paneel 17 × 17 Musée Condé, Chantilly 18
  Portret van een man ca. 1503-1504 Olieverf op paneel 45 × 31 Galleria Borghese, Rome
  Portret van een man ca. 1503-1504 Olieverf op paneel 47 × 37 Liechtenstein Museum, Wenen
  Colonna-altaarstuk: Tronende Madonna met heiligen
lunet: God de Vader tussen twee engelen 		ca. 1503-1505 Olieverf en goud op paneel 169,5 × 168,9 Metropolitan Museum of Art, New York 8a
  Colonna-altaarstuk
predella: Kruisdraging 		ca. 1503-1505 Olieverf op paneel 24,4 × 85,5 National Gallery, Londen
  Colonna-altaarstuk
predella: Het gebed in de hof van Gethsemane 		ca. 1503-1505 Olieverf op paneel 24,1 × 28,9 Metropolitan Museum of Art, New York 8c
  Colonna-altaarstuk
predella: Pietà 		ca. 1503-1505 Olieverf op paneel 23,5 × 28,8 Isabella Stewart Gardner Museum, Boston 8d
  Colonna-altaarstuk
predella: De heilige Franciscus van Assisi 		ca. 1502 Olieverf op paneel 25 × 16 Dulwich Picture Gallery
  Colonna-altaarstuk
predella: De heilige Antonius van Padua 		ca. 1502 Olieverf op paneel 25 × 16 Dulwich Picture Gallery
  Portret van een jongeman (Ippolito d'Este? - voorheen: de jonge Pietro Bembo) 1503-1505 Olieverf op paneel 54 × 39 Museum of Fine Arts (Budapest), Boedapest
  De verloving van Maria 1504 Olieverf op paneel 170 × 117 Pinacoteca di Brera, Milaan 19
  Madonna Diotallevi ca. 1503 Olieverf op paneel 69 × 50 Staatliche Museen zu Berlin 7
  Madonna Connestabile 1504 Tempera op doek, overgebracht van paneel 17,5 × 18 Hermitage, St. Petersburg 13
  Madonna met kind
(Madona del gran duque / Madonna del granduca) 		1504-1505 Olieverf op paneel 84,4 × 55,9 Palazzo Pitti, Florence 24
  De kleine Madonna Cowper ca. 1505 Olieverf op paneel 59,5 × 44 National Gallery of Art, Washington 29
  Madonna Terranuova ca. 1505 Olieverf op paneel Diameter 88,5 Staatliche Museen zu Berlin, Berlijn 23
  Ansidei-altaarstuk 1505 Olieverf op paneel 216,8 × 147,6 National Gallery, Londen 21a
  De prediking van Johannes de Doper 1505 Olieverf op paneel 26,2 × 52 National Gallery, Londen 21b
  Jonge man met appel, vermoedelijk Francesco Maria della Rovere 1503-1504 Tempera op paneel 48 × 35,5 Uffizi, Florence 25
  De aartsengel Michaël in gevecht met de draak 1503-1505 Olieverf op paneel 30 × 26 Louvre, Parijs 15
  Sint-Joris in gevecht met de draak 1503-1505 Olieverf op paneel 29 × 25 Louvre, Parijs 16
  Sint-Joris en de draak ca. 1506 Olieverf op paneel 28,5 × 21,5 National Gallery of Art, Washington 30
  De dame met de eenhoorn 1506 Olieverf op paneel 65 × 51 Galleria Borghese, Rome 26
  De zwangere vrouw 1505-1506 Olieverf op paneel 68,8 × 52,6 Palazzo Pitti, Florence 33
  Zegenende Christus 1505-1506 Olieverf op paneel 32 × 25 Pinacoteca Civica Tosio Martinengo, Brescia 20
  Zelfportret ca. 1506 Tempera op paneel 47,5 × 33 Uffizi, Florence 36
  Portret van Agnolo Doni 1506 Olieverf op paneel 63 × 45 Palazzo Pitti, Florence 35
  Portret van Maddalena Doni-Strozzi 1506 Olieverf op paneel 63 × 45 Palazzo Pitti, Florence 34
  Portret van Guidobaldo da Montefeltro 1506 Olieverf op paneel 69 × 52 Uffizi, Florence
  Madonna d'Orleans ca. 1507 Olieverf op paneel 29 × 21 Musée Condé, Chantilly 44
  Heilige Familie (Madonna met de baardloze Josef) 1505-1507 Tempera op doek, overgebracht van paneel 72,5 × 56,5 Hermitage, St. Petersburg 31
  De Heilige Famile met de palmboom 1506 Olieverf en goud op doek, overgebracht van paneel diameter 101,5 Scottish National Gallery, Edinburg 38
  Madonna del Prato 1505-1506 Olieverf op paneel 113 × 88,5 Kunsthistorisches Museum, Vienna 28
  Madonna met de anjers 1506-1507 Olieverf op paneel 27,9 × 22,4 National Gallery, Londen -
  Madonna met de distelvink 1505-1506 Tempera op paneel 107 × 77 Uffizi, Florence 27
  Madonna met Kind en Johannes de Doper (La belle jardinière) 1507-1508 Olieverf op paneel 122 × 80 Louvre, Parijs 32
  Baglioni-altaar: Borghese-graflegging 1507 Olieverf op paneel 184 × 176 Galleria Borghese, Rome 39a
  Baglioni-altaar: Geloof, Hoop en Liefde 1507 Tempera op paneel 18 × 44 each Vaticaanse Musea 39b
  De Heilige Familie met het lam 1507 Olieverf op paneel 28 × 21,5 Museo del Prado, Madrid 41
  De Heilige Familie Canigiani 1507 Olieverf op paneel 131 × 107 Alte Pinakothek, Munich 42
  Madonna van Bogota 1507 ? ? NY Bank Volt, New York
  Madonna Bridgewater ca. 1507 Olieverf en goud op doek, overgebracht van paneel 81 × 55 Scottish National Gallery, Edinburg 37
  Portret van een jonge vrouw (La Muta) ca. 1507 Olieverf op paneel 64 × 48 Galleria Nazionale delle Marche, Urbino 43
  Madonna Colonna 1507-1508 Olieverf op paneel 52 × 38 Staatliche Museen zu Berlin, Berlijn 45
  Madonna del Baldacchino 1507-1508 Olieverf op doek 279 × 217 Palazzo Pitti, Florence 46
  Fresco in de Cappella di San Severo 22
  Madonna Esterhazy 1508 Tempera en olieverf op paneel 28,5 × 21,5 Museum of Fine Arts, Budapest, Boedapest 50
  De grote Madonna Cowper (Niccolini) 1508 Olieverf op paneel 80,7 × 57,5 National Gallery of Art, Washington 47
  Madonna Tempi 1508 Olieverf op paneel 75 × 51 Alte Pinakothek, Munchen 49
  De heilige Catharina van Alexandrië ca. 1507 Olieverf op paneel 72,2 × 55,7 National Gallery, Londen 51
  Stanza della Segnatura: gewelf 52a
  Dispuut over het Heilige Sacrament 1509-1510 Fresco 500 × 770 Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 52b
  De school van Athene 1509-1510 Fresco 500 × 770 Stanza della Segnatura, Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 52c
  De Parnassus 1511 Fresco breedte: 670 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 52d
  De kardinale deugden 1511 Fresco breedte: 670 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 52d
  Madonna Mackintosh 1509-1511 Olieverf (bijna geheel overschilderd) op doek, overgebracht van paneel 78,8 × 64,2 National Gallery, Londen 48
  Portret van Kardinaal Alessandro Farnese 1509-1511 Olieverf op paneel 139 × 91 Museo di Capodimonte, Napels
  Madonna Aldobrandini 1509-1510 Olieverf op paneel 38,9 × 32,9 National Gallery, Londen 55
  Portret van een kardinaal 1510-1511 Olieverf op paneel 79 × 61 Museo del Prado, Madrid 53
  Madonna met de blauwe diadeem ca. 1510-1511 Olieverf op paneel 68 × 44 Louvre, Parijs Toegeschreven aan Giovan Francesco Penni (naar een tekening of schets van Rafaël) 94
  Madonna d'Alba (Madonna van Alva) с. 1510 Olieverf op doek, overgebracht van paneel diameter 94,5 National Gallery of Art, Washington 66
  De triomf van Galatea 1511-1513 Fresco 750 × 570 Villa Farnesina, Rome 59
  De profeet Jesaja 1511-1512 Fresco 250 × 155 Basilica of Sant'Agostino, Rome 65
  Stanza d'Eliodoro: gewelf 60e
  De verdrijving van Heliodorus uit de tempel 1511-1512 Fresco breedte: 750 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 60a
  De mis van Bolsena 1512 Fresco breedte: 660 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 60b
  De bevrijding van Petrus 1513-1514 Fresco breedte: 660 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 60d
  De ontmoeting van Leo de Grote met Attila 1514 Fresco breedte: 750 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 60c
  Paus Julius II (eerste versie) 1511 Olieverf op paneel 108,7 × 81 National Gallery, Londen 57
  Madonna van Loreto
of
Madonna met de sluier
(Madonna del Velo) 		1509-1510 Olieverf op paneel 120 × 90 Musée Condé, Chantilly 58
  Madonna van Foligno 1511-1512 Tempera op paneel, overgebracht op doek 308 × 198 Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 62
  Paus Julius II (2e versie) ca. 1512 Olieverf op paneel 108,5 × 80 Uffizi, Florence
  Sixtijnse Madonna 1512-1513 Olieverf op doek 265 х 196 Galerie Alte Meister, Dresden 63
  Madonna met de vensterdoek
(Madonna dell'Impannata) 		1513-1514 Olieverf op paneel 160 × 127 Palazzo Pitti, Florence 80
  Sibillen en engelen 1514 Fresco x 615 Santa Maria della Pace, Rome 56
  De vervoering van Sint-Cecilia tussen de heligen Paulus, Johannes de Evangelist, Augustinus en Maria Magdalena 1514-1515 Olieverf op doek, overgebracht van paneel 236 × 139 Pinacoteca Nazionale di Bologna 72
  Madonna met de stoel 1513-1514 Olieverf op paneel diameter 71 Palazzo Pitti, Florence 67
  Madonna met het gordijn
(Madonna della tenda) 		1514 Olieverf op paneel 65,8 × 51,2 Alte Pinakothek, Munich 68
  De Heilige Familie met de aartsengel Rafaël, Tobias en de heilige Hiëronymus
of
Madonna met de vis 		1513-1514 Olieverf op paneel 215 × 158 Museo del Prado, Madrid 61
  Portret van Tommaso Inghirami 1515-1516 Olieverf op paneel 89,5 × 62,8 Palazzo Pitti, Florence 54
  Portret van Tommaso Inghirami ca. 1516 Olieverf op paneel 89,7 × 62,2 Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
  Portret van Baldassar Castiglione 1514-1515 Olieverf op doek 82 × 67 Louvre, Parijs 71
  De brand van de Borgo 1514 Fresco breedte: 670 cm Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 70
  De kartons voor de wandtapijten van Rafaël:
De wonderbare visvangst 		1515-1516 360 × 400 Victoria and Albert Museum, Londen Drie kartons zijn verloren gegaan. 74
  De overhandiging van de sleutels
(Hoed mijn schapen) 		1515-1516 345 × 535 Victoria and Albert Museum, Londen
  De bestraffing van Elymas 1515-1516 385 × 445 Victoria and Albert Museum, Londen
  Het offer in Lystra 1515-1516 350 × 540 Victoria and Albert Museum, Londen
  De genezing van de kreupele 1515-1516 390 × 520 Victoria and Albert Museum, Londen
  De prediking van Paulus 1515-1516 390 × 440 Victoria and Albert Museum, Londen
  De dood van Ananias 1515-1516 385 × 400 Victoria and Albert Museum, Londen
  Portret van Bindo Altoviti ca. 1515 Olieverf op paneel 59,7 × 43,8 National Gallery of Art, Washington D.C. 73
  La Velata 1515-1516 Olieverf op doek 82 × 60,5 Palazzo Pitti, Florence 64
  Portret van kardinaal Bibbiena ca. 1516 Olieverf op doek 85 × 66,3 Palazzo Pitti, Florence 78
  Dubbelportret ca. 1516 Olieverf op doek 77 × 111 Galleria Doria Pamphili, Rome 79
  Kartons voor de mozaïeken in de Chigi-kapel 1516 Rome, Santa Maria del Popolo 69
  Frescocyclus voor het badkamertje van kardinaal Bibbiena 1516 Rome, Palazzo Apostolico 76
  Portret van een jongeman ca. 1516-1517 Olieverf op paneel 72 × 56 Voorheen Princes Czartoryski Foundation, Krakau Gestolen door de nazi's in 1939 en sindsdien spoorloos.
  De Heilige Familie met de kleine Johannes de Doper ('Madonna del Passeggio') ca. 1516 Olieverf en goud op paneel 90 × 63,3 Scottish National Gallery, Edinburg
  Frescocyclus in de Loggia van Psyche 1517 Rome, Villa Farnesina Uitgevoerd door assistenten naar tekeningen van Rafaël 87
  Christus valt onder het kruis 1515-1516 Olieverf op paneel 318 × 229 Museo del Prado, Madrid 75
  De visitatie ca. 1517 Olieverf op paneel 200 × 145 Museo del Prado, Madrid 98
  Het visioen van Ezechiël 1518 Olieverf op paneel 40,7 × 29,5 Palazzo Pitti, Florence 83
  De aartsengel Michaël overwint Satan (De grote Sint-Michaël) 1518 Olieverf op doek, overgebracht van paneel 268 × 160 Louvre, Parijs 85
  De Heilige Familie van Frans I
of
De Heilige Familie met de Heilige Elizabeth, de kleine Johannes en twee engelen (De Grote Heilige Familie) 		1518 Olieverf op doek, overgebracht van paneel 207 × 140 Louvre, Parijs 86
  De Heilige Familie onder de eik 1518-1520 Olieverf op paneel 144 × 110 Museo del Prado, Madrid 99
  De Heilige Familie met de kleine Johannes, of de Heilige Maagd met de roos ca. 1516 Olieverf op doek 103 × 84 Museo del Prado, Madrid Grotendeels atelierwerk (Giulio Romano ?) 95
  La Perla ca. 1518-1520 Olieverf op paneel 144 × 115 Museo Nacional del Prado, Madrid Geschilderd door Giulio Romano naar een tekening van Rafaël
  Sint-Margaretha van Antiochië ca. 1518 Olieverf op paneel 192 × 122 Kunsthistorisches Museum, Vienna
  Zelfportret met een vriend 1518-1519 Olieverf op doek 99 × 83 Louvre, Parijs 88
  De jonge Johannes de Doper ca. 1518-1519 Olieverf op doek 135 × 147 Uffizi, Florence Atelier Rafaël 81
  Portret van een jonge vrouw ca. 1518-1519 Olieverf op paneel 60 × 40 Musée des Beaux-Arts, Straatsburg Mogelijk een samenwerking tussen Rafaël en Giulio Romano 89
  Portret van paus Leo X met de kardinalen Giulio de' Medici en Luigi de' Rossi ca. 1518 Tempera op paneel 155,5 × 119,5 Uffizi, Florence 84
  La Fornarina 1520 Olieverf op paneel 87 × 63 Galleria Borghese, Rome 90
  Frescocyclus in de Loggia van Rafaël 1518-1519 Fresco 91
  Portret van een vrouw
(Perla di Modena) 		ca. 1518-1520 Olieverf op paneel 35 × 30 Galleria Estense, Modena
  Frescocyclus in de Loggetta van kardinaal Bibbiena 1519 Fresco Uitgevoerd door ateliermedewerkers naar tekeningen van Rafaël 77
  De transfiguratie 1516-1520 Tempera op paneel 410 × 279 Vaticaanse Musea, Vaticaanstad 92

TekeningenBewerken

  • Tekeningen van Rafaël Santi

  • Staande putto met de Medici ring en veren,(1512-14), Teylers Museum, Haarlem

  • Hebe en Proserpina, (1516-1518), Teylers Museum, Haarlem

  • Studie van twee soldaten in Verrijzenis van Christus', circa 1500, Ashmolean Museum.

Externe linksBewerken

  Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Raffaello Sanzio op Wikimedia Commons.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rafaël_(kunstenaar)&oldid=58425908"