Platytholus
Platytholus is een geslacht van plantenetende ornitischische dinosauriërs, behorende tot de Pachycephalosauria, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. De enige benoemde soort is Platytholus clemensi.
| Platytholus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Krijt (70-66 Ma) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||
| Platytholus Horner, Goodwin & Evans, 2023 | |||||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||||
| Platytholus clemensi | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Vondst en naamgeving bewerken
Jack Horner vond in de Charles M. Russell National Wildlife Refuge het schedeldak van een pachycephalosauriër en voegde het toe aan de collectie van het Museum of the Rockies. In 2016 beschreef hij het als Pachycephalosauridae indeterminatae. Twijfelend of het geen rijpingsfase van een al bekende soort betrof, wat hij voor veel fossiele typen van pachycephalosauriërs aannam zoals Dracorex, kwam hij uiteindelijk toch tot de conclusie dat het apart taxon vertegenwoordigde.
In 2023 benoemden Jack Horner, Mark Goodwin en David Christopher Evans de typesoort Platytholus clemensi. De geslachtsnaam is afgeleid van het Grieks platys, "plat", en tholos, "koepelgraf", een verwijzing naar de relatief lage schedelkoepel. De soortaanduiding eert de in 2020 overleden William Alvin Clemens jr.
Het holotype, MOR 2915, is in Garfield County, Montana, gevonden in een laag van de Hell Creek Formation die dateert uit het Maastrichtien. Het bestaat uit een schedeldak.
Beschrijving bewerken
Platytholus was vermoedelijk middelgroot, kleiner dan Pachycephalosaurus.
Horner concludeerde dat het een apart taxon betrof op grond van een unieke combinatie van eigenschappen. Het gaat niet op een zeer jong exemplaar maar de koepel is vrij laag en breed. In bovenaanzicht heeft de koepel geen rond of ovaal profiel. De zijdelingse schedelelementen zijn identificeerbaar maar versmolten, volledig opgenomen in de koepel zonder opdeling van het bovenvlak in lobben. De bovenste zijranden hebben een ornament van kleine rechthoekige bultjes.
Het schedeldak wordt doorboord door talrijke ader- en zenuwkanalen die een heel netwerk vormen. Die lopen naar beneden door tot in de onderkanten van die delen van de voorhoofdsbeenderen en postorbitalia die de bovenkant van de oogkas uitmaken. De openingen wijzen erop dat de koepel bedekt was door een dikke hoornlaag, wellicht met een verticale structuur om klappen op te vangen.
Fylogenie bewerken
Platytholus is binnen de Pachycephalosauridae in de Pachycephalosaurinae geplaatst maar buiten de Pachycephalosaurini, een clade vormend met Prenocephale en Acrotholus.
Het volgende cladogram toont de positie van Platytholus in de evolutionaire stamboom volgens het benoemende artikel.
| Pachycephalosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Literatuur bewerken
- Bailleul A.M. & Horner J.R. 2016. "Comparative histology of some craniofacial sutures and skull-base synchondroses in non-avian dinosaurs and their extant phylogenetic bracket". Journal of Anatomy 229(2): 252-285. DOI:10.1111/joa.12471
- Horner, John R.; Goodwin, Mark B. & Evans, David C. 2023. "A new pachycephalosaurid from the Hell Creek Formation, Garfield County, Montana, U.S.A.". Journal of Vertebrate Paleontology: e2190369. DOI:10.1080/02724634.2023.2190369