Overleg:Zwanendrift

Artikeltitel

Ik heb het lemma zwanendriften aangemaakt. In de media lees je vooral over het zwanendriften. Maar volgens mijn Van Dale is een zwanenhouderij een zwanendrift. Ik twijfel een beetje wat de naam van het lemma moet zijn. Mvg, Timelezz (overleg) 3 mei 2015 17:03 (CEST)

Volgens mij is zwanendriften een werkwoord. ed0_verleg 3 mei 2015 17:31 (CEST)

De online Van Dale heeft het over zwanendrift als zijnde het "recht om zwanen te houden" (en uiteraard, als eerste betekenis, over een groep zwanen (die bij elkaar zwemmen)). EvilFreD (overleg) 3 mei 2015 18:04 (CEST)

Bij nadere bestudering blijkt "zwanendriften" vooral de activiteit te zijn die uitgevoerd wordt door een "zwanendrifthouderij", zoals varkens gehoed worden in een varkenshouderij. In minder recente bronnen kom ik de term niet tegen in de betekenis van houderij, maar uitsluitend in de betekenis van een groep dieren of het werkwoord dat de activiteit omschrijft. EvilFreD (overleg) 3 mei 2015 19:41 (CEST)

De media gaf nogal de indruk dat 'zwanendriften' een verzamelnaam was voor deze 'martelingen' bij zwanen. Dat deed mij toch even duiken in mijn GWDNT (1999) die aangeeft:

zwanendrift (de), zwaandrift 1 enige zwanen die bij elkaar zwemmen 2 zwanenkwekerij; - (vand.) het (uitsluitende) recht om zwanen te houden binnen een bep. kring.

Op basis hiervan heb ik dit lemma geschreven onder de definitie van een 'zwanenkwekerij' waarna alle andere informatie zijn plek heeft gekregen. Ik denk dat de media met 'zwanendriften' bedoelt 'het bedrijven van een zwanenkwekerij' (ongeveer zoals Ed het ziet als een werkwoord). Maar ik denk dat we het lemma moeten hernoemen naar 'Zwanendrift', zoals het woordenboek aangeeft. Eens? Mvg, Timelezz (overleg) 4 mei 2015 02:20 (CEST)

Op de website van de Rijksoverheid, en in vele media wordt nu wel gesproken van 'het zwanendriften'. Mvg, 4 mei 2015 03:06 (CEST)

Ik ga het lemma hernoemen naar Zwanendrift, nadat ook Paul Brussel hier aangeeft dat te voorstaan. Mvg, Timelezz (overleg) 5 mei 2015 15:00 (CEST)

 Uitgevoerd Timelezz (overleg) 5 mei 2015 18:08 (CEST)

Recht van Zwanendrift

Van oudsher bestond ook het (heerlijk) recht op zwanendrift dat tot de Jachtwet 1954 bleef gehandhaafd en daarna niet meer wettelijk geregeld werd en dus uit het Nederlandse recht verdween. In de discussie over de Jachtwet 1923 werd duidelijk dat er in Nederland toen nog acht zwanendriften bestonden. (Over die geschiedenis lees ik overigens niets in dit artikel.) Paul Brussel (overleg) 3 mei 2015 22:45 (CEST)

In 1918 zijn er 2 zwanendriften geconstateerd: 1 in Friesland en 1 in Zuid-Holland. van de 6 van Groningen is nooit echt iets gevonden.

Dat is dan vreemd want Eric Ketelaar (proefschrift, p. 118) geeft exact dat dossier (nu ja: niet "afd. Jachtwet", maar "afd. Jacht") als bron voor het bestaan in 1918 van acht zwanendriften, waaronder zes in Groningen. Paul Brussel (overleg) 3 mei 2015 23:09 (CEST)

Dit is op zich een heel aardig onderwerp,maar dat moet er ook wel iets over de geschiedenis van het zwanendriften vermeld worden. Daar is best wat literatuur over zoals

1. P. Ritseman Van duivenmat, eendenkooi en zwanendrift. 1980 In Nederlandse Historiën
2. C.F. van der Veer , Zwanendrift , 1986 Hollands Noorderkwartier, ISSN 1383-6773
3. H. Krol Over Zwanendrift en Pluimgraven in Heemstede 1990 Oud-Heemstede-Bennebroek, ISSN 0927-8451 Renevs (overleg) 3 mei 2015 23:24 (CEST)

Voor de volledigheid: het gaat hier om betrekkelijk kleine artikelen (de waarde kan ik niet beoordelen):

1. P.J. Ritsema, 'Van duivenmat, eendenkooi en zwanendrift', in: Nederlandse historiën. Populair tijdschrift voor (streek) geschiedenis 14 (1980), p. 147-148.
2. C.F. van der Veer, 'Zwanendrift' , in: Hollands Noorderkwartier 1 (1986) 2, p. 18; 2 (1987-88) 1, p. 18-19.
3. H. Krol, 'Over Zwanendrift en Pluimgraven in Heemstede', in: Oud-Heemstede-Bennebroek [nieuwsbrief] (1990) 66, p. 4-13.

Voorts zijn er artikelen verschenen over 'Het recht op zwanendrift in Kortenhoef' (2003) en in 1967-1968 over dat recht in Friesland. Paul Brussel (overleg) 4 mei 2015 00:26 (CEST)

Zeker, er hoort hier iets geschreven te worden over het Recht van zwanendrift. Ik heb daar op het internet allerlei flarden over gezien en op Wikipedia enkele referenties daarna. Maar vond het wat ongestructureerd om er zo snel wat over te schrijven. Ik was voornemens om in het geschiedeniscafé iemand te vragen om er een stukje hier aan toe te voegen. Maar als iemand van jullie hier bronnen over heeft, graag. Ik heb ze niet op mijn plank staan, helaas. Mvg, Timelezz (overleg) 4 mei 2015 01:25 (CEST)

Beste Timilezz ik heb een aanvulling gedaan onder het subkopje Recht van zwanendrift. Ook heb ik mijn bronnen vermeld. Ik had uiteraard ook Janse, nu jij dat al vermeld hebt sluit het mijne niet goed aan. Zie mijn kladblok. Ik wil graag duidelijk maken dat ook de wilde zwaan in de middeleeuwen beschermd was. Er wordt nu gesproken over middeleeuwse praktijken, maar de middeleeuwse praktijken waren heilig met wat nu gepresenteerd wordt.

Wat naar mijn idee ook niet goed loopt: het kopje Zwanendrift in Nederland gaat uitsluitend over het nu, 21ste eeuw. Mijn aanvulling gaat ook over Nederland (de Lage Landen). Lijkt me dat het enige aanpassing/afstemming behoeft.

Wat mijn bron Ketelaar betreft: Paul Brussel is in het bezit van deze bron en vast wel bereid mijn aanvulling te verifiëren. Haagschebluf (overleg) 5 mei 2015 20:04 (CEST)

Ketelaar is gecheckt. Mijn 5e druk van ver Loren (1972) meldt niets over de zwanendrift dus dat kan ik niet controleren (een onbekende druk uit 2000 wordt genoemd; Spruit is overigens geen auteur maar bewerker van dit werk). Janse ook gecheckt op p. 150-151 (al staat op p. 151 niet meer dan een illustratie en verder geen woord meer over de zwanendrift). Paul Brussel (overleg) 6 mei 2015 20:29 (CEST)

@PB: Een onbekende druk uit 2000 wordt genoemd: ik neem aan dat u bedoeld dat die druk bij u onbekend is? Niet voorkomt in uw antiquariaat? Toch niet dat het werkelijk een onbekende druk zou zijn? En wat betreft de vermelding van Spruit: Ik heb overgenomen wat voor in het boek vermeld staat: Aanbevolen citeerwijze: De Monté ver Loren/Spruit: Hoofdlijnen

p. 151 van Janse acht ik zeer zeker wel relevant. De illustratie geeft heel duidelijk aan wat met zwanendrift bedoeld wordt. Er mag dan het woordje zwanendrift niet meer gebruikt zijn, er staat wel: Zwanen bij het huis Zwieten. Haagschebluf (overleg) 7 mei 2015 07:08 (CEST)

Bronnen, noten en/of referenties

Nederland het enige land?

Dat Nederland het enige Europese land is waar zwanen als productiedier gehouden worden, lijkt mij eerlijk gezegd wat sterk en behoeft mijns inziens zeker een bron (of meer uitleg). Elders in Europa worden vast ook zwanen gekweekt voor de handel. EvilFreD (overleg) 3 mei 2015 18:41 (CEST)

Bron toegevoegd. Het is te horen aan het begin van de Vroege Vogels aflevering, en op 6m45s. Eigenlijk ook niet zo vreemd aangezien Nederland in de middeleeuwen het Recht op Zwanendrift kende, en de knobbelzwaan vooral in Nederland vaak voorkomt. Op de Engelstalige Wikipedia was overigens nog niets over zwanenhouderijen terug te vinden. Mvg, Timelezz (overleg) 4 mei 2015 01:22 (CEST)

Fijn, dank. Het lijkt inderdaad een typisch (Noord-)Nederlands verschijnsel. Maar toch, een bron voor een dergelijk opmerkelijk gegeven is nooit weg. EvilFreD (overleg) 4 mei 2015 16:17 (CEST)

Inleding

Beste Timelezz, nu de historie van de zwanendrift opgenomen is in uw lemma moet de inleiding denk ik ook aangepast worden. U focust zich op de actualiteit, ik op de historie. Beide moeten lijkt me blijken uit de inleiding. Ik wil wel een voorstel doen. Haagschebluf (overleg) 5 mei 2015 21:56 (CEST)

Je hebt helemaal gelijk. Zie graag een voorstel. Een à twee regels moet wel voldoende zijn en als je er een koppeling in kan aanbrengen met wat er nu al staat in de inleiding, helemaal fijn. Mvg, Timelezz (overleg) 6 mei 2015 11:44 (CEST)

Ik heb de inleiding uitgebreid. Over de koppeling denk ik nog even na.

Op verschillende sites staat dat het recht van zwanendrift een adellijk recht zou zijn. Dat is niet juist, het was een heerlijk recht. De vorst beleende er ambachtsheren en steden mee. Bij steden is er al sowieso geen sprake van adellijk. En bij de ambachtsheren verschilde dat. Zo waren de ambachtsheren in Zeeland wel verplicht van adel, en in Holland was een groot gedeelte niet van adel. In Friesland was het weer anders. Het verschilde per gebied, afhankelijk welk landrecht er gold. In Gelre had je Gelders en Zutphens recht, en in de Betuwe lag een gebied dat in leen was van de Thorn waar het Thornse landrecht gold. Per stad kon het ook verschillen door de verschillende privileges en keuren. Haagschebluf (overleg) 6 mei 2015 18:55 (CEST)

Pluimgraaf

Beste Timelezz,

Op 5 mei 01.30 uur voegde je aan het artikel een tekst toe met onder meer de zin ´´ Een edele die dit recht van zwanendrift bezat werd een pluimgraaf genoemd´´. Dat was gebaseerd op deze bron waar dat inderdaad vermeld wordt. Ik had wat twijfels over de juistheid daarvan. Alle andere bronnen hanteren het woord pluimgraaf in de zin van een – vaak ambtelijk – toezichthouder. De functie werd gecombineerd met bijvoorbeeld die van schout. Zie de volgende bronnen hier, hier ,hier hier , hier. Uit die bronnen wordt duidelijk, dat ook steden zelf recht van zwanendrift hadden en uitoefenden. Het is jouw tekst, dus ik laat het ook aan jou het te wijzigen. Mvg Renevs (overleg) 6 mei 2015 22:13 (CEST)

Wikipedia:Het verleden

Beste Timilezz

is het niet handiger [1] naar hier te verplaatsen? Haagschebluf (overleg) 7 mei 2015 07:12 (CEST)

Zwaan in de heraldiek

Is het nuttig en/of toepasselijk om het voorkomen van de zwaan in de heraldiek uit te breiden in dit artikel? Reeds vermeld staat:"Afbeeldingen van deze zwanen met halsband zijn terug te vinden in de wapens van verschillende Nederlandse gemeenten", zoals bijvoorbeeld in het Wapen van Landsmeer. In het artikel over dat wapen staan verder nog enkele andere wapens met zwanen (al dan niet van halsband of kroon voorzien). Dat van Tongeren voert trouwens kennelijk terug op het familiewapen van de adellijke familie Van Tongeren (waar ik behalve in genealogiewebsites verder niet veel van terug vindt). Dat van Heist-op-den-Berg heeft naar het schijnt dan weer niets te maken met zwanendrift/jacht. Wellicht dat de heren met een rijkere bibliotheek dan ik hier iets meer over kunnen vinden. Bij voorkeur ook de bevestiging dat de aanwezigheid van zwanen op afzonderlijke wapens verband houden met (het recht op) zwanendrift. EvilFreD (overleg) 7 mei 2015 09:43 (CEST)

Zie overigens ook Wapen van de heerlijkheid Oostwaard. Misschien iets voor gebruiker:Arch, gebruiker:Dqfn13 of gebruiker:Warhoofd? Paul Brussel (overleg) 7 mei 2015 09:49 (CEST)

Ik ben in de boeken die connectie (nog) niet tegengekomen. Wat betreft de Waterlandse zwaan wordt het als een mogelijkheid genoemd. Met zekerheid valt hier niet te zeggen. Voor zover mij bekend is, bestaan er geen wapenschilden waarop een heerlijk recht als symbool werd opgenomen. Het schijnt dat in die regio een kasteel Zwanenburg heeft bestaan en dat in oude tijden in die regio een pluimgraaf actief was, dus indirect zal er zeker een connectie zijn, zeker omdat die zwanen een ring of kroon om de hals hebben. Zeker is dat niet alle zwanen die connectie hebben. Het wapen van Huissen bijvoorbeeld is de Kleefse Zwaan, verbonden aan de Lohengrinlegende. Arch overleg 7 mei 2015 10:39 (CEST)

Apart dat die connectie niet gemaakt wordt. Het lijkt mij een zeer voor de hand liggende conclusie (maar het kan ook tunnelvisie mijnerzijds zijn) dat zwanen met een ring of kroon om de hals in de heraldiek allen terug te voeren zijn op de zwanendrift, maar dat het toch in ieder geval vast te stellen moet zijn of dat daadwerkelijk het geval is. EvilFreD (overleg) 8 mei 2015 00:24 (CEST)

Frederiks

Beste Haagschebluf, met betrekking tot Onder leiding van topambtenaar Frederiks[16] deed een commissie een gedegen onderzoek, zie ik niet hoe de bron bewijst dat Frederiks het onderzoek leidde. Is dit origineel onderzoek? Ik kan het niet verifiëren als er ook geen commissienaam wordt gegeven. Mvg, Timelezz (overleg) 7 mei 2015 23:37 (CEST)

Frederiks lijkt me in dit verband volstrekt niet relevant. Paul Brussel (overleg) 8 mei 2015 00:15 (CEST)

@Timelezz: Nee, ik heb geen eigen onderzoek gedaan. Slechts de drie genoemde bronnen gelezen en een aantal websites. Ik kan geen exacte naam van de comissie vinden. De omschrijving heb ik aangepast aan Ketelaar p. 105. En verder uit P&P. Volgens Ketelaar is het archief van de Staatscommissie op geen enkel ministerie meer aanwezig en baseert hij zich op nota's van Ketelaar. Als u mij wilt verifiëren kan ik de betreffende pagina's van Ketelaar wel inscannen en aan u doormailen. Haagschebluf (overleg) 8 mei 2015 01:38 (CEST)

@PB: Beste Paul ik heb Frederiks genoemd omdat Ketelaar dat ook heel nadrukkelijk doet. Volgens Ketelaar heeft Frederiks zich persoonlijk in de zwanendrift verdiept en was het Fredriks' onderzoek dat de doorslag gaf dat de zwanendrift niet in de jachtwet is opgenomen. En van Timelezz begrijp ik dat hij alles liefst zo nauwkeurig mogelijk benoemd wil hebben. Haagschebluf (overleg) 8 mei 2015 01:45 (CEST)

Betere referentie

Ik zie dat Timelezz bij de refs het zogenaamde 'auteurssjabloon'gebruikt om dat dat beter is. Ik had juist begrepen dat het niet de bedoeling is dit te gebruiken. En zag dat hier nog eens bevestigd op de OP van Lotje.

Ook het steeds toevoegen van het 'auteurssjabloon' lijkt me onnodig want een vorm van BTNI. Ik adviseer je daar dus ook niet mee door te gaan. Paul Brussel (overleg) 22 apr 2015 16:26 (CEST)

Ik vraag me af wat nu precies de voor- en nadelen zijn en wat de exacte richtlijnen van wiki zijn. Zelf lijkt me het auteurssjabloon of boekensjabloon (ik neem aan dat met beide hetzelfde bedoeld wordt) deugdelijker is. Haagschebluf (overleg) 8 mei 2015 02:01 (CEST)

Begane (wets)overtredingen waardoor 1Vandaag in actie kwam voor uitbreiding van uw artikel

Beste Wiki,

Ik zou hier graag ter referentie voor uw artikel hier een document (http://www.edev.nl/media/pdfs/Brief_aan_EZ_inzake_zwanendrifters_en_illegale_zaken_web.pdf) in pdf aan willen toevoegen welke EDEV - Een DIER Een VRIEND binnen haar campagne in nauwe samenwerking met klokkenluidster/dierenarts Van Rooy (die in 1Vandaag te zien was, en meermalen door deze stropers ernstig is mishandeld) eerder dit jaar aan staatssecretaris Dijksma heeft doen toekomen. Hier is, ondanks Dijksma's belofte op TV "geloof mij maar dat ik dit ga verbieden" inmiddels ruim een maand geleden een uiteraard nietszeggende en uiteraard veel te late reactie op gekomen vanuit het ministerie. Ondertussen wordt er nog 'doodleuk' gedrift - ook met wilde zwanen, en dus gestroopt.

EDEV voert nu reeds sinds 2008 campagne tegen het zwandriften (http://www.edev.nl/pages/zwanendriften-het-slavenmeer.php http://www.edev.nl/pages/posts/gisteren-betrapte-zwanenvanger-staat-allang-bekend-als-gewelddadig-39.php). Wellicht kunt u dit in uw artikel(en) vermelden.

Dank, EDEV

Zwanendrift in Nederland anno 2015

Mooi artikel. Echter: Dit deel van de tekst moet worden geactualiseerd. Er moet worden gekeken naar de chronologie van de gegevens. Uit sommige delen blijkt niet duidelijk wat het onderling verband is. Ik zal er een begin in maken. Vriendelijke groet, oSeveno (Overleg) 11 jul 2015 15:14 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zwanendrift. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20150505021240/http://www.macaws.nl/kort%20en%20leewieken.html toegevoegd aan http://www.macaws.nl/kort%20en%20leewieken.html

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 7 feb 2018 12:03 (CET)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zwanendrift. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• sjabloon {{Dode link}} toegevoegd aan http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2015/05/01/zwanendriften.html
• Archief https://web.archive.org/web/20150712101131/http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/04/11/antwoorden-kamervragen-over-zwanendrifter-in-de-fout.html toegevoegd aan http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/04/11/antwoorden-kamervragen-over-zwanendrifter-in-de-fout.html

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 15 mei 2018 05:24 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zwanendrift. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20150930122747/https://afdelingzuidholland.partijvoordedieren.nl/news/gouda-duizenden-nederlanders-willen-eind-aan-zwanendriften toegevoegd aan https://afdelingzuidholland.partijvoordedieren.nl/news/gouda-duizenden-nederlanders-willen-eind-aan-zwanendriften

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 21 okt 2018 04:57 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zwanendrift. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20150505021310/http://vroegevogels.vara.nl/Actie-detail.1086.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=371455&cHash=74012b009cf743ef8ed6cc0b44c18129 toegevoegd aan http://vroegevogels.vara.nl/Actie-detail.1086.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=371455&cHash=74012b009cf743ef8ed6cc0b44c18129

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 13 dec 2019 15:13 (CET)