Overleg:Anglicisme
Niet alle als anglicisme gepresenteerde gevallen hoeven dat ook te zijn:
- bang van spinnen: 'bang van' is in het Standaardnederlands minder gewoon dan 'bang voor', maar in oudere teksten en in regionaal gekleurd Nederlands komt 'bang van' ook veelvuldig voor. In de BNTL heb ik 'bang van' gevonden in een tekst van Lodewijk Lichtveld uit 1923. Het is niet erg waarschijnlijk dat diens taalgebruik door het Engels werd beïnvloed.
- 'leven in ...' kan even goed aan het Frans of Duits als aan het Engels zijn ontleend.
- 'Er mist een letter ...': het gebeurt in het Nederlands vaker dat een lijdend voorwerp onderwerp wordt. Denk aan constructies als 'Ik pas de broek', 'Er mankeren een paar dubbeltjes'. Daar hoeft het Engels niet achter te steken. In de DBNL vond ik uit 1825 het 'Printeboekje voor kinderen' van Houtgraaf met de zin 'door 't missen zijner oogen'. Engelse invloed in 1825 mag welhaast uitgesloten worden.
- 'Hij muntte deze term': Van Dale 12e dr. geeft 'munten' in deze betekenis zonder opmerking. Zo de term al aan het Engels ontleend is, mag hij wel als ingeburgerd beschouwd worden.
- 'Mensen die hun huizen moeten verlaten': wat hier bedoeld wordt, is me onduidelijk.
- 'Openbaar aanklager': de genoemde 'Officier van Justitie' is een openbare aanklager, en met hem diverse anderen. 'Openbare aanklager' wordt in de 19e eeuw al gebruikt, dus Engelse invloed is erg onwaarschijnlijk.
- 'David's bril' is geen anglicistische genitief (sic), maar een orthografisch anglicisme.
- 'Procentpunt' is misschien aan het Engels ontleend, maar dan omdat het Nederlands geen alternatief had. 'Procent' is een onjuiste vertaling. Als ik nu 10% belasting betaal en morgen 11%, dan betaal ik morgen 10% meer belasting dan vandaag, maar slechts 1 procentpunt.
Ik verwijder de genoemde voorbeelden uit het artikel. Mocht iemand nieuwe voorbeelden willen toevoegen, dan zou ik ervoor pleiten ze te ordenen naar taalbeschrijvingsniveau (fonologische/morfologische/syntactische/orthografische/... anglicismen). - De voorgaande niet ondertekende opmerking werd toegevoegd door 86.81.169.144 (overleg|bijdragen) op 22 okt 2007 23:51 (CEST).
Als elk anglicisme afkeurenswaardig is, dan is er nog heel veel te doen op de Nederlandse wikipedia ;-). Elly 21 mrt 2004 21:53 (CET)
- Houten poot het/How to put it ;-) is minder geaccepteerd beter dan afkeurenswaardig of dacht je aan iets anders? Flyingbird[[]] 21 mrt 2004 21:58 (CET)
- Ik ben geen taalkundige, maar ik vind taal leuk als het beweegt en verandert. Hoewel ik ook opgevoed bent met vooral de "verwerpelijke germanismen". Ik leuk jouw Engelse user naam. Elly 21 mrt 2004 22:10 (CET)
- Panta rhei, het beweeglijk en veranderlijk zijn is een kenmerk van een levende taal, dode talen bewegen niet of nauwelijks. Zelf ben ik in ieder geval geen purist, waarschijnlijk gebruik ik zelfs regelmatig anglicismen, veel van wat ik lees en om me heen hoor is engels. Vliegendevogel als nickname klinkt minder cool dan Flyingbird ;-) Flyingbird[[]] 21 mrt 2004 22:26 (CET)
Hoewel anglofiel, ben ik wel een beetje een purist, want liefhebber van de Nederlandse taal. Vliegende vogel klinkt mij mooi in de oren. Doet een beetje Indiaans aan, zoals Sitting Bull. Avanschelven 21 mrt 2004 22:53 (CET)
- Goede toevoeging bij het artikel, dat volgens taalpuristen! Flyingbird[[]] 21 mrt 2004 22:56 (CET)
- Nee, sorry, dat volgens taalpuristen hoort er nu juist niet bij. Kenmerk van een taalpurist is dat hij alle anderstalige invloeden afkeurt. Een barbarisme (anglicisme, germanisme enz.) is een constructie die door gezaghebbende taalgebruikers wordt afgekeurd als zijnde in strijd met het karakter van de ontvangende taal. De ene taalgebruiker heeft wat dat betreft ruimere opvattingen dan de ander, dat maakt de grens tussen een barbarisme en een ontlening ook zo subjectief. HWJ
Tja, ik houd niet zo van prescriptieve taalkunde, het probeert een levende taal in een keurslijf te stoppen, zodat het minder kan bewegen. Vandaar dat ik dat volgens taalpuristen wel een goede toevoeging vond. Flyingbird[[]] 21 mrt 2004 23:56 (CET)
- Deze pagina en ook germanisme, gallicisme en frisisme hebben allemaal hetzelfde manco: invloed uit de respectieve talen wordt ten onrechte geïnterpreteerd als [barbarisme]], dus negatief. Terwijl anglicisme etc. gewoon neutrale termen zijn. een anglicisme is dus niet per definitie een barbarisme (wellicht volgens sommigen wel, maar dat heeft niets met de definitie van een anglicisme te maken, maar met de perceptie van dat anglicisme).
- Veel beter is de definitie uit de Duitse wikipedia: "Der Begriff Anglizismus bezeichnet die Übertragung einer für das Englische charakteristischen sprachlichen Erscheinung in eine nichtenglische Sprache".
- De passage dat een eenmaal geaccepteerd "anglicisme" daardoor ophoudt een anglicisme te zijn, is dus ook onjuist. Fransvannes 22 mrt 2004 16:07 (CET)
- Ik zou je in dit geval graag gelijk geven, maar Van Dale definieert een anglicisme letterlijk als barbarisme, gevormd naar of overgenomen uit het Engels, en de site van de taalunie zegt: Een anglicisme wordt gedefinieerd als een woord, uitdrukking of constructie naar een voorbeeld uit het Engels gevormd of daar letterlijk uit vertaald, en bovendien in strijd met het Nederlandse taaleigen. Na verloop van tijd kan een anglicisme simpel gezegd zodanig 'ingeburgerd zijn', dat het als 'gewoon' onderdeel van de taal wordt beschouwd, dus dan is het opgehouden een anglicisme te zijn! Flyingbird[[]] 22 mrt 2004 19:43 (CET)
- http://taalunieversum.org/taal/advies/tekst/5/ zegt, dat het woord anglicisme op twee manieren gebruikt kan worden, die aanvullende informatie zouden we ook in het artikel kunnen verwerken:
- Naar de taal van herkomst worden barbarismen onderscheiden in o.a. germanismen (Duits), anglicismen (Engels), gallicismen (Frans) en latinismen (Latijn). Volgens het Leenwoordenboek worden de termen 'gallicisme' en 'anglicisme' daarnaast ook wel gebruikt voor iedere ontlening aan of invloed van het Frans resp. Engels, onafhankelijk van de vraag of deze al dan niet in strijd is met het Nederlandse taaleigen. Dat geldt niet voor germanismen; daarbij gaat het altijd om afkeurenswaardige invloed.
- Flyingbird[[]] 22 mrt 2004 19:53 (CET)
- Ik begrijp wel waar die ruimere definitie in het Leenwoordenboek vandaan komt: de woorden 'anglicism(e)' en 'gallicism(e)' hebben namelijk in het Engels en Frans die brede betekenis van een ontlening in het algemeen, dus zonder dat element van afkeuring erin. Mijn Oxford ALDCE geeft voor anglicism zelfs het heel brede 'English way of saying something'. In die zin is 'anglicisme'/'gallicisme' in de niet-afkeurende betekenis zelf een anglicisme of gallicisme. :-)
- Daar zal nog wel bij komen dat gedurende een groot deel van de 19e en 20e eeuw de voornaamste barbarismen germanismen waren, en de strijd daartegen het felst was. Dat is tegenwoordig natuurlijk wat anders. Als je de informatie van het Taalunieversum op de Wiki zet, dan zou ik die kanttekeningen er ook bij plaatsen. Voor zover ik kan beoordelen (en de definities die Van Dale geeft, bevestigen die indruk) worden woorden als 'gallicisme' en 'anglicisme' door 'ter zake kundige' (sic) taalgebruikers vrijwel uitsluitend in afkeurende zin gebruikt. HWJ (Zo'n geel vogeltje fleurt de boel wel op, trouwens)
- Ik ben bang dat je dat dan niet goed kunt beoordelen, HWJ. Juist taalkundigen (ik ben er een van) gebruiken de term anglicisme zonder waardeoordeel. Zie hier een mooi citaat : "Het bestempelen van een constructie als 'anglicisme' is natuurlijk op zichzelf geen motivatie om hem af te keuren." Vooral het woord natuurlijk in deze zin bevat me wel.
- Maar goed, als de goegemeente vindt dat anglicismen afkeurenswaardig zijn, is het ook erg moeilijk om "anglicisme" te onderscheiden van "afkeurenswaardig anglicisme". Laat dus maar.Fransvannes 25 mrt 2004 13:42 (CET)
- Het is allemaal een kwestie van definitie. Misschien is het handigst om onder 'barbarisme' uit te leggen dat de begrippen soms objectief en soms in afkeurende zin worden gebruikt. Een verwijzing vanaf 'anglicisme', 'gallicisme' enz. kan dan volstaan. HWJ
- (kom ik toch nog even terug) - Uiteraard is het een kwestie van definitie, maar een goed artikel moet juist beginnen met een correcte en heldere definitie. En wat barbarisme betreft: dat is nu juist wel een term die alleen een negatieve lading heeft (de neutrale tegenhangers zijn vreemd woord, leenwoord, ontlening, leenconstructie etc.). Fransvannes 25 mrt 2004 16:10 (CET)
- Tuurlijk moet in een artikel een goede definitie staan, dat bedoel ik ook. Bij 'gallicisme', 'anglicisme' enz. moeten er blijkbaar twee komen. Ik ken die begrippen zelf alleen niet in de subjectieve betekenis en voor mij is 'barbarisme' de overkoepelende term voor al die woorden in hun afkeurende betekenis. Als 'barbarisme' die koepelfunctie volgens jou niet heeft wanneer het gaat om de woorden in hun objectieve betekenis, dan lijkt het me goed om dat erbij te zetten. Er kan waarschijnlijk wel een uniforme tekst voor de lemma's 'gallicisme', 'germanisme' komen, waarin die verschillende relaties tot 'barbarisme' ontstaan. Het lijkt me alleen niet goed om, zoals iemand hierboven suggereert, uitsluitend 'anglicisme' en 'gallicisme' in hun objectieve betekenis op te nemen. Ik krijg dan sterk de indruk dat in die twee gevallen de ruimere betekenis die de woorden in het Engels en Frans hebben is doorgesijpeld naar het Nederlands, terwijl bij de overige -ismen de (oudere?) pejoratieve betekenis nog opgeld doet. Verder zou ik aangeven dat een autoriteit als Van Dale, die voor veel mensen als scheidsrechter zal fungeren, de begrippen alleen in afkeurende zin noemt. Qu'en penses-tu? HWJ
Ik denk dat we er wel uitkomen wat de definitie betreft wel uitkomen (voorstel: eerst de neutrale betekenis noemen, en aangeven dat daar in de praktijk doorgaans een negatieve lading aan wordt gegeven). Van Dale kun je noemen, andere bronnen wellicht ook (Van Dale is wellicht niet altijd de aangewezen scheidsrechter op het gebied van wetenschappelijk jargon). Dat de neutrale betekenis secundair zou zijn en van vreemde herkomst is zoals je zelf aangeeft jouw persoonlijke indruk en naar mijn mening niet meer dan dat. Fransvannes 28 mrt 2004 21:55 (CEST)
Anglicisme=Barbarisme?
bewerkenNiet elk anglicisme is direct een barbarisme. Er worden van beide voorbeelden genoemd, door elkaar heen. Bijvoorbeeld vroeger of later is een echt barbarisme, dat is fout, terwijl een een uitdrukking van aan het eind van de dag, is zo erg ingeburgerd dat je dat geen barbarisme meer mag noemen.
Irishboy 22 jan 2006 17:04 (CET)
Waar ik me vooral op televisie erg aan stoor is "laatste" als letterlijke vertaling voor "latest". The latest news is niet het laatste nieuws (in de betekenis van: hierna komt geen nieuws meer) maar het nieuwste nieuws of mooier: het meest recente nieuws.
Anglicisme?
bewerkenEen aantal mensen zijn ziek geworden
- Some people have become ill
- een aantal mensen is ziek geworden
PieterD Tell me about iT 6 mei 2006 20:27 (CEST)
- Dat is geen anglicisme. "Een aantal" is namelijk niet de goede vertaling van "some", want "some" betekent "enkele". Wat dat betreft is Engels namelijk grammaticaal hetzelfde.
- Nederlands: Enkele mensen zijn ziek geworden.
- Engels: Some people have become ill.
- In beide gevallen (zijn en have) dus meervoud.
- Troy 1 jul 2006 15:20 (CEST)
- Inderdaad, het is ook "Een aantal mensen is ziek geworden" / "An amount of people has become ill". Skander 27 mei 2007 17:26 (CEST)
- De discussie wordt niet zuiver gevoerd (trouwens amount of people??): Engels collectivum (bijvoorbeeld number, crew) heeft meervoud persoonsvorm (have, are)
- A number of people have become ill
- The crew are crazy
- waar in het Nederlands de persoonsvorm in het enkelvoud (is) moet worden gebruikt
- Een aantal mensen is ziek geworden
- De bemanning is gek.
Gebruik van meervoud persoonsvorm is hier inderdaad een verwerpelijk anglicisme. Hansmuller 28 nov 2007 21:33 (CET)
- Dat is dan weer een verschil tussen Brits- en Amerikaans-Engels. In het Amerikaans-Engels is het bijvoorbeeld "the band is", in het Brits-Engels "the band are". Melsaran (overleg) 30 nov 2007 23:24 (CET)
Uit de geschiedenis?
bewerkende beste tennisster uit de geschiedenis Is de uitdrukking niet 'in de geschiedenis'? Of is dat een anglicisme van 'in history'? Troy 1 jul 2006 15:20 (CEST)
Kolommen
bewerkenIk zou kolom 1 en 2 wisselen. Rubietje88 6 mrt 2008 18:40 (CET)
Globalisering
bewerkenHet woord alleen al geeft me 'ganzenbulten'. Misschien is het een aantal op zichzelf staande vermeldingen waard dat het Engelse global een diens afgeleiden met mondiaal, mondialisering, en mondialiseren vertaalt dienen te worden.
Vernietigen
bewerkenVernietigen staat nu in de lijst met anglicismen maar is 'vernietigen' wel een anglisisme? Als we al leentjebuur hebben gespeeld dan toch wel van onze Oosterburen ("Vernichten")en zou het eerder een germanisme zijn. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 193.173.52.133 (overleg · bijdragen) 30 jun 2010 08:14
correcties
bewerkenIk heb enkele correcties doorgevoerd:
- Vernietigen komt uit het Duits, is dus geen anglicisme, en is ook geen fout Nederlands.
- Competite komt volgens Van Dale van het Franse compétition, is ook geen fout Nederlands.
- Adaptatie komt volgens Van Dale van het Franse adaptation, is dus geen anglicisme, en is ook geen fout Nederlands.
Engelse les?
bewerkenHet lijkt me dat dit artikel een beetje buiten zijn oevers begint te treden. Het hele stuk vanaf het kopje 'Betekenisvernauwing' kan er wat mij betreft uit; met 'anglicismes' heeft dit allemaal niet te maken. Op deze manier begint het artikel op een cursusboek te lijken, met name het gedeelte over de genitief. Misschien iets voor Wikibooks of zo, maar hier hoort het niet. De moeite die veel Nederlanders hebben met het juiste gebruik van de apostrof heeft met het Engels nauwelijks iets te maken. Die fouten ontstaan mijns inziens niet door associaties met het Engels. Overigens maken Engelssprekenden er vaak net zo'n potje van als wij, getuige www. apostrophe.org - Advance (overleg) 5 nov 2011 21:32 (CET)
- Ben het met je eens. Dat als door het Engels ook wel enkel in de betekenis van "if" wordt gebruikt, kan wel een bron gebruiken (en dan is één regel wel voldoende). Voor de apostrof geldt dezelfde bronvraag en is, indien waar, ook één opmerking met een verwijzing naar Apostrof in de Nederlandse spelling voor diegene die willen weten hoe het wel moet, toch wel voldoende? Joost 99 (overleg) 5 nov 2011 22:42 (CET)
Dezer dagen
bewerkenDiscussie gekopieerd van Overleg gebruiker:HHahn
Hallo HHahn, Ik zag dat u de toevoeging "Dezer dagen" gedaan had op Anglicisme. Ik vroeg me af of het gebruik als "tegenwoordig" echt uit het Engels is komen overwaaien. Een snelle zoekopdracht gaf mij volgende citaat van Couperus: "Wij zijn nu in Florence. Het is misschien héel dwaas, dat wij in Florence zijn, maar ik weet niet wat goed is, dezer dagen.". Voor mij lijkt dat ook met het gebruik van dezer dagen als "tegenwoordig", of vergis ik mij (of was het toen al een anglicisme?). De betekenissen zijn natuurlijk al van nature erg verwant, wellicht zou een bron dus handig zijn. Vriendelijk groet, Joost 99 (overleg) 6 nov 2011 20:38 (CET)
- Dat gebruik uit de tijd van Couperus was me niet bekend. Ik kan me van vroeger (jaren '50-'60) ook niet herinneren dat dezer dagen gebruikt werd in de betekenis van tegenwoordig. Naar mijn idee is het echts van de laatste twintig jaar of zo. En inderdaad, het zou ook best kunnen dat het toen al een anglicisme was. Bekende schrijvers worden veelal bekend doordat "men" hun werk waardeert. Dat is geen garantie voor perfect Nederlands. Daarnaast heb je in elke taal -- dus ook in het Engels -- bepaalde woorden of uitdrukkingen die zomaar ineens populair worden. En dan horen of lezen niet-Engelstaligen ze ook, en die nemen ze dan gemakkelijk over.
- Ik zal het eens navragen bij de Taaladviesdienst.
- » HHahn (overleg) 7 nov 2011 12:29 (CET)
- Ik heb inmiddels een e-mail naar de Taaladviesdienst van de Taalunie gestuurd. » HHahn (overleg) 7 nov 2011 12:42 (CET)
- So wie so is het überhaupt dezer dagen niet bonton de pollutie van de Nederlandse spraak te controleren. Koosg (overleg) 7 nov 2011 12:51 (CET)
- @Koosg: Bedankt voor de tip! Er was me gisteravond laat nog zo'n woord te binnen geschoten, maar vanmorgen wist ik niet meer welke dat ook weer was. Nu weet ik het weer: "controleren" in de betekenis van sturen, regelen, onder controle hebben. » HHahn (overleg) 7 nov 2011 12:57 (CET)
- Ja, in het Nederlands moet je een cheque controleren, in het Engels moet de controller hem checken.
- Een voetballer moet de bal controleren (of ie niet lek is) en een wielrenner zijn bandeñ, dat is goed voor de moraal (dan gaat ie niet vreemd) en voor het moreel.
- Mijn favoriete anglicisme is..... Koosg (overleg) 7 nov 2011 20:23 (CET)
- Haha, da's een goeie. Maar wat is nou je favoriete anglicisme? (Ik heb er geen, ik heb aan alle anglicsmes een hekel.) » HHahn (overleg) 7 nov 2011 21:43 (CET)
- Trouwens, "vreemdgaan" is eigenlijk een germanisme. » HHahn (overleg) 7 nov 2011 21:44 (CET)
- Mijn favoriete anglicisme is de "map favorieten" voor mijn lievelingsmappen. Een favoriet is in het Nederlands iemand waarvan wordt verwacht dat hij kampioen wordt.---Koosg (overleg) 7 nov 2011 22:12 (CET)
- Volgens mij is een favoriet in de eerste plaats iemand die je voorkeur heeft (bij een keuzemogelijkheid dus). Favoriet in de sportbetekenis, zoals jij die hier noemt, lijkt me eerder een afgeleide betekenis (heeft niets met "kiezen" of "begunstigen" te maken, maar met inschatten van kansen). Of dat laatste (dus de sportbetekenis) ook een anglicisme is, durf ik niet te zeggen; het zou best eens kunnen. » HHahn (overleg) 7 nov 2011 22:20 (CET)
- Dank voor de reacties. Ik wacht de taaladviesdienst af, en ga ik mezelf maar niet verder mixen in bovenstaande discussie :-) Ik krijg bij deze lijst sowieso bij sommige bijdragen een hoog "eigen onderzoek" gevoel. Joost 99 (overleg) 8 nov 2011 15:42 (CET)
- Nog iets gehoord van de taaladviesdienst? Ik zal anders maar bij een aantal het feit-sjabloontje plakken en hopen dat iemand hier meer over weet en het ook met materiaal kan bevestigen. Vr.gr. Joost 99 (overleg) 16 nov 2011 21:44 (CET)
- @Koosg: Bedankt voor de tip! Er was me gisteravond laat nog zo'n woord te binnen geschoten, maar vanmorgen wist ik niet meer welke dat ook weer was. Nu weet ik het weer: "controleren" in de betekenis van sturen, regelen, onder controle hebben. » HHahn (overleg) 7 nov 2011 12:57 (CET)
- So wie so is het überhaupt dezer dagen niet bonton de pollutie van de Nederlandse spraak te controleren. Koosg (overleg) 7 nov 2011 12:51 (CET)
- Het heeft even geduurd. Ik had vrijwel direct antwoord gekregen, maar ze bleken de vraag niet goed gelezen te hebben. Ik heb toen nog eens nader gevraagd, en gisteren kreeg ik de uiteindelijke reactie:
- Mijn vraag:
L.S.,
Graag zou ik van u willen vernemen of de uitdrukking "dezer dagen" als vertaling van "these days" als een anglicisme moet worden beschouwd ("these days" = "tegenwoordig", "heden ten dage", "vandaag de dag").
Bij voorbaat vriendelijke dank.
Met vriendelijke groeten,
HH
- Eerste reactie Taaladviesdienst:
Hartelijk dank voor uw taalvraag.
'Dezer dagen' is geen anglicisme; deze formulering is in het Nederlands ontstaan. Ze komt in elk geval al in teksten uit de achttiende eeuw voor. Van oorsprong is het een tweede naamval. Die naamval zien we wel vaker in tijdsaanduidingen, bijvoorbeeld in 'des ('s) ochtends', 'des ('s) winters' en s anderendaags'. Ook het woord 'van' (dat net als de tweede naamval vaak een bezitsrelatie aanduidt) komt in een aantal tijdsaanduidingen voor, zoals 'vanmorgen' en 'van de zomer'.
De overeenkomst tussen 'dezer dagen' en 'these days' is dus in zekere zin toeval.
Ik hoop uw vraag hiermee naar tevredenheid te hebben beantwoord.
Met vriendelijke groet,
namens de Taaladviesdienst
Rutger Kiezebrink
- Mijn reactie daarop:
Geachte heer Kiezenbrink,
Vriendelijk dank voor uw antwoord.
Alleen vrees ik dat de vraag niet helemaal is overgekomen. Het ging me om juist het gebruik van "dezer dagen" in de specifieke betekenis van "tegenwoordig" of "heden ten dage", dus het Engelse "these days". In deze (anglicistische?) betekenis kom ik de uitdrukking tegenwoordig met enige regelmaat tegen.
"Dezer dagen" in de betekenis van "onlangs"of "binnenkort" is duidelijk wél Nederlands (zie ook http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/206; de betekenis "heden ten dage" kom ik daar juist NIET tegen).
Met vriendelijke groeten,
HH
- Tweede reactie Taaladviesdienst:
Hartelijk dank voor uw aanvulling; we hadden uw vraag de eerste keer inderdaad niet goed begrepen.
Het gebruik van 'dezer dagen' in de betekenis 'tegenwoordig, anno nu, de laatste tijd' komt niet voor in de naslagwerken. Maar inderdaad, één zoektochtje op internet levert al voorbeelden op als 'Want dezer dagen zijn er al veel verschillende modellen op de markt' en 'Dezer dagen zijn er toch degelijk wel vrouwelijke gamers.'
Dat het Engelse 'these days' van invloed is, is aannemelijk. Maar toch lijkt 'dezer dagen' in de betekenis 'heden ten dage' al langer voor te komen. In het Woordenboek der Nederlandsche Taal vonden we deze voorbeelden:
- "Men schrijft en twist dezer dagen over dierveredeling, — over de meerdere zuivelopbrengst van deze of gene rassen" (citaat uit 1856)
- "Eene geheimzinnige, onzigtbare hand waart dezer dagen rond in alle steden …" (citaat uit 1866)
Wij vermoeden dat 'dezer dagen' hier iets als 'tegenwoordig' betekent, maar helemaal zeker kunnen we daar natuurlijk niet van zijn. Maar die twijfel is ook een aanwijzing dat de 'nieuwe' betekenis van 'dezer dagen' heel aardig in onze taal past. Dat verklaart meteen de populariteit van zinnen als 'Wie heeft dezer dagen géén drukke agenda?'
Dit gebruik van 'dezer dagen' is een mooie bijdrage voor Signalement (de Onze Taal-rubriek), of voor Taalergernissen, als het u vooral ergert. Misschien wilt u er nog een e-mail aan onze redactie aan wijden?
Met vriendelijke groet,
namens de Taaladviesdienst
Roos de Bruyn
- Ze blijken het nu dus wel begrepen te hebben. Alleen vind ik het antwoord wat warrig. Ze weten enerzijds niet zeker of "dezer dagen" in 1886 inderdaad al "tegenwoordig" betekent, maar het zou wel "verklaren" dat de uitdrukking "heel aardig in de taal past" (wat dat verder ook betekenen moge), en dat dit meteen de populariteit van de uitdrukking verklaart. (Mijns inziens wordt die populariteit veel beter verklaard als kopieergedrag; mensen die zich gemakkelijk door het Engels laten beïnvloeden, gebruiken die uitdrukking, en anderen nemen hem over omdat ze denken dat die uitdrukking correct is ("want die-en-die gebruikt hem ook"), áls ze er überhaupt al over nadenken.
- » HHahn (overleg) 17 nov 2011 13:37 (CET)
Einde kopie van Overleg gebruiker:HHahn. Eventuele verdere reacties graag hieronder. » HHahn (overleg) 17 nov 2011 13:47 (CET)
- Ah. Interessant leesvoer. Blijft inderdaad wel de vraag open of het een echte anglicisme is, of niet (of wellicht een halve). Vanuit het Geen Origineel Onderzoeksprincipe zou ik er toch voor opteren deze te verwijderen totdat er een werkelijke bron komt dat dezer dagen vanuit het Engels onze taal (opnieuw) is binnengeslopen. Voor nu zal ik een paar bronverzoeken dumpen. Vriendelijke groet, Joost 99 (overleg) 17 nov 2011 19:59 (CET)
Onjuist Spatiegebruik
bewerkenVolgens mij kan onjuist spatiegebruik ook toegevoegd worden aan anglicismen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Onjuist_spatiegebruik Bigtukker (overleg) 22 mei 2012 11:12 (CEST)
- Op het eerste oog wel. Maar niet duidelijk is of er nog andere oorzaken kunnen zijn van onjuist spatiegebruik. Ik denk daarbij aan spellingscontrole-software. Als die een samenstelling niet kent en er dus een fout voor aangeeft, kan men in de verleiding komen de fout te "corrigeren" door een spatie in te voegen. De invloed van het Engels is dan wel erg theoretisch geworden (nl. in de zin van dat de spellingscontrole-software Amerikaans is, maar dat hoeft natuurlijk niet het geval te zijn). Er is dus zeker bestaansrecht voor een apart artikel Onjuist spatiegebruik, maar er kan hier zeker naar dat artikel worden verwezen. » HHahn (overleg) 22 mei 2012 12:56 (CEST)
werkwoord 'doen'
bewerkenIk vraag me af of het overmatig gebruik van het werkwoord 'doen' in zinnen een anglicisme is. Voorbeelden: Doe je nog werken bij dat kantoor? (Do you still ...) Ik ga vanmiddag schrijven doen. (I'm going to do some ...) We doen altijd samen fietsen. (We'd like to do ...)
Het valt me op dat dat (kinderachtige) woordje 'doen' de laatste tijd in onze taal is ingeslopen.
'Beter ga je naar huis'
bewerkenDit voorbeeld is teruggedraaid: Anglicisme: verschil tussen versies - Wikipedia
Is het dan niet waarschijnlijk dat dit uit het Engels komt, en hoe weten we dat dan (zeker) van de andere voorbeelden? Heptalogos (overleg) 17 okt 2022 08:59 (CEST)
- Wat dat laatste betreft heb je een goed punt. Het gevaar van dit soort artikelen is dat het aantal voorbeelden in de loop van de tijd exponentieel toeneemt. Daarom zouden we in ieder geval nieuwe voorbeelden iets strenger moeten behandelen, bijvoorbeeld door er goede bronnen voor te eisen.
- Wat dit specifieke voorbeeld betreft: het zou ook gewoon Vlaams kunnen zijn. Want in België is 'We gaan beter terug' veel gebruikelijker dan 'We kunnen beter teruggaan'. Marrakech (overleg) 17 okt 2022 09:35 (CEST)
- Dat zou hypothetisch inderdaad kunnen. Maar deze zegswijze is in Nederland sterk in opkomst bij de jonge generatie, die sowieso sterk verengelst. Ik geloof niet dat België een significante rol speelt c.q. dat jonge Nederlandse mensen massaal 'gewoon Vlaams' gaan praten. Het is volgens mij vooral een zeer actueel en herkenbaar voorbeeld. Prima om kritisch te zijn, maar in dit geval naar mijn mening onterecht. Heptalogos (overleg) 17 okt 2022 12:28 (CEST)
- Maar dat blijf ik toch bij mijn bronneneis: heeft bijvoorbeeld OnzeTaal hier iets over geschreven? Marrakech (overleg) 17 okt 2022 12:34 (CEST)
- Over bronneneisen zijn natuurlijk separaat discussies gaande: soms moet je bij gebrek aan bronnen consensus bereiken op basis van 'common sense'. Maar los van die discussie ben ik van mening dat we daarin hoe dan ook consequent moeten zijn ten aanzien van dit artikel en niet kunnen stellen: 'deze voorbeelden stonden er al, dus daar stellen we dan geen eisen meer aan'. De chronologie doet er niet toe; in theorie kan ik een compleet nieuwe pagina voorstellen in de plaats van deze pagina. Heptalogos (overleg) 17 okt 2022 12:45 (CEST)
- In zo'n voorstel zou ik me best kunnen vinden, en dan zouden zo'n tien goed bebronde voorbeelden volgens mij volstaan. Maar niet in de redenering: wat er nu staat rust niet op enige bron, dus dan kunnen we gewoon op dezelfde voet doorgaan. Want dan maak je het alleen maar erger. Marrakech (overleg) 17 okt 2022 20:58 (CEST)
- Op basis van jouw argumenten kan ik nu alle voorbeelden verwijderen. Er is geen enkele reden om een voorbeeld dat eerder in de tijd is opgevoerd minder kritisch te benaderen. Heptalogos (overleg) 17 okt 2022 21:05 (CEST)
- In zo'n voorstel zou ik me best kunnen vinden, en dan zouden zo'n tien goed bebronde voorbeelden volgens mij volstaan. Maar niet in de redenering: wat er nu staat rust niet op enige bron, dus dan kunnen we gewoon op dezelfde voet doorgaan. Want dan maak je het alleen maar erger. Marrakech (overleg) 17 okt 2022 20:58 (CEST)
- Over bronneneisen zijn natuurlijk separaat discussies gaande: soms moet je bij gebrek aan bronnen consensus bereiken op basis van 'common sense'. Maar los van die discussie ben ik van mening dat we daarin hoe dan ook consequent moeten zijn ten aanzien van dit artikel en niet kunnen stellen: 'deze voorbeelden stonden er al, dus daar stellen we dan geen eisen meer aan'. De chronologie doet er niet toe; in theorie kan ik een compleet nieuwe pagina voorstellen in de plaats van deze pagina. Heptalogos (overleg) 17 okt 2022 12:45 (CEST)
- Maar dat blijf ik toch bij mijn bronneneis: heeft bijvoorbeeld OnzeTaal hier iets over geschreven? Marrakech (overleg) 17 okt 2022 12:34 (CEST)