Benaming van Turkije

De naam van Turkije in verschillende talen ontleent essentie van het woord "Turk", in combinatie met achtervoegsels met betekenissen zoals "eigenaar", "land van" of "betrekking op".

Etymologie bewerken

De naam van Turkije (van Middeleeuws Latijn Turchia / Turquia)^[1] betekent "land van de Turken". Het Middelengels gebruik van Turkye wordt bevestigd in een vroeg werk van Chaucer genaamd The Book of the Duchess (1369).^[2] De uitdrukking land van Torke wordt gebruikt in de 15e-eeuwse Digby Mysteries. Later gebruik kan ook gevonden worden in de Dunbar-gedichten, de 16e-eeuwse Manipulus Vocabulorum ("Turkie, Tartaria") en Sylva Sylvarum (Turky) van Francis Bacon.

Officiële naam bewerken

Turkije heeft zijn officiële naam, Türkiye Cumhuriyeti (Republiek Turkije), aangenomen bij de verklaring van de republiek op 29 oktober 1923.

Turkse bronnen bewerken

Het eerste geregistreerde gebruik van de term "Türk" of "Türük" als autoniem staat in de oude Turkse inscripties van de Göktürks (hemelse Turken) van Centraal-Azië (735 v.Chr.).^[3] De Turkse zelfaanduiding Türk wordt bevestigd als verwijzing naar de Göktürks in de 6e eeuw na Christus. In 585 schreef Ishbara Qaghan een brief aan de keizer Sui Wendi waarin hij zichzelf beschreef als 'de Grote Turk Khan'.^[bron?]

Chinese bronnen bewerken

Een vroege vorm met dezelfde naam kan worden weerspiegeld in de vorm van tie-le (鐵勒) of tu-jue (突厥). Een naam gegeven door de Chinezen aan de mensen die ten zuiden van het Altay-gebergte in Centraal-Azië wonen al in 177 v.Chr.

Griekse en Latijnse bronnen bewerken

De Griekse naam, Tourkia (Grieks: Τουρκία) werd gebruikt door de Byzantijnse keizer en geleerde Constantine VII Porphyrogenitus in zijn boek De Administrando Imperio,^[4]^[5] hoewel 'Turken' in zijn gebruik altijd naar Magyaren verwezen.^[6] Evenzo werd het middeleeuwse Khazar-rijk, een Turkse staat aan de noordkust van de Zwarte en Kaspische Zee, in Byzantijnse bronnen Tourkia (Land van de Turken) genoemd.^[7] De Byzantijnen begonnen deze later echter te gebruiken om de door Seljuk gecontroleerde delen van Anatolië te definiëren in de eeuwen die volgden op de Slag om Manzikert in 1071. De middeleeuwse Griekse en Latijnse termen duiden niet hetzelfde geografische gebied aan dat nu bekend staat als Turkije. In plaats daarvan waren ze meestal synoniem met Tartarije, een term die Khazaria en de andere Khaganates van de Centraal-Aziatische steppe omvatte, tot de verschijning van de Seltsjoeken en de opkomst van het Ottomaanse Rijk in de 14e eeuw.

Perzische bronnen bewerken

De Perzische afleiding Turkestan daarentegen blijft meestal van toepassing op Centraal-Azië. De naam is afgeleid van de etnische zelfaanduiding Türk, omdat Turkestan een Perzische term is die "land van de Turken" betekent.

Arabische bronnen bewerken

De Arabische verwante termen Turkiyya` (Arabisch: تركيا) en ad-Dawlat at-Turkiyya (Arabisch: الدولة التركية, "Staat van de Turken" of "de Turkse staat") werden historisch gebruikt als een officiële naam voor het middeleeuwse Mammelukkensultanaat dat Egypte, Palestina, Syrië, Hidjaz en Cyrenaica bedekte.

In andere talen bewerken

Het Hongaarse woord Törökország, oftewel "Turk-land", is een inheemse vorm.^[bron?]

In verschillende talen bewerken

Taal	Naam
Afrikaans	Turkye
Albanees	Turqia
Arabisch	تركيا - Transliteratie: Turkīya
Armeens	Թուրքիա - Transliteratie: Turk'ia
Aragonees	Turquía
Asturisch	Turquía
Azerbeidzjaans	Türkiyə
Baskisch	Turkia
Berbers	Tork
Bulgaars	Турция - Transliteratie: Turtsiya, Turcija
Catalaans	Turquia
Chinees	土耳其
Deens	Tyrkiet
Duits	Türkei
Engels	Turkey
Esperanto	Turkio or Turkujo (archaïsch)
Faeröers	Turkaland (land van de Turken)
Filipijns	Turkiya
Fins	Turkki
Frans	Turquie
Fries	Turkije
Georgisch	თურქეთი - Transliteratie: Turk'eti
Grieks	Τουρκία - Transliteratie: Tourkìa
Hebreeuws	תורכיה - Transliteratie: Turkiya
Hongaars	Törökország
IJslands	Tyrkland (land van de Turken)
Indonesisch	Turki
Interlingua	Turchia
Italiaans	Turchia
Japans	トルコ - Transliteratie: Toruko
Kroatisch	Turska
Koerdisch	Tirkiyê
Koreaans	터키 - Transliteratie: Tŏki
Latijn	Turcia
Lazisch	Turkona
Lets	Turcija
Macedonisch	Турција - Transliteratie: Turcija, Turtsiya
Nederlands	Turkije
Noors	Tyrkia
Oekraïens	Туреччина - Transliteratie: Turechchina, Tureččina
Perzisch	ترکیه - Transliteratie: Torkīye
Pools	Turcja
Portugees	Turquia
Roemeens	Turcia
Russisch	Турция - Transliteratie: Turtsiya, Turcija
Servisch	Турска - Transliteratie: Turska
Spaans	Turquía
Syrisch	ܬܘܪܟܝܐ - Transliteratie: Turkia
Turks	Türkiye
Tsjechisch	Turecko
Urdu	ترکیه - Transliteratie: Torkīye
Zazaki	Tırkiye
Zweeds	Turkiet

Zie ook bewerken

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Michael J. Arlen (2006), Passage to Ararat. MacMillan, pp. 159.
↑ American Heritage Dictionary, The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition - "Turk". bartleby.com (2000). Gearchiveerd op 16 januari 2007. Geraadpleegd op 7 december 2006.
↑ Scharlipp, Wolfgang (2000). An Introduction to the Old Turkish Runic Inscriptions. Verlag auf dem Ruffel., Engelschoff. ISBN 3-933847-00-1, 9783933847003.
↑ Jenkins, Romilly James Heald (1967), De Administrando Imperio by Constantine VII Porphyrogenitus, New, revised. Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington, D.C., pp. 65. ISBN 0-88402-021-5. Geraadpleegd op 28 August 2013. According to Constantine Porphyrogenitus, writing in his De Administrando Imperio (ca. 950 AD) "Patzinakia, the Pecheneg realm, stretches west as far as the Siret River (or even the Eastern Carpathian Mountains), and is four days distant from Tourkia (i.e. Hungary)."
↑ Günter Prinzing (1999), Byzanz und Ostmitteleuropa 950-1453: Beiträge zu einer table-ronde des XIX. International Congress of Byzantine Studies, Copenhagen 1996. Otto Harrassowitz Verlag, pp. 46. ISBN 978-3-447-04146-1. Geraadpleegd op 9 February 2013.
↑ Henry Hoyle Howorth (2008), History of the Mongols from the 9th to the 19th Century: The So-called Tartars of Russia and Central Asia. Cosimo, Inc., pp. 3. ISBN 978-1-60520-134-4. Geraadpleegd op 15 June 2013.
↑ Öztürk, Özhan, Pontus: Antik Çağ'dan Günümüze Karadeniz'in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları (2011). Gearchiveerd op 27 april 2015. Geraadpleegd op 6 december 2019. "... Greek term Tourkoi first used for the Khazars in 568 AD. In addition in "De Administrando Imperio" Hungarians call Tourkoi too once known as Sabiroi ..."

[arlen-1] Michael J. Arlen (2006), Passage to Ararat. MacMillan, pp. 159.

[2] American Heritage Dictionary, The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition - "Turk". bartleby.com (2000). Gearchiveerd op 16 januari 2007. Geraadpleegd op 7 december 2006.

[3] Scharlipp, Wolfgang (2000). An Introduction to the Old Turkish Runic Inscriptions. Verlag auf dem Ruffel., Engelschoff. ISBN 3-933847-00-1, 9783933847003.

[4] Jenkins, Romilly James Heald (1967), De Administrando Imperio by Constantine VII Porphyrogenitus, New, revised. Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, Washington, D.C., pp. 65. ISBN 0-88402-021-5. Geraadpleegd op 28 August 2013. According to Constantine Porphyrogenitus, writing in his De Administrando Imperio (ca. 950 AD) "Patzinakia, the Pecheneg realm, stretches west as far as the Siret River (or even the Eastern Carpathian Mountains), and is four days distant from Tourkia (i.e. Hungary)."

[PrinzingSalamon1999-5] Günter Prinzing (1999), Byzanz und Ostmitteleuropa 950-1453: Beiträge zu einer table-ronde des XIX. International Congress of Byzantine Studies, Copenhagen 1996. Otto Harrassowitz Verlag, pp. 46. ISBN 978-3-447-04146-1. Geraadpleegd op 9 February 2013.

[Howorth2008-6] Henry Hoyle Howorth (2008), History of the Mongols from the 9th to the 19th Century: The So-called Tartars of Russia and Central Asia. Cosimo, Inc., pp. 3. ISBN 978-1-60520-134-4. Geraadpleegd op 15 June 2013.

[7] Öztürk, Özhan, Pontus: Antik Çağ'dan Günümüze Karadeniz'in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları (2011). Gearchiveerd op 27 april 2015. Geraadpleegd op 6 december 2019. "... Greek term Tourkoi first used for the Khazars in 568 AD. In addition in "De Administrando Imperio" Hungarians call Tourkoi too once known as Sabiroi ..."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]