De Mare Cognitum (Latijn: bekende zee) is een mare op de naar de Aarde toegekeerde kant van de Maan.

Mare Cognitum. Het grijze gebied rechtsboven is Fra Mauro. Het witte puntje in het midden van Mare Cognitum is krater Kuiper (Bonpland E)

Beschrijving

bewerken

De Mare Cognitum ligt in een gedeelte van de tweede ring van het inslagbekken van de Oceanus Procellarum. Dit bekken is ontstaan in het tijdperk Vroeg Imbrium en werd met vloedbasalt gevuld tijdens het Laat Imbrium. De Montes Riphaeus vormt een deel van de rand van het inslagbekken.

Locatie

bewerken

Mare Cognitum ligt ten oostzuidoosten van het boogvormige gebergte Montes Riphaeus, en vormt een noordwestelijk aanhangsel van Mare Nubium.

Naamgeving

bewerken

De naam Mare Cognitum is afkomstig van Gerard Kuiper[(sinds) wanneer?], en is te danken aan het feit dat deze mare de inslagzone vormt van Ranger 7 (de eerste geslaagde Amerikaanse poging om een sonde foto's van de maan naar de aarde over te laten seinen tot op enkele meters van het maanoppervlak), en van de S-IVB trap van Apollo 14 in het westelijke gedeelte ervan.

Een andere naam voor dit gebied, eveneens afkomstig van Gerard Kuiper, was Mare Exploratum.[1] Deze naam werd echter niet-officieel verklaard[(sinds) wanneer?] door de Internationale Astronomische Unie (IAU).

Eerder[(sinds) wanneer?] gaf Johannes Hevelius aan de zuidoostelijke rand van Mare Cognitum de benaming Insula Melos.[2]

Apolloprogramma

bewerken

Surveyor 3 en Apollo 12 landden[(sinds) wanneer?] ten noorden van Mare Cognitum. Apollo 14 landde[(sinds) wanneer?] in de sterk verweerde walvlakte Fra Mauro ten oostnoordoosten ervan.

Details in Mare Cognitum

bewerken

In Mare Cognitum bevinden zich de komvormige kraters Kuiper (Bonpland E) en Euclides D, een krater die ooit[(sinds) wanneer?] officieel Eppinger werd genoemd. Ten zuidzuidoosten van de inslagzone van Ranger 7 is Mons Moro te vinden, een donkere en onregelmatig uitziende verhoging van het maanoppervlak. Er bestaat een geringe kans dat het donkere ejectagebied rondom het inslagkratertje van de S-IVB trap van Apollo 14 gefotografeerd kan worden door middel van hoge resolutie webcamfotografie en uiterst krachtige telescopen. Een lage heuvelrug die vanaf Euclides D (Eppinger) tot aan de Montes Riphaeus loopt, werd door de selenograaf Johann Nepomuk Krieger Jekaterinburg Damm genoemd, maar deze benaming werd niet-officieel verklaard[(sinds) wanneer?] door de Internationale Astronomische Unie (I.A.U.).

Literatuur en maanatlassen

bewerken
  • T.W. Webb: Celestial Objects for Common Telescopes, Volume One: The Solar System (met beschrijvingen van telescopisch waarneembare oppervlaktedetails op de maan).
  • Tj.E. De Vries: De Maan, onze trouwe wachter.
  • A.J.M. Wanders: Op Ontdekking in het Maanland.
  • Times Atlas of the Moon, edited by H.A.G. Lewis.
  • Patrick Moore: New Guide to the Moon.
  • Harold Hill: A Portfolio of Lunar Drawings.
  • Antonin Rukl: Moon, Mars and Venus (pocket-maanatlasje, de voorganger van Rukl's Atlas of the Moon).
  • Antonin Rukl: Atlas of the Moon.
  • Harry de Meyer: Maanmonografieën (Vereniging Voor Sterrenkunde, 1969).
  • Tony Dethier: Maanmonografieën (Vereniging Voor Sterrenkunde, 1989).
  • Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature.
  • The Hatfield Photographic Lunar Atlas, edited by Jeremy Cook.
  • William P. Sheehan, Thomas A. Dobbins: Epic Moon, a history of lunar exploration in the age of the telescope.
  • Ben Bussey, Paul Spudis: The Clementine Atlas of the Moon, revised and updated edition.
  • Charles A. Wood, Maurice J.S. Collins: 21st Century Atlas of the Moon.

Maankaarten

bewerken

Kort na het beëindigen van het Apolloprogramma[(sinds) wanneer?] (NASA) werd een reeks gedetailleerde maankaarten gemaakt aan de hand van honderden orbitale hogeresolutiefoto's van het maanoppervlak, genomen tijdens de drie wetenschappelijke missies Apollo 15, Apollo 16 en Apollo 17. Een aantal van deze kaarten tonen kleine en uiterst kleine segmenten van Mare Cognitum.

bewerken

Referenties

bewerken
  1. Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature, page 174
  2. Ewen A. Whitaker: Mapping and Naming the Moon, a history of lunar cartography and nomenclature, page 205