Lijn A (metro van Rome)

Metrolijn in Rome, Italië

Lijn A is een metrolijn in de Italiaanse hoofdstad Rome. De 'oranje' lijn, met circa 450.000 passagiers per dag, is in principe dagelijks geopend van 05:30 tot 23:30 uur, en op vrijdag en zaterdag tot 1:30 uur. Lijn A telt 27 stations, van het zuidoosten naar het noordwesten van Rome.

metrolijn
Lijn A
Statistieken
Geopend juni 1979
Lengte 18,4 km
Aantal stations 27
bovengronds: 0
ondergronds: 27
Eindpunten Battistini
Anagnina
Spoorwijdte 1435 mm
Stroomsysteem 1500 V =
Overige lijnen
   
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Italië

Geschiedenis bewerken

Metroplan 1941 bewerken

Na het gelegenheidsbesluit uit 1935 om een metrolijn aan te leggen voor de aan- en afvoer van bezoekers aan de wereldtentoonstelling van 1942 werd in 1941 een plan gepresenteerd voor de bouw van drie metrolijnen in Rome[1]. De metrolijnen kregen hierin de letters A, B en C, waarbij de letter B werd toegekend aan de lijn naar het expositieterrein. De twee andere lijnen zouden hun noordelijke eindpunt krijgen aan de voet van de Monte Mario ter hoogte van de, tussen 2008 en 2011 gebouwde, Ponte della Musica. Lijn C zou daarvandaan meteen naar het zuiden richting het Vaticaan lopen terwijl lijn A met een ruime boog om het Foro Italico zou lopen om vervolgens iets ten oosten van de Ponte Flaminio de Tiber te kruisen (hier staan pijlers zonder brugdek in de Tiber). Nadat het terrein van het Olympisch dorp zou zijn gekruist zou langs de Via Dorando Pietri de Via Flaminia worden bereikt waarna de lijn naar het zuiden zou lopen tot bij Flaminio het gerealiseerde traject zou worden bereikt. Ten zuiden van het centrum zou de lijn van Re di Roma naar Lido lopen en onderweg de Via Appia Antica en de militaire basis Cecchignola passeren. De wereldtentoonstelling werd in verband met de Tweede Wereldoorlog afgelast en de metrobouw lag al stil sinds 1940.

Tracébesluit 1959 bewerken

Na de Tweede Wereldoorlog lag de aandacht bij wederopbouw en vanaf 1948 werd gewerkt aan de voltooiing van lijn B. De vooroorlogse plannen werden herzien en de nieuwe lijn A, tussen het Vaticaan en Cinecittà, werd ontworpen na de voltooiing van de eerste metrolijn. In het tracébesluit van 1959 werd de noordlus uit 1941 vervangen door een rechtstreeks tracé van Flaminio naar het westen, in de binnenstad werd de route iets verder naar het oosten verschoven zodat de kruising met lijn B onder het stationsplein kwam te liggen. Aan de zuidkant werd afgezien van het tracé naar Lido en werd, mede door de wens om de tram van de straat te halen, de oosttak van een eveneens in 1941 geplande voorstadslijn in de metro geïntegreerd als zuidelijk deel van lijn A. In december 1963 werd begonnen met de aanleg van het deel tussen Termini en Osteria del Curato (Cinecitta). De bewoners van de zuidoostelijke wijken juichten de bouw van de metro toe omdat de reistijd naar het centrum tot een derde van die van de tram, die dit traject sinds 1906 bediende, zou worden teruggebracht. Hier werden vijftien metrostations opgenomen waarvan twaalf op ongeveer 20 meter diepte en de drie zuidelijkste op 9 meter diepte. De opening van het deel ten zuiden van Termini werd verwacht in 1966/67[2]. De lijn loopt bij Termini haaks onder de eerste lijn door en volgt ten noorden van Termini een tracé onder de historische binnenstad van Rome. Archeologische omstandigheden[3] vormen een hindernis bij de metrobouw en ook lijn A kreeg hier mee te maken. Het zuidelijke deel was in 1967 nog niet gereed en uiteindelijk was de lijn pas in juni 1979 gereed. Hoewel de lijn tussen Ottaviano en Cinecittà met een openingsceremonie werd geopend werd het reizigersverkeer, wegens technische problemen, pas op 16 februari 1980 gestart[4].

Het depot van de lijn ligt tussen Cinecittà en het zuidelijke eindpunt Anagnina dat pas op 19 juni 1980 werd geopend. Als bijzonderheid kruist de lijn de Tiber niet ondergronds maar via de Ponte Pietro Nenni, het enige bovengrondse deel van de lijn. De opening van de tweede lijn betekende ook dat de lijnletters uit 1941 alsnog werden toegekend. De toen nieuwe lijn, die door de Romeinen als eerste echte metro werd gezien, kreeg de letter A terwijl de eerste lijn, die veelal werd gezien als ondergrondse verlenging van de trein naar het strand, de letter B kreeg.

Verlengingen bewerken

In 1985 lagen er plannen voor verlengingen aan beide kanten[4], in het westen een verlenging door de westelijke woonwijken naar station Roma Monte Mario met een aftakking naar het Olympisch stadion. In het zuiden een verlenging naar Ciampino. Vanaf 1990 werd gewerkt aan de noordwestelijke verlenging van de lijn met zeven stations. De eerste twee werden geopend op 29 mei 1999, drie volgden op 1 januari 2000 en de noordelijkste twee stonden anno 2020 nog op de tekentafel. Van de noordwestelijke verlenging zijn de stations Casal Selce en Casalotti uit de plannen geschrapt. De vertakking naar het Olympisch stadion werd eveneens geschrapt omdat dit extra druk op het traject door het centrum zou leggen zonder capaciteitsverhoging. Ook aan de zuidkant werd een vertakking overwogen met de stations Tor di Mezzavia en Ponte Linari in een zuidelijke tak richting Ciampino, en een noordelijke tak met de stations Romanina en Tor Vergata.

Openingsdata lijn A bewerken

Stations bewerken

Station Overstappunt Foto * Type Geopend Ligging Opmerkingen
Torrevecchia Gepland
Bembo Gepland
Battistini   ondiep gelegen zuilenstation 1 januari 2000 41° 54′ 22″ NB, 12° 24′ 52″ OL
Cornelia   dubbelgewelfdstation 1 januari 2000 41° 54′ 8″ NB, 12° 25′ 31″ OL
Baldo degli Ubaldi   dubbelgewelfdstation 1 januari 2000 41° 53′ 56″ NB, 12° 25′ 58″ OL Genoemd naar de jurist Baldus de Ubaldis (1327-1400)
Valle Aurelia   ondiep gelegen zuilenstation 29 mei 1999 41° 54′ 10″ NB, 12° 26′ 33″ OL tevens treinstation
Cipro   ondiep gelegen zuilenstation 29 mei 1999 41° 54′ 27″ NB, 12° 26′ 51″ OL Bezienswaardigheid: Vaticaanse musea
Ottaviano - San Pietro - Musei Vaticani     ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 54′ 33″ NB, 12° 27′ 28″ OL Bezienswaardigheden: Vaticaanstad en de Vaticaanse musea
Lepanto   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 54′ 42″ NB, 12° 27′ 59″ OL tevens busstation
Flaminio   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 54′ 46″ NB, 12° 28′ 35″ OL Bezienswaardigheid: Villa Borghese. Tevens beginpunt van de Ferrovia Roma Nord
Spagna     dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 54′ 23″ NB, 12° 28′ 59″ OL Bezienswaardigheden: Piazza di Spagna, Spaanse Trappen
Barberini - Fontana di Trevi   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 54′ 14″ NB, 12° 29′ 20″ OL Bezienswaardigheid: Trevifontein
Repubblica – Teatro dell'Opera   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 54′ 8″ NB, 12° 29′ 45″ OL Bezienswaardigheden: Piazza della Repubblica en Najadenfontein
Santa Maria degli Angeli e dei Martiri
Termini  
 
  pylonenstation 10 februari 1955 41° 54′ 6″ NB, 12° 30′ 2″ OL kruising met lijn B en treinstation
Vittorio Emanuele   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 53′ 40″ NB, 12° 30′ 15″ OL
Manzoni   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 53′ 26″ NB, 12° 30′ 23″ OL Musea della Liberazione
San Giovanni     dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 53′ 9″ NB, 12° 30′ 35″ OL bij de Sint-Jan van Lateranen
Re di Roma   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 52′ 55″ NB, 12° 30′ 52″ OL
Ponte Lungo   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 52′ 41″ NB, 12° 31′ 8″ OL
Furio Camillo   dubbelgewelfdstation 16 februari 1980 41° 52′ 29″ NB, 12° 31′ 23″ OL
Colli Albani - Parco Appia Antica   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 52′ 12″ NB, 12° 31′ 45″ OL
Arco di Travertino   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 57″ NB, 12° 32′ 5″ OL
Porta Furba Quadraro   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 50″ NB, 12° 32′ 54″ OL
Numidio Quadrato   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 43″ NB, 12° 33′ 10″ OL
Lucio Sesto   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 36″ NB, 12° 33′ 26″ OL
Giulio Agricola   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 24″ NB, 12° 33′ 44″ OL
Subaugusta   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 51′ 14″ NB, 12° 34′ 4″ OL
Cinecittà   ondiep gelegen zuilenstation 16 februari 1980 41° 50′ 55″ NB, 12° 34′ 31″ OL nabij de filmstudio's van Cinecittà
Anagnina   ondiep gelegen zuilenstation 11 juni 1980 41° 50′ 30″ NB, 12° 35′ 11″ OL tevens busstation

* De sorteerwaarde van de foto is de ligging langs de lijn