Hordaland

voormalige Noorse provincie

Hordaland (Horðar afgeleid van het Germaanse woord voor bos, haruder (bosvolk) en land (Het land van het bosvolk)) is een fylke ('provincie') met 9,7% van de inwoners van Noorwegen.

Hordaland fylke
Provincie in Noorwegen Vlag van Noorwegen
Kaart van Hordaland fylke
Situering
Landsdeel Vestlandet
Coördinaten 60°NB, 6°OL
Algemeen
Oppervlakte 15.460 km²
Inwoners
(2019)
524.495
(33 inw./km²)
Hoofdstad Bergen
- toename 1,4%
- verandering (10 jaar) 13,5%
- rang 3e plaats)
Overig
BRP (106 NOK) 115.293
- totaal 2001
- rang 2e plaats
- per inwoner 263.056
Website Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Noorwegen

Hordaland grenst in het noorden aan Sogn og Fjordane, in het oosten aan Buskerud, in het zuidoosten aan Telemark en in het zuiden aan Rogaland. De door de natuur gegeven grenzen zijn als volgt: in het noorden de langste fjord van Noorwegen, de Sognefjord, in het oosten de Hardangervidda (waarvan ongeveer de helft in deze fylke ligt) en in het westen de Noordzee.

Hordaland werd met ingang van 2020 opgeheven en samengevoegd met Sogn og Fjordane tot de nieuwe provincie Vestland. Voor de verkiezingen van het Noorse parlement blijft de oude provincie nog wel bestaan als kiesdistrict.

Geschiedenis

bewerken

Voor 1919 was de naam van deze provincie Søndre Bergenhus amt. De stad Bergen werd opgenomen in Hordaland tijdens een grote reorganisatie van gemeentes in 1972. De toenmalige gemeenten Bergen, Arna, Fana, Laksevåg en Åsane werden samengevoegd in de gemeente Bergen, de provincie Bergen hield tegelijkertijd op te bestaan.

In Bergen ligt het gebied Bryggen, dat met zijn bebouwing uit de Middeleeuwen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.

Demografie

bewerken
  • De Horden (harudene), die hun naam verleende aan deze provincie, waren een volksstam die naar Noorwegen kwam tijdens de Grote Volksverhuizing.

Bestuurlijke indeling

bewerken

De bewoning is vooral te vinden aan de kust en langs de fjorden, waar ongeveer 75% de bevolking in dorpen en kleinere plaatsen wonen.

De districten van Hordaland

bewerken

Hordaland bestaat uit vijf districten:

Eidfjord, Granvin, Jondal, Kvam, Odda, Ullensvang en Ulvik (delen van Kvinnherad zou ook hier meegenomen kunnen worden).
Voss.
Austevoll, Bømlo, Etne, Fitjar, Kvinnherad, Stord, Sveio en Tysnes.
Austrheim, Fedje, Lindås, Masfjorden, Meland, Modalen, Radøy en Osterøy.
Askøy, Bergen, Fjell, Fusa, Os, Samnanger, Sund, Vaksdal en Øygarden.
  • Stad (stadsrecht): Bergen (gesticht in 1070), Hanzestad, de tweede grootste stad van Noorwegen. Meer dan 60% van de bewoners van Hordaland woont in Bergen en omgeving.

Andere belangrijke plaatsen zijn:

Gemeenten

bewerken
 

Hordaland bestond uit 33 gemeenten:

  1. Askøy
  2. Austevoll
  3. Austrheim
  4. Bergen
  5. Bømlo
  6. Eidfjord
  7. Etne
  8. Fedje
  9. Fitjar
  10. Fjell
  11. Fusa
  1. Granvin
  2. Jondal
  3. Kvam
  4. Kvinnherad
  5. Lindås
  6. Masfjorden
  7. Meland
  8. Modalen
  9. Odda
  10. Os
  11. Osterøy
  1. Øygarden
  2. Radøy
  3. Samnanger
  4. Stord
  5. Sund
  6. Sveio
  7. Tysnes
  8. Ullensvang
  9. Ulvik
  10. Vaksdal
  11. Voss

Fusies in 2020

bewerken

Bij het opheffen van de provincie op 1 januari 2020 fuseerden Lindås, Meland en Radøy tot de gemeente Alver, Fusa en Os tot Bjørnafjorden. Jondal en Odda werden opgenomen in de gemeente Ullensvang, Granvin en Voss gingen samen in de huidige gemeente Voss en de gemeente Fjell en Sund werden opgenomen in de gemeente Øygarden. Alle nog bestaande gemeenten werden opgenomen in de fylke Vestland.

Bezienswaardigheden

bewerken

Deze provincie staat bekend om zijn mooie fjorden en vele watervallen zoals Vøringsfossen, Steinsdalsfossen, Låtefossen en Stykkjedalsfossen. De fjorden snijden diep in deze provincie, zo diep zelfs dat geen plaats verder dan 50 km van een fjord ligt. De 179 km lange Hardangerfjord snijdt de provincie haast in tweeën.

In het binnenland zijn tevens gletsjers zoals Folgefonna en Hardangerjøkulen te vinden naast skigebieden en waterkrachtcentrales.

Veel bezocht is Bryggen in Bergen.

Cultuur

bewerken

Nationale parken en natuurreservaten

bewerken

Fjorden

bewerken

Economie

bewerken

In Hordaland is vooral fruitteelt en veeteelt belangrijk aan de agrarische kant, terwijl de industrie vooral gedomineerd werd door scheepsbouw, productie van uitrusting voor de offshoreindustrie en visteelt. Verder is de primaire metaalindustrie en textielindustrie sterk aanwezig.

Verkeer en vervoer

bewerken

In deze provincie zijn veel tunnels, bruggen en veerdiensten te vinden, naast regionale (Flesland) en lokale vliegvelden. De E39 loopt door de provincie vanaf de grens met Rogaland in het zuiden via veerbooten, bruggen en de Bømlafjordtunnel (7931 m lang, diepste punt 260,4 m onder de zee, hellingspercentage 8,5%) naar Bergen en verder door naar het noorden en de provincie Sogn og Fjordane. Een andere bijzonderheid omtrent deze weg is de Nordhordalandsbrug (Nordhordalandsbroen), een 1610 m lange pontonbrug zonder zijverankering.

Rijksweg 7 is de wegverbinding tussen Oslo en Bergen, via de Hardangervidda langs de Hardangerjøkulen. Totdat er 3 tunnels in Måbødalen werden gebouwd, was dit een weg waar veel ongelukken gebeurden, door de zeer steile klim en zeer bochtige wegen. Tegenwoordig is de oude weg open voor fietsers en voetgangers.

In de provincie bevindt zich ook de Folgefonntunnel (11 km lang), die onder de Folgefonngletsjer loopt. Tussen Oslo en Bergen is verder de spoorweg Bergensbanen gelegen. Dit is de hoogst gelegen hoofdlijn in Europa. Net zoals Rijksweg 7 kruist deze de Hardangervidda. Het eerste traject, tussen Voss en Myrdal, werd in 1906 geopend. De totale lengte is 493 km en er zijn 182 tunnels. Finse is het hoogst gelegen station, 1222 m boven de zee.

Hurtigruten, een route voor goederen- en passagiersschepen, die te Kirkenes in Finnmark eindigt, heeft Bergen als startpunt.

Klimaat

bewerken

Er valt veel regen in deze provincie en door de grote valhoogte wekt Hordaland op Nordland na de meeste waterkracht op in Noorwegen.

Het wapen

bewerken

Het wapen van Hordaland is gebaseerd op een zegel die in Onarheim, Tysnes, op een brief uit 1344 is gevonden. Het wapen werd bij Koninklijk Besluit op 1 december 1961 aangenomen.

De provinciale bloem

bewerken
 
Provincie-bloem Hordaland

De stengelloze sleutelbloem (Primula vulgaris), in het Noors Kusymre of Kublom, is een van de symbolen van Hordaland. In Noorwegen kan zij worden gevonden in de kustprovincies vanaf Aust-Agder tot aan Helgeland in de provincie Nordland. Er is geen historische achtergrond voor deze keuze, anders dat in 1987 professor Olav Gjærevoll (toenmalig leider van de Noorse Botanische Vereniging) initiatief nam om dit te reguleren voor alle provincies. Over het algemeen werden er bloemen/planten gekozen die typisch (of uniek) zijn voor hun provincie.

Bekende mensen

bewerken
bewerken
  • (no) Website fylke Hordaland
  • (en) Hordaland Reiseliv - toeristische site