Speertandhaai

Speertandhaai; IUCN-status: Kwetsbaar (2021)
	Speertandhaai
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Chondrichthyes (Kraakbeenvissen)
Onderklasse:	Elasmobranchii (Haaien en roggen)
Orde:	Carcharhiniformes (Grondhaaien)
Familie:	Carcharhinidae (Requiemhaaien)
Geslacht:	Glyphis
	Soort
	Glyphis glyphis; (Müller & Henle, 1839)
	Verspreiding
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Speertandhaai op Wikispecies
Portaal	Biologie

De speertandhaai^[3] (Glyphis glyphis) is een haai uit de familie van de requiemhaaien.^[4]^[5]

Natuurlijke leefomgeving bewerken

De speertandhaai is zeer zeldzaam en komt waarschijnlijk nog voor in het westen van de Grote Oceaan in de rivieren van Maleisië,^[5] Papoea-Nieuw-Guinea^[6] en Queensland (Australië).^[7]

Kenmerken bewerken

De mannelijke speertandhaai kan een maximale lengte bereiken van 230 centimeter, de vrouwelijke lijkt iets kleiner te blijven^[8].

Relatie met de mens bewerken

Er zijn maar weinig bevestigde waarnemingen en vangsten van de speertandhaai. In het najaar van 2002 is een uitgebreid onderzoek gedaan naar het voorkomen van kraakbeenvissen in de grote rivieren en riviermondingen in het noorden van Australië (West-Australië, Noordelijk Territorium, Queensland). Er werden 136 locaties in 38 verschillende rivieren bemonsterd, daarbij werd geen enkele soort haai uit het geslacht Glyphis gevangen. Aanvullend onderzoek in 2004 in en rond de Golf van Carpentaria leverde 28 vangsten en meer inzicht in de habitatgebruik van speertandhaai en de nog zeldzamere Glyphis garricki.^[9]

In oktober 2015 zijn twee volwassen exemplaren gevangen in de Bizantrivier, oostelijk van Kaap York-schiereiland, Queensland. Beide zijn van een satelliettag voorzien waarmee ze twee maanden te volgen zijn.^[10].

Onderzoekers van de IUCN schatten dat de wereldpopulatie minder dan 2.500 volwassen exemplaren bevat en dat er plaatselijk subpopulaties zijn die nooit meer dan 250 volwassen individuen bevatten. Verder worden de speertandhaaien bedreigd door beroepsvisserij (als bijvangst) en door big-game fishery (sportvisserij op zee op grote vissoorten als haaien en tonijnen) en mogelijk ook door habitataantasting in riviermondingen. Mogelijk kan uit toekomstig onderzoek blijken dat de speertandhaai minder zeldzaam is. Zo lang daarvoor het bewijs niet is geleverd, blijft deze soort als bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.^[1]

Synoniemen bewerken

Carcharhinus glyphis - (Müller & Henle, 1839)^[2]
Carcharias glyphis - Müller & Henle, 1839^[2]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (en) Speertandhaai op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ ^a ^b ^c Müller, J. en F.G.J. Henle 1838-41, Systematische Beschreibung der Plagiostomen. Berlin. Systematische Beschreibung der Plagiostomen.: i-xxii + 1-200, 60 pls. [Pp. 1-28 published in 1838, reset pp. 27-28, 29-102 in 1839, i-xxii + 103-200 in 1841.]
↑ Bor, P.H.F. 2002 Nederlandse naamlijst van de recente haaien en roggen (Chondrichthyes: Elasmobranchii) van de wereld. World Wide Web electronic publication www.rajidae.tmfweb.nl, version (05/2002).
↑ (en) Glyphis glyphis. FishBase. Ed. Rainer Froese and Daniel Pauly. Februari 2009 version. N.p.: FishBase, 2009.
↑ ^a ^b Compagno, L.J.V. 1984 FAO species catalogue. Vol.4. Sharks of the world. An annotated and illustrated catalogue of shark species known to date. Part 2 - Carcharhiniformes. FAO Fish. Synop. 125(4/2):251-655.
↑ Kailola, P.J. 1987 The fishes of Papua New Guinea. A revised and annotated checklist. Vol.1. Myxinidae to Synbranchidae. Research Bulletin No. 41. Department of Fisheries and Marine Resources, Port Moresby, Papua New Guinea. 194 p.
↑ Compagno, L.J.V., W.T. White en P.R. Last 2008 Glyphis garricki sp. nov., a new species of river shark (Carcharhiniformes: Carcharhinidae) from northern Australia and Papua New Guinea, with a redescription of Glyphis glyphis (Müller & Henle, 1839). In: Last, P.R., White, W.T. & Pogonoski, J.J. (eds.): Descriptions of New Australian Chondrichthyans. CSIRO Marine and Atmospheric Research Paper no. 22.
↑ Meest zeldzame haaiensoort ter wereld gevangen, bron: nu.nl, geraadpleegd 12 november 2015
↑ Pillans, R.D., J.D. Stevens, P.M. Kyne, & J. Salini 2009. Observations on the distribution, biology, short-term movements and habitat requirements of river sharks Glyphis spp. in northern Australia. Endangered Species Research, August 25, 2009 pdf publication online
↑ Rare speartooth sharks caught and tagged bron: CSIRO, geraadpleegd 12 november 2015

[IUCN-1] (en) Speertandhaai op de IUCN Red List of Threatened Species.

[C3069-2] Müller, J. en F.G.J. Henle 1838-41, Systematische Beschreibung der Plagiostomen. Berlin. Systematische Beschreibung der Plagiostomen.: i-xxii + 1-200, 60 pls. [Pp. 1-28 published in 1838, reset pp. 27-28, 29-102 in 1839, i-xxii + 103-200 in 1841.]

[3] Bor, P.H.F. 2002 Nederlandse naamlijst van de recente haaien en roggen (Chondrichthyes: Elasmobranchii) van de wereld. World Wide Web electronic publication www.rajidae.tmfweb.nl, version (05/2002).

[Fishbase1-4] (en) Glyphis glyphis. FishBase. Ed. Rainer Froese and Daniel Pauly. Februari 2009 version. N.p.: FishBase, 2009.

[F244-5] Compagno, L.J.V. 1984 FAO species catalogue. Vol.4. Sharks of the world. An annotated and illustrated catalogue of shark species known to date. Part 2 - Carcharhiniformes. FAO Fish. Synop. 125(4/2):251-655.

[F6993-6] Kailola, P.J. 1987 The fishes of Papua New Guinea. A revised and annotated checklist. Vol.1. Myxinidae to Synbranchidae. Research Bulletin No. 41. Department of Fisheries and Marine Resources, Port Moresby, Papua New Guinea. 194 p.

[F76952-7] Compagno, L.J.V., W.T. White en P.R. Last 2008 Glyphis garricki sp. nov., a new species of river shark (Carcharhiniformes: Carcharhinidae) from northern Australia and Papua New Guinea, with a redescription of Glyphis glyphis (Müller & Henle, 1839). In: Last, P.R., White, W.T. & Pogonoski, J.J. (eds.): Descriptions of New Australian Chondrichthyans. CSIRO Marine and Atmospheric Research Paper no. 22.

[8] Meest zeldzame haaiensoort ter wereld gevangen, bron: nu.nl, geraadpleegd 12 november 2015

[9] Pillans, R.D., J.D. Stevens, P.M. Kyne, & J. Salini 2009. Observations on the distribution, biology, short-term movements and habitat requirements of river sharks Glyphis spp. in northern Australia. Endangered Species Research, August 25, 2009 pdf publication online

[10] Rare speartooth sharks caught and tagged bron: CSIRO, geraadpleegd 12 november 2015

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]