Gerand haarmos

soort uit het geslacht Haarmos

Gerand haarmos (Polytrichum longisetum) is een soort mos in de familie Polytrichaceae. Het is een algemene soort van naaldbos en veengebieden, die wereldwijd voorkomt. Ze wordt zoals de naam al zegt gekenmerkt door een vrij brede, doorschijnende bladrand.

Polytrichum longisetum
Gerand haarmos, habitus
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Bryophyta (Mossen)
Klasse:Polytrichopsida
Orde:Polytrichales
Familie:Polytrichaceae
Geslacht:Polytrichum
Soort
Polytrichum longisetum
Brid. (1800)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Polytrichum longisetum op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Etymologie en naamgeving

bewerken
  • Synoniem: Polytrichastrum longisetum (Bridel) G. L. Smith (1971)

De botanische naam Polytrichum is afkomstig uit het Oudgriekse πολύς, polus, (veel), en θρίξ, thrix (haar), naar het dicht behaarde sporogoon.

De soortaanduiding longisetum is afgeleid van het Latijnse longus (lang) en saeta (haar).

Kenmerken

bewerken
 
Gerand haarmos, detail bladrand

Het gerand haarmos is een zodevormende plant met tot 5 cm lange, onvertakte stengels. De stengelblaadjes zijn lijnlancetvormig, eindigend op een scherpe tand, donkergroen, aan de basis lichter gekleurd en schedevormend. De bladschijf is aan de bovenzijde bedekt met overlappende lamellen en daardoor ondoorzichtig. De bladrand is meer dan 5 cellen breed, doorschijnend (wat duidelijk opvalt wanneer de plant tegen het licht wordt gehouden) en puntig getand. Bij vochtig weer staan de blaadjes alzijdig afstaand, bij droogte plooien ze zich opwaarts rond de stengel.

De sporofyt bestaat uit een sporenkapsel of sporogoon op een 4 tot 7 cm lange kapselsteel, die hoog boven de plant uitsteekt. De sporogonen zijn tot 5 mm lang, slank eivormig, met vier tot zes langse ribben, en gaan bij rijpheid knikken.

Het gerand haarmos groeit voornamelijk op open of licht beschaduwde plaatsen op zwak zure, voedselarme bodems van naaldbossen, vochtige heide, veengebieden, langs vennen en op dood hout.

Verspreiding en voorkomen

bewerken

Het gerand haarmos is algemeen voorkomend en wereldwijd verspreid over alle gematigde en koude streken.

Verwante en gelijkende soorten

bewerken

Het gerand haarmos verschilt van andere haarmossen door de vrij brede, doorschijnende bladrand, met karakteristieke tandjes.