Gentiaan

geslacht uit de geslachtengroep Gentianeae
(Doorverwezen vanaf Gentiana)

Gentiaan (Gentiana) is een geslacht uit de gentiaanfamilie (Gentianaceae). Het geslacht kent ongeveer vierhonderd soorten, die voornamelijk in gematigde bergstreken van het noordelijk halfrond en de Andes voorkomen. In Europa komen 35 soorten voor, vooral in de Alpen. Het geslacht baardgentiaan (Gentianella) werd met onder meer de soort veldgentiaan (Gentianella campestris) voorheen ook ingedeeld bij de gentianen.

Gentiaan
Kruisbladgentiaan (Gentiana cruciata)
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Gentianales
Familie:Gentianaceae (Gentiaanfamilie)
geslacht
Gentiana
L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Gentiaan op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

In veel Europese landen, waaronder Nederland en Duitsland, zijn alle soorten beschermd.

De naam gentiaan is ontleend aan Gentius, koning van Illyrië, die de genezende eigenschappen ontdekt zou hebben.

De wortels van enige soorten worden gebruikt voor de bereiding van de Franse kruidendrank Suze en het Franse likeur Salers uit de gelijknamige plaats, voor het bittermiddel 'amarum', als geneesmiddel en als eetlustopwekkend middel. Voor schnaps worden de grotere soorten gebruikt, vooral de geel bloeiende Gentiana lutea.

Selectie van soorten

bewerken

In Nederland en België komen van onderstaande soorten enkel de klokjesgentiaan en de kruisbladgentiaan voor.

Ecologische aspecten

bewerken

Gentianen fungeren als waardplant voor een aantal vlinders en motten, zoals een ondersoort van het bloemenblauwtje (Glaucopsyche alexis melanoposmater), Grammia quenseli, Mellicta varia en Stenoptilia graphodactyla.

Weetjes

bewerken
bewerken
Zie de categorie Gentiana van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.