Chrysoberil

(Doorverwezen vanaf Cymofaan)

Het mineraal chrysoberil is een beryllium-aluminium-oxide met de chemische formule BeAl2O4. Het mineraal is overwegend goudgeel van kleur met groene en honingbruine accenten.

Chrysoberil
Chrysoberil
Mineraal
Chemische formule BeAl2O4
Kleur kleurloos, geel, goudgeel, groen, bruin
Streepkleur Wit
Hardheid 8,5
Gemiddelde dichtheid 3,67 kg/dm3
Glans Glasglans
Opaciteit Doorzichtig tot doorschijnend
Breuk schelpvormig
Splijting zeer goed
Kristaloptiek
Kristalstelsel Orthorombisch
Brekingsindices Np 1,746, Nm 1,748, Ng 1,756
Dubbele breking 0,008-0,012
Fluorescentie meestal geen
Luminescentie geelgroen
Overige eigenschappen
Veredeling niet bekend
Bijzondere kenmerken kattenoogeffect, zelden asterisme
Lijst van mineralen
Portaal  Portaalicoon   Aardwetenschappen
Geslepen chrysoberil
Belangrijkste chrysoberyl producerende landen

Eigenschappen

bewerken

Chrysoberil is met een Mohs-hardheid van 8,5 een van de hardste mineralen. Alleen diamant en korund (robijn en saffier) zijn harder.

Ontstaan

bewerken

Pegmatieten, metamorfieten, alluviale afzettingen.

Geschiedenis

bewerken

In het verleden beschouwde men chrysoberil als beril. De steen wordt gebruikt in sieraden. De variëteit cymofaan is zeer geliefd.

Voorkomen

bewerken

Chrysoberilkristallen worden gevormd in magmatische gesteenten. Het wordt meestal in de vorm van platte, afgeronde stenen gevonden in alluviale afzettingen, bijvoorbeeld in Brazilië en Sri Lanka. Daarnaast is er chrysoberil gevonden in Madagaskar, Zimbabwe, Rusland, India, Myanmar en Italië.

Variëteiten

bewerken
  • Alexandriet is een groene variëteit van chrysoberil die bij kunstlicht rood kleurt. De afwijkende kleur van alexandriet wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van chroom.
  • Bij cymofaan wordt bij lichtinval door de fijne evenwijdige holle kanaaltjes een zilverachtige witte streep veroorzaakt, zoals bij het oog van een kat. Deze variëteit staat dan ook wel bekend als kattenoog.

Industriële toepassing

bewerken

Ondanks de grote hardheid kent chrysoberil echter maar weinig praktische toepassingen. Het wordt vooral gebruikt voor het maken van juwelen. De helderste variëteiten van chrysoberil zijn bijzonder kostbaar.

Zie de categorie Chrysoberyl van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.