Chelus

geslacht van schildpadden uit de familie slangenhalsschildpadden

Chelus is een geslacht van schildpadden uit de familie slangenhalsschildpadden (Chelidae).

Chelus
Matamata (Chelus fimbriata), exemplaar uit het grensgebied van Brazilië en Peru.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Testudines (Schildpadden)
Onderorde:Pleurodira (Halswenders)
Familie:Chelidae (Slangenhalsschildpadden)
Geslacht
Chelus
Duméril, 1806
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Chelus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door André Marie Constant Duméril in 1806.[1] Er zijn twee moderne vertegenwoordigers, daarnaast zijn ook enkele uitgestorven soorten bekend. Deze zijn echter al lange tijd verdwenen en zijn bekend uit het Mioceen in de landen Brazilië, Colombia en Venezuela.[2]

De groep was lange tijd monotypisch en werd slechts vertegenwoordigd door een enkele soort; de matamata (Chelus fimbriata). In 2020 werd echter een tweede soort beschreven; Chelus orinocensis.[2] Door deze recente ontwikkeling verwijst veel literatuur echter nog naar de verouderde situatie.

Uiterlijke kenmerken bewerken

De matamata bereikt een schildlengte tot maximaal vijftig centimeter, Chelus orinocensis wordt zelfs nog iets langer tot 53 cm. Beide soorten hebben een opmerkelijk uiterlijk; het rugschild is voorzien van rijen driehoekige bulten, vooral bij oudere exemplaren, en hebben vele kleine huidfranjes aan de kop, keel en nek. De driehoekige kop eindigt in een spitse snuit, de neusgaten zijn aan het uiteinde van een slurfachtig uitsteeksel gelegen dat gebruikt wordt als een snorkel.[3]

Verspreiding en habitat bewerken

De schildpadden komen voor in delen van Zuid-Amerika en leven in de landen Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Brazilië en Trinidad. De matamata is daarnaast geïntroduceerd in de Amerikaanse staat Florida.[1]

De habitat bestaat uit tropische en subtropische gebieden. Beide soorten zijn zeer sterk aan water gebonden en leven in warmere, stilstaande tot langzaam stromende wateren zoals meren, rivierarmen en moerassen.

Soorten bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Matamata
(Chelus fimbriata)
Schneider, 1783 Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Brazilië, Trinidad, geïntroduceerd in de Verenigde Staten (Florida)
Chelus orinocensis Vargas-Ramírez, Caballero, Morales-Betancourt, Lasso, Amaya, Martínez, Viana, Vogt, Farias, Hrbek, Campbell & Fritz, 2020 Brazilië, Colombia, Guyana, Venezuela

Bronvermelding bewerken