Byzantijns-Arabische oorlogen

reeks van militaire conflicten tussen het uitbreidende Arabische Rijk en Byzantine Empire

De Byzantijnse-Arabische oorlogen vonden plaats tussen Byzantijnse legers en oprukkende Arabische legers beginnend in de 7e eeuw, eindigend in de 11e eeuw. De oorlogen waren een gevolg van de opkomst en uitbreiding van de islam vanaf de 7e eeuw en bleven zich voordoen tot de Arabieren zelf verslagen werden door Turkse volkeren zoals de Seltsjoeken. De Turkse Ottomanen versloegen het Byzantijnse Rijk definitief in 1453.

De maximale omvang van de Arabische Rijken onder Mohammed, de Rechtgeleide Kaliefen, de Omajjaden en de Abbasiden.

Het gemak waarmee de Arabieren de gebieden in de Levant en Egypte veroverden, kan deels verklaard worden door de steun die zij kregen van de christelijke monofysieten. De monofysieten waren door Byzantium tot ketters verklaard en werden vervolgd en onderdrukt.[1] De monofysietische bevolking van het Midden-Oosten verwelkomde de Arabische legers daarom als 'bevrijders' van het Byzantijnse juk.

Als we spreken over het Arabische Rijk, dan spreken we over het kalifaat van de Rashidun die hun basis hadden op het Arabisch Schiereiland, het kalifaat van de Omajjaden met als hoofdstad Damascus in het huidige Syrië en het kalifaat van de Abbasiden met als hoofdstad Bagdad in het huidige Irak. Vooral door de Turkse invallen van de 11e eeuw kwam er een einde aan het Arabische rijk.

Wat voorafging bewerken

De Romeins-Perzische oorlogen hadden zowel het Oost-Romeinse Rijk verzwakt als de val van het Sassanidische Rijk teweeggebracht. De veroveringen van de Arabieren op het Byzantijnse Rijk begonnen met aanvallen op de vazalstaten van de Ghassaniden en de Lakhmiden van Al-Hirah. Vervolgens werd de hele Levant onder de voet gelopen en veroverd.

Tijdens het leven van Mohammed (623-632) bewerken

Verovering van Perzië (633-651) bewerken

Verovering van Levant (634-638) bewerken

Verovering van Anatolië & Constantinopel (634-740) bewerken

Verovering van Egypte (639-646) bewerken

Verovering van Armenië (642-653) bewerken

In 653 wordt het emiraat Armenië gesticht, ook wel al-Arminiya genoemd.

Verovering van Maghreb (647-709) bewerken

Verovering van Cyprus (654-688) bewerken

Zeeslagen bewerken

Grensconflicten bewerken

Byzantijnse herovering bewerken

Byzantijns-Abbasidische oorlogen (750-1055) bewerken

Poging het emiraat Kreta te heroveren (900-912) bewerken

Onder Nikephoros II Phokas bewerken

Onder Johannes I Tzimiskes bewerken

Ontwikkelingen in de 10e en 11e eeuw bewerken

Tijdens de 10e eeuw veranderden de machtsposities in het Kalifaat van de Abbasiden. In 945 veroverden de Buyiden (Iran) de hoofdstad Bagdad en in 969 veroverden de Fatimiden (Noord-Afrika) eerst Egypte en vervolgens in ijltempo heel Palestina en Syrië.

In Centraal-Azië ontstond er nieuwe mogendheid onder impuls van de Kyptsjaken die een machtige confederatie oprichtten waarin ze de meeste Turkse stammen verenigden. De Seltsjoeken bereikten Byzantium over de Kaspische Zee en een andere stam, de Koemanen, trokken over land, ten noorden van de Kaspische zee, naar Byzantium . Vanaf 1055 spreken we niet meer over Byzantijns-Arabische oorlogen, maar over Byzantijns-Turkse oorlogen.

De Abbasiden kaliefen werden marionettenkoningen.

Niettegenstaande Basileios II Boulgaroktonos het Byzantijns Rijk weer op de kaart zette, zou hij nooit een vuist kunnen maken. Dertig jaar later hield de Macedonische dynastie op te bestaan (1056).

  Zie Byzantijns-Seltsjoekse oorlogen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook bewerken