Wikipedia

36e Schaakolympiade

De 36e Schaakolympiade, georganiseerd door de Fédération Internationale des Échecs (FIDE) en bestaande uit een open toernooi[1] en een vrouwentoernooi, en diverse neven-evenementen die als doel als hadden een verdere promotie van het schaken, vond plaats van 14 oktober tot 31 oktober 2004, in de plaats Calvià op het Spaanse eiland Mallorca. Aan het open toernooi werd deelgenomen door 129 teams, aan het vrouwentoernooi door 87 teams. Er hadden zich 1204 spelers aangemeld, die overigens niet allen uiteindelijk speelden.

Beide toernooien werden geleid door de internationaal arbiter Ignatius Leong (Singapore). Gedurende 14 rondes werden teams aan elkaar gekoppeld volgens het Zwitsers systeem. In het open toernooi werd steeds aan vier borden gespeeld, in het vrouwentoernooi aan drie borden. Bij gelijkspel werd de tie-break als eerste afgehandeld via het Buchholz-systeem, als tweede via matchpunten, als derde via het Sonneborn-Berger-systeem en als vierde via het Median-Buchholz-systeem.

De toegestane bedenktijd per speler per partij was: 90 minuten voor de totale partij. Bij iedere zet kreeg de speler een increment van 30 secondes.

Behalve medailles voor de winnaars, was er ook een indeling van de teams in groepen, waarbij de teams binnen een groep die hun aanvankelijke plaatsing het verst overstegen speciale prijzen ontvingen.

Open toernooi bewerken

Aan het open toernooi werd deelgenomen door 129 teams afkomstig uit 125 landen. Het organiserende land Spanje nam deel met drie teams, en er waren teams van de International Braille Chess Association (IBCA) en de International Physically Disabled Chess Association (IPCA).

In de eerste drie rondes scoorde Oekraïne 4 pt. uit 4, met aan het eerste bord Vasyl Ivantsjoek, de speler met de zevende ELO-rating van het toernooi, die in totaal 9½ pt. uit 13 rondes behaalde, en aan het tweede reservebord Sergey Karjakin, 14 jaar oud, die 6 van zijn 7 gespeelde partijen won (uitsluitend tegen de Amerikaan Gregory Kaidanov speelde hij remise). In de vierde ronde werd gewonnen van Rusland, met "slechts" 2½–1½. Toen er nog één ronde te gaan was, had Oekraïne een voorsprong van drie punten opgebouwd. Desalniettemin scoorde het Oekraïense team drie punten tegen Frankrijk en veroverde voor de eerste keer de titel. Ze hadden drie punten voorsprong op de verdedigend zesvoudig kampioen Rusland, dat als eerste geplaatste team aan het toernooi was begonnen, en in het team vier van de negen toernooideelnemers met de hoogste Elo-rating.

Armenië, was een van de slechts vier teams die tegen Oekraïne een gelijkspel wisten te behalen. Aan hun tweede bord speelde Levon Aronian die van 12 partijen er geen enkele verloor, aan hun derde bord speelde Rafael Vaganian, die 8½ pt. behaalde uit 11 partijen. Armenië verloor in ronde 8 met 1½—2½ van Rusland. Doordat Armenië in de laatste ronde met 3½—½ won van Georgië, eindigden ze evenals Rusland met 36½ punten. Vanwege het Buchholz-systeem dat op de Olympiade voor de tiebreak gebruikt wordt, behaalde Armenië, net als in de vorige Olympiade, de bronzen medaille. Het organiserend land Spanje, geleid door Alexei Shirov, lukte het om in de top tien te eindigen.

Niet op het toernooi aanwezig waren de beste schaker ter wereld Garri Kasparov, en de klassieke wereldkampioen Vladimir Kramnik en diens uitdager Peter Leko, die op dat moment hun match speelden om het Wereldkampioenschap schaken 2004 (Kramnik behield zijn titel via een 7–7 gelijkspel). FIDE-kampioen Rustam Kasimdzjanov was echter aanwezig, en leidde Oezbekistan naar de 14e plaats door van zijn 8 partijen er geen enkele te verliezen (+4 =4 –0).

Open toernooi
# Land Spelers Gemiddelde
rating		 Punten wp
1   Oekraïne Ivantsjoek, Ponomariov, Volokitin, Moiseenko, Eljanov, Karjakin 2680 39½
2   Rusland Morozevich, Svidler, Grischuk, Dreev, Khalifman, Zvjaginsev 2718 36½ 460.0
3   Armenië Akopian, Aronian, Vaganian, Lputian, Sargissian, Minasian 2660 36½ 459.0
4   Verenigde Staten Onischuk, Shabalov, Goldin, Kaidanov, Novikov, Gulko 2623 35
5   Israël Gelfand, Sutovsky, Smirin, Avrukh, Huzman, Roiz 2670 34½
6   India Viswanathan Anand, Krishnan Sasikiran,
Pendyala Harikrishna, Surya Shekhar Ganguly,
Abhijit Kunte, Chanda Sandipan		 2655 34
7   Cuba Domínguez, Bruzon, Delgado, Nogueiras, Arencibia, Quezada 2596 33½
8   Nederland Van Wely, Sokolov, Tiviakov, Timman, Van den Doel, Nijboer 2641 33
9   Bulgarije Georgiev, Deltsjev, Cheparinov, Spasov, Chatalbashev, Radulski 2584 32½ 453.0
10   Spanje Shirov, Vallejo Pons, Illescas Córdoba, Cifuentes Parada, Romero Holmes, Arizmendi Martinez 2643 32½ 439.5
nummers 11 – 129 
# Land Gemiddelde
rating		 Punten wp MP
11   GRE 2569 32½ 427.5
12   POL 2624 32 445.5
13   SUI 2559 32 442.5
14   UZB 2550 32 440.5
15   SCG 2568 32 435.0
16   GER 2617 32 430.0
17   SLO 2575 32 427.5
18   BLR 2609 32 424.0
19   PHI 2502 32 422.5
20   ROU 2590 32 417.5
21   GEO 2621 31½ 462.0
22   AZE 2615 31½ 450.5
23   FRA 2621 31½ 449.0
24   CHN 2612 31½ 438.5
25   BIH 2532 31½ 428.0
26   KAZ 2483 31½ 425.0
27   LTU 2542 31½ 420.0
28   DEN 2563 31½ 419.5
29   CZE 2589 31 445.0
30   ENG 2653 31 427.0
31   HUN 2614 31 425.5
32   EST 2544 31 423.5 17
33   LAT 2539 31 423.5 15
34   ARG 2544 31 419.5
35   AUS 2488 31 418.5
36   MDA 2589 30½ 432.5
37   SVK 2545 30½ 431.0
38   CAN 2494 30½ 426.0
39   NOR 2549 30½ 419.5
40   CHI 2486 30½ 407.5
41   BAN 2485 30½ 396.5
42   MKD 2521 30 419.0
43   IRL 2454 30 403.0
44   ESP "B" 2494 29½ 424.0
45   SWE 2569 29½ 422.0
46   CRO 2562 29½ 415.5
47   ISL 2496 29½ 413.5
48   INA 2397 29½ 408.0
49   FIN 2456 29½ 406.5
50   TUR 2365 29½ 404.0
51   VIE 2515 29 416.5
52   SCO 2497 29 411.5
53   IRI 2460 29 405.0
54   MEX 2473 29 403.0
55   RSA 2387 29 395.0 16
56   COL 2427 29 395.0 13
57 IPCA 2348 29 394.5
58   BEL 2444 28½ 406.5
59   BRA 2481 28½ 406.0
60   ITA 2476 28½ 400.5 14
61   TJK 2303 28½ 400.5 12
62   AUT 2444 28½ 396.5
63   DOM 2354 28½ 387.0 14
64   ECU 2431 28½ 387.0 13
65   BOL 2332 28½ 383.5
66   PER 2410 28½ 355.0
67   SGP 2437 28 403.5
68   AND 2400 28 393.0
69   PAK 2298 28 381.5
70   MYS 2241 28 370.0
71   MGL 2381 27½ 402.0
72   POR 2424 27½ 401.0
73   KGZ 2341 27½ 397.0
74   ALB 2410 27½ 385.5
75   FRO 2281 27½ 377.0
76   MAR 2342 27½ 356.0
77   VEN 2354 27 398.0
78   PAR 2305 27 390.0
79   CRC 2399 27 386.0
80   TUN 2363 27 384.5
81   ESP "C" 2334 27 383.5
82   LUX 2325 27 381.5
83   IRQ 2276 27 369.5
84   URU 2370 26½ 397.5
85   NZL 2316 26½ 383.0
86   NCA 2281 26½ 375.5
87   GUA 2252 26½ 372.0
88   JPN 2136 26½ 351.0
89   Wales 2289 26 382.5
90   LIB 2337 26 379.0
91   SRI 2188 26 368.5
92   THA 2264 26 367.5
93   HON 2226 26 365.0
94   PUR 2212 26 358.0
95   BOT 2174 25½ 358.5
96   KEN 1986 25½ 340.5
97 IBCA 2358 25 370.5
98   BAR 2279 25 368.5
99   Libië 2260 25 358.5
100   ANG 2245 24½ 376.5
101   Hongkong 2141 24½ 363.0
102   Palestina 2070 24½ 362.5
103   JAM 2184 24½ 355.5
104   UGA 2187 24½ 350.0
105   MON 2137 24½ 347.0
106   NEP 2179 24½ 301.0
107   PAN 1906 24 352.5
108   NAM 2186 24 336.0
109   CYP 2202 23½ 360.5
110   LIE 2119 23½ 348.5
111   Mauritanië 2207 23½ 341.0
112   SMR 2122 23½ 301.0
113   MLT 2157 23½ 300.5
114   MAC 2127 23½ 299.0
115   AFG 1866 23½ 248.0
116   TRI 2137 23 357.5
117   SUR 2201 23 344.5
118   Br. M.e. 1904 23 314.5
119   AHO 2098 22 293.5
120   NGR 2152 22 276.5
121   Jersey 2170 21½ 313.5
122   FIJ 2003 21½ 282.5
123   Guernsey 1812 21
124   Aruba 1832 20½
125   BER 1824 18½ 1
126   RWA 1750 17
127   PNG 1866 15½ 1
128   Am. M.e. 1600 13½
129   Seychellen 1766 11½

1 Bermuda behaalde in feite 22 en Papua New Guinea 23 punten, maar omdat sommige van hun spelers weigerden deel te nemen aan de doping test, werden de scores van die spelers in mindering gebracht op de eindscores: 3½ punten bij Bermuda en 7½ punten bij Papua New Guinea.

Prijzen per groep bewerken

Naast de overkoelende medailles er ook prijzen voor de beste teams in vijf vooraf bepaalde plaatsingsgroepen, dus medailles voor teams die het beste hun vooraf-plaatsing overtroffen. Overkoepelende medaillewinnaars konden niet ook nog in aanmerking komen voor de prijzen per groep.

Groepsprijzen Open Toernooi
Groep Plaatsings-
range		 Team Plaatsing Behaalde
plaats
A 1–25   Verenigde Staten 10 4
B 26–51   Zwitserland 29 13
C 52–77   Ierland 54 43
D 78–103   Tadzjikistan 83 61
E 104–129   Japan 112 87

Individuele medailles bewerken

Gouden medailles:

Vrouwentoernooi bewerken

Aan het open vrouwentoernooi werd deelgenomen door 87 teams afkomstig uit 84 landen. Het organiserende land Spanje nam deel met twee teams, en er waren teams van de International Braille Chess Association (IBCA) en de International Physically Disabled Chess Association (IPCA).

China, met aan het eerste bord ex-wereldkampioene Xie Jun en aan het tweede bord Xu Yuhua (toekomstig wereldkampioene), begon als eerste geplaatste aan het toernooi en was tevens verdedigend drievoudig kampioen. China nam snel de leiding, in hun eerste vijf matches werden slechts twee remises toegestaan. Vervolgens wonnen zij (in beide gevallen met 2–1) van de winnaars van de zilveren en bronzen medailles op de vorige Olympiade, Rusland en Polen, in respectievelijk ronde 6 en ronde 8. Uiteindelijk begon China met zes punten voorsprong in ronde 10 aan de match tegen de als tweede geplaatste Verenigde Staten. Voormalig wereldkampioene Susan Polgar speelde remise tegen Xie Jun, Irina Krush won aan het tweede bord van Xu Yuhua, Anna Zatonski behaalde remise tegen Zhao Xue, waardoor de VS met 2–1 won van China. In de rondes 11 en 12 won China van Hongarije en verloor van Georgië, terwijl VS won van Slowakije en vervolgens met 2½-½ won van Hongarije, waardoor met twee rondes te gaan de VS drie punten onder China stonden. In de laatste 2 rondes won China van India en van Slowakije en verkregen voor de vierde opeenvolgende keer de Vera Menchik trofee.

Van het als tweede geplaatste Rusland behaalde Nadezhda Kosintseva aan het eerste reservebord 10 punten in 12 rondes. Na 10 rondes stonden de Russen op de achtste plaats, maar bij het ingaan van de laatste ronde stonden ze vierde. Deze ronde speelde Rusland tegen Georgië, waarop ze een half punt achter stonden. Aan het eerste bord behaalde voormalig wereldkampioene Maia Tsjiboerdanidze remise, evenals Nana Dzagnidze aan het tweede bord. Aan het derde bord verloor Lela Javakhishvili van Kosintseva, waardoor het Russische team een half punt voorsprong kreeg op Georgië. In de laatste ronde won Georgië met 2½-½ van Oekraïne en behaalde Rusland twee punten tegen Frankrijk; hierdoor stonden Rusland en Georgië gelijk, maar Rusland won via de tiebreak-score de bronzen medaille.

De nieuwe wereldkampioene Antoaneta Stefanova behaalde als aanvoerster van Bulgarije slechts 5½ punten uit 11 partijen. Uiteindelijk werd Bulgarije 14e.

Vrouwentoernooi
# Land Spelers Gemiddelde
rating		 Punten wp
1   China Xie Jun, Xu Yuhua, Zhao Xue, Huang Qian 2514 31
2   Verenigde Staten Polgar, Krush, Zatonski, Shahade 2490 28
3   Rusland Kostenjoek, T. Kosintseva, Kovalevskaya, N. Kosintseva 2491 27½ 346.0
4   Georgië Tsjiboerdanidze, Dzagnidze, Javakhishvili, Lomineishvili 2470 27½ 339.0
5   Frankrijk Skripchenko, Marie Sebag, Silvia Collas, Sophie Milliet 2417 25½
6   Hongarije Mádl, Vajda, Gara, Lakos 2376 25 348.5
7   Slowakije Repkova, Pokorna, Hagarova, Borošová 2377 25 337.0
8   Engeland Hunt, Houska, Richards, Buckley 2293 25 334.5
9   India Humpy Koneru, Subbaraman Vijayalakshmi, Dronavalli Harika, Nisha Mohota 2435 24½ 352.0
10   Polen Radziewicz, Soćko, Dvorakovska, Zielinska 2428 24½ 340.0
nummers 11 – 87 
# Land Gemiddelde
rating		 Punten wp MP
11   ARM 2374 24½ 330.5
12   NED 2372 24½ 317.5
13   LTU 2311 24 329.5
14   BUL 2410 24 329.0
15   SWE 2301 24 327.0
16   SCG 2406 24 324.5
17   GER 2365 24 323.5
18   UKR 2456 23½ 342.0
19   SLO 2288 23½ 325.5
20   ROU 2408 23½ 318.5
21   VIE 2308 23½ 317.0
22   AZE 2317 23 325.0
23   LAT 2294 23 323.0
24   CUB 2303 23 321.0
25   ISR 2247 23 320.5
26   MDA 2296 23 313.5
27   BLR 2278 23 308.0
28   CZE 2308 22½ 313.5
29   GRE 2343 22½ 311.5
30   ARG 2274 22½ 302.0
31   SUI 2250 22½ 298.0
32   UZB 2235 22½ 293.0
33   KAZ 2317 22 315.5
34   IRI 2208 22 313.5
35   MGL 2263 22 313.0
36   EST 2229 22 290.0
37   COL 2115 21½ 303.0
38   NOR 2149 21½ 302.5
39   CRO 2243 21½ 299.5
40   MYS 2084 21½ 299.0
41   CAN 2123 21½ 277.0
42   FIN 2144 21 299.0
43   ESP 2242 21 297.0
44   ESP "B" 2187 21 296.5
45   BIH 2146 21 293.0
46   ITA 2213 21 292.0
47   AUS 2243 20½ 306.0
48   PHI 1940 20½ 295.0
49   POR 2124 20½ 292.0
50   VEN 2147 20½ 288.5
51   ISL 2148 20½ 288.0
52   Wales 1975 20½ 285.0
53   TUR 2082 20½ 283.5
54   BRA 2072 20½ 282.5
55   AUT 2122 20 292.0
56   MKD 2002 20 288.5
57   MEX 2134 20 281.5
58   KGZ 1760 20 279.0
59   INA 1775 20 277.5
60   GUA 1748 20 276.0
61   PER 2138 20 274.5
62   ALB 1749 20 265.0
63   ECU 2224 19½ 295.0
64   DEN 2133 19½ 289.0
65   LIB 1942 19½ 282.0
66 IPCA 2080 19½ 270.0
67   IRQ 1704 19½ 229.5
68   RSA 1875 19 291.0
69   BAN 2120 19 276.5
70   TJK 1600 19 261.5
71   BOL 1763 19 259.0
72   CRC 1764 19 226.5
73   BOT 1884 19 220.5
74   LUX 1981 18½ 292.5
75 IBCA 1875 18½ 257.0
76   PUR 1878 18½ 231.5
77   DOM 2023 18 275.5
78   NZL 1899 18 242.0
79   SRI 1600 18 233.0
80   IRL 1891 17½
81   FIJ 1600 16½
82   Libië 1695 13½
83   JPN 1716 12½
84   TRI 1600 12 209.0
85   HON 1600 12 206.5
86   KEN 1600 11
87   Am. M.e. 1600 8

Prijzen per groep bewerken

Naast de overkoelende medailles er ook prijzen voor de beste teams in vijf vooraf bepaalde plaatsingsgroepen, dus medailles voor teams die het beste hun vooraf-plaatsing overtroffen. Overkoepelende medaillewinnaars konden niet ook nog in aanmerking komen voor de prijzen per groep.

Groepsprijzen Vrouwentoernooi
Groep Plaatsings-
range		 Team Plaatsing Behaalde
plaats
A 1–17   Georgië 4 4
B 18–34   Engeland 27 8
C 35–51   Oezbekistan 37 32
D 52–69   Colombia 55 37
E 70–87   Kirgizië 75 58

Individuele medailles bewerken

Gouden medailles:

Overkoepelende titel bewerken

De Nona Gaprindashvili trofee wordt uitgereikt aan het land dat de beste gemiddelde plaats bereikt in de open sectie en de vrouwensectie. Als twee of meer teams daarbij gelijk eindigen, worden deze eerst geordend naar beste individuele einduitslag, en daarna naar aantal gescoorde punten.

De trofee is genoemd naar Nona Gaprindashvili, die van 1961 tot 1978 wereldkampioene was, en werd ingesteld door de FIDE in 1997.

# Team Open
toernooi 		Vrouwen-
toernooi 		Gemiddelde
1   Rusland 2 3 2½
2   Verenigde Staten 4 2 3
3   Armenië 3 11 7

Controverses bewerken

Het Azmaiparashvili incident bewerken

Voorafgaand aan de slotceremonie van de Olympiade, probeerde de FIDE vice-president Zurab Azmaiparashvili zich op het podium te begeven, met als doel de uitreiker van de Nona Gaprindashvili trofee te informeren dat deze duidelijker zou dienen te wijzen op het belang van Gaprindashvili's bijdrages aan het schaken (Gaprindashvili is gedurende 17 jaar wereldkampioen bij de vrouwen geweest). Beveiligers, samen met de lokale politie, gaven Azmaiparashvili geen doorgang, en er volgde een handgemeen waarna Azmaiparashvili, met diverse verwondingen, door de lokale politie gearresteerd werd. Hij werd 40 uur vastgehouden en werd vervolgens na betaling van een borgsom van 500 Euro vrijgelaten. Later werd de aanklacht tegen hem ingetrokken.

Azmaiparashvili en FIDE verklaarden dat Azmaiparashvili was gevangengehouden en fysiek was aangepakt hoewel hij op correcte wijze zijn VIP-credentials had getoond,[2] terwijl vertegenwoordigers van de Spaanse schaakfederatie ("Federación Española de Ajedrez") en de toernooi-organisatie Azmaiparashvili de schuld gaven van het incident, omdat hij "zonder enige voorafgaande provocatie, een agent had aangevallen middels een kopstoot tegen de mond".[3]

Testen op doping bewerken

Het toernooi was in 1999 formeel erkend door het Internationaal Olympisch Comité, ter voorbereiding op toekomstige opname in de Olympische Spelen. Naar aanleiding hiervan implementeerde de FIDE in 2001 maatregelen tegen doping, in overeenstemming met de regels die werden gehanteerd door de World Anti-Doping Agency (WADA). Twee spelers, Shaun Press uit Papoea Nieuw Guinea en Bobby Miller uit Bermuda, weigerden, om verschillende redenen, urinemonsters in te leveren voor analyse.[4][5] Beide spelers werden gehoord door het FIDE Doping Hearing panel, dat besloot om hun resultaten te schrappen (Press had 7½ pt. uit 14 behaald, Miller had als score 3½ pt. uit 9), waardoor de eindscore van Papoea Nieuw Guinea werd teruggebracht tot 15½ (was 23) en de eindscore van Bermuda tot 18½ (was 22).

Gelieerde evenementen bewerken

Gelijktijdig met het toernooi waren door de organisatie van de Olympiade diverse evenementen op het gebied van schaken ingepland, sommigen onder de vlag van de FIDE. Deze evenementen werden gezamenlijk het First Chess Festival Calvià 2004 genoemd. Binnen het festival werden schaaksimultaans gehouden, demonstraties en lezingen door spelers behorend tot de Spaanse schaaktop, en diverse secundaire toernooien, waaronder een amateurtoernooi, een rapid-toernooi voor spelers tot 16 jaar, en een seniorentoernooi.

Schaaktrainingen werden geïntroduceerd op lagere scholen, in het voortgezet onderwijs en op buurthuizen voor senioren binnen en rond Calvià, in het kader van een algehele promotie van de schaaksport. Op de stranden van Calvià werden tijdens de Olympiade op elke doordeweekse avond schaakfilms vertoond. Op het schaken georiënteerde kunst werd getoond op een International Chess Fair, met door een jury toegekende prijzen voor de beste kunstwerken.

Externe koppelingen bewerken

Referenties bewerken

  1. ↑ Hoewel vaak aangeduid als het mannentoernooi, staat deze sectie open voor zowel mannelijke als vrouwelijke spelers.
  2. ↑ FIDE Vice President held in custody by Spanish Police, after being heavily beaten up. FIDE (30 oktober 2004). Gearchiveerd op 4 december 2004. Geraadpleegd op 23 december 2021.
  3. ↑ FIDE Olympiad - Calvia, ESP Press Release by organisers on the Azmaiparashvilli arrest. Chess Center (31 oktober 2004). Gearchiveerd op 7 december 2004. Geraadpleegd op 23 december 2021.
  4. ↑ Decision of the FIDE Doping Hearing Panel (Bobby Miller), www.doping.nl. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
  5. ↑ Decision of the FIDE Doping Hearing Panel (Shaun Press), www.doping.nl. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=36e_Schaakolympiade&oldid=64643001"