Zonaanbidder (agame)
De zonaanbidder[2] (Phrynocephalus helioscopus) is een hagedis uit de familie der agamen (Agamidae).
Zonaanbidder IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2018) | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Phrynocephalus helioscopus in de Kyzylkoemwoestijn | |||||||||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Soort | |||||||||||||||||||
Phrynocephalus helioscopus Pallas, 1773 | |||||||||||||||||||
Verspreidingsgebied van Phrynocephalus helioscopus in het rood. | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||||||||
Zonaanbidder op Wikispecies | |||||||||||||||||||
|
Naam en indeling
bewerkenDe wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Peter Simon Pallas in 1773.[3][3] Oorspronkelijke werd de wetenschappelijke naam Lacerta helioscopa gebruikt en later Phrynocephalus helioscopa.[4]
De soortaanduiding helioscopus betekent vrij vertaald 'zon-zoeker'.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe soort kan een lengte van twaalf centimeter bereiken, waarbij de staart circa de helft beslaat.[5]
Verspreiding en habitat
bewerkenDe zonaanbidder komt voor vanaf het oosten van de Zuidelijke Kaukasus, Wolgograd en Astrachan, oostwaarts door Kazachstan tot aan het noordwesten van Mongolië en China. Komt ook voor in Centraal-Azië en het Kopet-Daggebergte in het noordoosten van Iran. De hagedis is aangetroffen in de landen Afghanistan, China, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Mongolië, Oezbekistan, Tadzjikistan en Turkmenistan.[4] Zonaanbidders zijn waargenomen tot op hoogten van 1.500 meter boven zeeniveau.[3][5]
Zonaanbidders leven in stenige woestijnen en halfwoestijnen, waar struikgewas spaarzaam aanwezig is. Ze kunnen bijvoorbeeld waargenomen worden in droge rivierbeddingen of zandige gebieden met kiezelstenen.[6]
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[6]
Ondersoorten
bewerkenDe zonaanbidder wordt vertegenwoordigd door zeven ondersoorten, die verschillen in uiterlijk en het verspreidingsgebied. Drie ondersoorten zijn pas sinds 2012 wetenschappelijk beschreven.
Naam | Auteur | Verspreidingsgebied |
---|---|---|
Phrynocephalus helioscopus cameranoi | Bedriaga, 1907 | Kazachstan |
Phrynocephalus helioscopus helioscopus | Pallas, 1771 | De rest van het verspreidingsgebied |
[Phrynocephalus helioscopus meridionalis | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Oezbekistan, Turkmenistan, mogelijk in Afghanistan |
Phrynocephalus helioscopus saidalievi | Sattorov, 1981 | Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië |
Phrynocephalus helioscopus sergeevi | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Oezbekistan |
Phrynocephalus helioscopus turcomanus | Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 | Turkmenistan, Iran, Afghanistan |
Phrynocephalus helioscopus varius | Eichwald, 1831 | Kazachstan, China, Mongolië |
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ (en) Zonaanbidder op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Grzimek, B. et al. (1972). Het leven der dieren: Deel VI Reptielen.| pagina's = Pagina 250| Uitgeverij Het Spectrum N.V., Utrecht/Antwerpen. ISBN 9789027486264
- ↑ a b c (en) Global Biodiversity Information Facility (2011). Phrynocephalus helioscopus Pallas, 1773. Geraadpleegd op 14 februari 2016.
- ↑ a b The Reptile Database - Peter Uetz & Jakob Hallermann, Phrynocephalus helioscopus.
- ↑ a b (ru) Koengrad (2016). Kroeglogolovka. Geraadpleegd op 14 februari 2016.
- ↑ a b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Phrynocephalus helioscopus - IUCN Red List.
Bronnen
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Phrynocephalus helioscopus - Website Geconsulteerd 16 juni 2019
- (nl) – Bernhard Grzimek - Het leven der dieren deel VI :Reptielen - Pagina 250 - Kindler Verlag AG - 1971 - ISBN 9027486263