Yaksha (geslacht)
Yaksha is een geslacht van uitgestorven albanerpetontide amfibieën en de enige soort is Yaksha perettii. Het is bekend van drie exemplaren gevonden in oude Birmese barnsteen uit het Cenomanien van Myanmar. De overblijfselen van Yaksha perettii zijn de best bewaarde van alle albanerpetontiden, die meestal bestaan uit losse fragmenten of platgetrapte botten, en hebben belangrijke inzichten opgeleverd in de morfologie en levensstijl van de groep.
| Yaksha Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Krijt | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Yaksha Daza et al., 2020 | |||||||||||
| Typesoort | |||||||||||
| Yaksha perettii | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
| |||||||||||
Etymologie bewerken
Het geslacht is vernoemd naar de Yaksha, een klasse van natuur- en beschermgeesten in Indiase religies, terwijl de soortaanduiding Adolf Peretti eert, die enkele van de exemplaren heeft geleverd, waaronder het holotype.
Ontdekking bewerken
Het paratype-exemplaar werd oorspronkelijk beschreven in 2016 als deel van een verzameling fossiele hagedissoorten uit Birmese barnsteen gevonden in de vallei van de rivier de Hukaung en werd aanvankelijk geïdentificeerd als een stamkameleon. Professor Susan E. Evans, een onderzoeker die uitgebreid heeft gewerkt aan albanerpetontiden, erkende echter dat het exemplaar tot de groep behoorde. Vervolgens werd een ander exemplaar ontdekt in de collectie van edelsteenkundige Dr. Adolf Peretti, dat later het holotype-exemplaar GRS-Ref-060829 zou worden. Het artikel dat Yaksha perettii beschrijft, werd in november 2020 gepubliceerd in het tijdschrift Science.
Beschrijving bewerken
De soort is bekend van drie exemplaren, het kleine juveniele skelet beschreven in het document van 2016 (JZC Bu154), een volledige volwassen schedel en onderkaken (GRS-Ref-060829), en een gedeeltelijk volwassen postcranium (GRSRef-27746). De volwassen schedel is 12,18 millimeter van voor naar achter, met een geschatte lengte van snuit tot bekken van ongeveer vijf centimeter. De volwassen schedel werd gevonden met een bijbehorend hyoïde entoglossaal uitsteeksel, een lang, staafachtig bot in de mondholte, dat was ingebed in overgebleven tongweefsel. Een analoog bot bestaat in kameleons, die een snelle ballistische voortstuwing van de tong mogelijk maakt om te eten. De twee structuren evolueerden afzonderlijk door convergente evolutie.
Fylogenie bewerken
Yaksha perettii bleek in een afgeleide positie te zijn binnen Albanerpetontidae, vergelijkbaar met Shirerpeton, genesteld tussen het Vroeg-Krijt en het Laat-Krijt-Cenozoïcum van Albanerpeton.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bronnen, noten en/of referenties
|