Borysthenia naticina

Borysthenia naticina (Synoniem: Valvata naticina) is een in het zoete water levende kieuwslak uit de familie Valvatidae (pluimdragers).

Borysthenia naticina IUCN-status: Niet bedreigd (2013)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Mollusca (Weekdieren) Klasse: Gastropoda (Slakken) Familie: Valvatidae Geslacht: Borysthenia
Soort
Borysthenia naticina (Menke, 1845) Originele combinatie Valvata naticina Menke, 1845
Synoniemen
Valvata jelskii Crosse, 1863
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Borysthenia naticina op Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal    Biologie

Beschrijving

Schelpkenmerken

Schelp, stevig en laag kegelvormig, ongeveer even hoog als breed. De hoogte van de laatste winding is ongeveer 90% van de totale schelphoogte. Er zijn ongeveer 3¼ bolle snel in grootte toenemende windingen die gescheiden zijn door een ondiepe sutuur. De mondopening is bijna cirkelvormig, iets scheefstaand en loopt naar boven stomphoekig toe. Er is een onverdikte continu doorlopende mondrand en een kleine gedeeltelijk bedekte navel. De apex is matig spits. De sculptuur van het schelpoppervlak bestaat alleen uit fijne regelmatige groeilijnen, het schelpoppervlak is verder glad en glanzend. Deze soort heeft zoals alle pluimdragers een dun hoornachtig operculum dat multispiraal is opgebouwd.

Afmetingen van de schelp

• hoogte: tot ongeveer 4,8 millimeter
• breedte tot ongeveer 5,1 millimeter

Habitat en levenswijze

Deze soort leeft in rustige gedeelten van grote rivieren, verlaten rivierarmen, etc.

Areaal

Deze soort leeft in rivieren die uitmonden in de Zwarte- en de Kaspische Zee (pontokaspische verspreiding). In Europa aanwezig in het stroomgebied van de Donau en enkele Poolse rivieren. Komt tegenwoordig niet in West-Europa voor. De naam is ontleend aan de Borysthenes, zoals de Dnjepr in de oudheid werd genoemd.

Fossiel voorkomen

In West-Europa bekend uit rivierafzettingen van verschillende ouderdom. Is bekend uit Vroeg- en Midden Pleistocene interglacialen, daarna in West-Europa uitgestorven. Uit België niet bekend. In Nederland aanwezig in afzettingen uit het Tiglien, de interglacialen van Noordbergum, Neede en Oostermeer. Het jongste voorkomen is bekend uit het Oostermeer Interglaciaal uit een boring bij Noorderhoeve in de Beemster. In Engeland is de soort bekend uit interglacialen van het Laat Tiglien tot en met het Hoxnian. Bekende locaties zijn o.a. Sidestrand, Little Oakley en Swanscombe.

Zie ook

• Lijst van Mollusca
• Lijst van zoetwatermollusken in Nederland en België

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Gibbard, P.L., West, R.G., Zagwijn, W.H., Balson, P.S., Burger, A.W., Funnell, B.M., Jeffery, D.H., De Jong, J., Van Kolfschoten, T., Lister, A.M., Meijer, T., Norton, P.E.P., Preece, R.C., Rose, J., Stuart, A.J., Whiteman, C.A., Zalasiewicz, J.A., 1991. Early and Early Middle Pleistocene correlations in the southern North Sea Basin. Quaternary Science Reviews 10: 23-52.
• Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der & Vries, J.N. de, 1998. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp. ISBN 90-5011-201-3
• (en) Meijer, T., 1990. Notes on Quaternary freshwater mollusca of the Netherlands, with descriptions of some new species. Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 26(1989): 145-181.
• (en) Meijer, T., 2003. The late Middle Pleistocene non-marine molluscan fauna of borehole Noorderhoeve-19E117 (province of Noord-Holland, the Netherlands). Cainozoic Research 2(2002), 129-134.
• (en) Meijer, T. & Cleveringa, P., 2003. Aminostratigraphy of the Netherlands. Correlations & Implications. Early/Middle Pleistocene transitions: the land-ocean evidence. International Conference, University of Cambridge, april 4th 2003. Abstracts pp. 11-13. [Also in: Extended Abstracts of the International Workshop "Integrated Land-Sea stratigraphy" 9-11 april 2003, pp. 41-43.]
• (en) Meijer, T., Preece, R.C., 1995. Malacological evidence relating to the insularity of the British Isles during the Quaternary. In Island Britain: a Quaternary perspective. Preece, R.C. (ed.) Geological Society Special Publication No. 96: 89-110.
• (en) Meijer, T., Preece, R.C., 1996. Malacological evidence relating to the stratigraphical position of the Cromerian. In: The early middle Pleistocene in Europe. Turner, C. (ed.). Balkema (Rotterdam/Brookfield), 53-82.
• Vlerk, I.M. van der & Florschütz, F., 1950. Nederland in het IJstijdvak. Utrecht. 289 pp.

Europese Valvatidae

Borysthenia: †goldfussiana · †intermedia · †juxi · naticina
Valvata: †anconae · †chalinei · cristata · †gaudryana · hirsutecostata · klemmi · macrostoma · †marginata · †paviai · piscinalis · †piscinaloidis · relicta · rhabdota · †salebrosa · saulcyi · sibirica · stenotrema · studeri