Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Haarlemmermeer
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Haarlemmermeer geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Haarlemmermeer in de periode 1869-1918.[1]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Kiesdistrict_Haarlemmermeer_%281888%29.jpg/250px-Kiesdistrict_Haarlemmermeer_%281888%29.jpg)
Het kiesdistrict Haarlemmermeer werd ingesteld na een wijziging van de Kieswet in 1869. Tot het kiesdistrict behoorden de volgende gemeenten: Aalsmeer, Alkemade, Diemen, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Hillegom, Leimuiden, Lisse, Nieuwer-Amstel, Ouder-Amstel, Rijnsaterwoude, Sloten, Uithoorn en Watergraafsmeer.
In 1878 werd de indeling van het kiesdistrict gewijzigd. De gemeenten Nieuwer-Amstel en Ouder-Amstel werden toegevoegd aan het kiesdistrict Amsterdam en de gemeenten Diemen en Watergraafsmeer aan het kiesdistrict Hilversum. Tevens werden gedeelten van de kiesdistricten Gouda (de gemeenten Mijdrecht en Wilnis), Haarlem (de gemeenten Bennebroek, Heemstede en Spaarndam) en Leiden (de gemeente Nieuwveen) toegevoegd aan het kiesdistrict Haarlemmermeer.
In 1888 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. De gemeenten Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Spaarndam werden toegevoegd aan het kiesdistrict Beverwijk, de gemeenten Mijdrecht, Nieuwveen en Wilnis aan het kiesdistrict Breukelen en de gemeente Rijnsaterwoude aan het kiesdistrict Katwijk.[2]
In 1897 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. Een gedeelte van het kiesdistrict Amsterdam (de gemeente Nieuwer-Amstel) werd toegevoegd aan het kiesdistrict Haarlemmermeer.
Het kiesdistrict Haarlemmermeer was in dit tijdvak een enkelvoudig[3] kiesdistrict: het vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
8 juni 1869
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden vanwege de instelling van het kiesdistrict.
8 juni | 22 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 1.282 | 1.282 |
Opkomst | 909 | 1.111 |
Geldige stemmen | 902 | 1.102 |
Blanco stemmen | 2 | 6 |
Kandidaten | ||
J.W.H. Rutgers van Rozenburg | 219 | 615 |
J.J.W. van den Biesen | 383 | 487 |
J.L.C. van den Berch van Heemstede | 148 | |
J.P. Amersfoordt | 144 |
13 juni 1871
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van het gekozen lid.
13 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.354 |
Opkomst | 896 |
Geldige stemmen | 889 |
Blanco stemmen | 1 |
Kandidaten | |
J.W.H. Rutgers van Rozenburg[5] | 478 |
J.L.C. van den Berch van Heemstede | 233 |
J.J.W. van den Biesen | 100 |
H.A. des Amorie van der Hoeven | 61 |
8 juni 1875
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van het gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.412 |
Opkomst | 1.101 |
Geldige stemmen | 1.091 |
Blanco stemmen | 2 |
Kandidaten | |
F.J.J. van Heemstra | 557 |
J.W.H. Rutgers van Rozenburg[5] | 449 |
H.A. des Amorie van der Hoeven | 84 |
3 november 1875
bewerkenDe verkiezingen van 8 juni 1875 werden ongeldig verklaard vanwege onregelmatigheden. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.
3 november | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.412 |
Opkomst | 1.083 |
Geldige stemmen | 1.067 |
Blanco stemmen | 1 |
Kandidaten | |
F.J.J. van Heemstra | 648 |
J.W.H. Rutgers van Rozenburg[5] | 415 |
19 maart 1878
bewerkenFrans van Heemstra, gekozen bij de verkiezingen van 3 november 1875, overleed op 19 februari 1878. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
19 maart | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.465 |
Opkomst | 1.003 |
Geldige stemmen | 997 |
Blanco stemmen | 4 |
Kandidaten | |
F.J.M.A. Reekers | 518 |
H.F. Bultman | '326 |
T.C.L. Wijnmalen | 152 |
10 juni 1879
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van het gekozen lid.
10 juni | 24 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 1.493 | 1.493 |
Opkomst | 1.232 | 1.308 |
Geldige stemmen | 1.222 | 1.295 |
Blanco stemmen | 6 | 9 |
Kandidaten | ||
F.J.M.A. Reekers[5] | 581 | 673 |
H.F. Bultman | 446 | 622 |
S. van Heemstra | 185 |
12 juni 1883
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van het gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.615 |
Opkomst | 1.194 |
Geldige stemmen | 1.182 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
F.J.M.A. Reekers[5] | 604 |
D. Visser van Hazerswoude | 392 |
I. Esser | 176 |
28 oktober 1884
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[6]
28 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.640 |
Opkomst | 1.206 |
Geldige stemmen | 1.202 |
Blanco stemmen | 3 |
Kandidaten | |
F.J.M.A. Reekers[5] | 625 |
D. Visser van Hazerswoude | 377 |
W. Hovy | 197 |
15 juni 1886
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[7]
15 juni | 29 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 1.761 | 1.761 |
Opkomst | 1.459 | 1.551 |
Geldige stemmen | 1.445 | 1.531 |
Blanco stemmen | 1 | 7 |
Kandidaten | ||
F.J.M.A. Reekers[5] | 698 | 845 |
H.F. Bultman | 547 | 685 |
W. Hovy | 190 |
1 september 1887
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[8]
1 september | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 1.741 |
Opkomst | 761 |
Geldige stemmen | 711 |
Blanco stemmen | 45 |
Kandidaten | |
F.J.M.A. Reekers[5] | 674 |
6 maart 1888
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[9]
6 maart | 20 maart[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.595 | 3.595 |
Opkomst | 3.166 | 3.004 |
Geldige stemmen | 3.144 | 2.962 |
Blanco stemmen | 9 | 36 |
Kandidaten | ||
F.J.M.A. Reekers[5] | 1.300 | 1.759 |
H.F. Bultman | 978 | 1.203 |
A.P.R.C. van der Borch van Verwolde | 854 | |
W.J.G. van der Veur | 137 |
9 juni 1891
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
9 juni | 23 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.718 | 3.718 |
Opkomst | 2.864 | 3.073 |
Geldige stemmen | 2.850 | 3.033 |
Blanco stemmen | 7 | 27 |
Kandidaten | ||
F.J.M.A. Reekers[5] | 1.206 | 1.641 |
J.B. van Merlen | 928 | 1.391 |
T.C.L. Wijnmalen | 701 | |
W.J.G. van der Veur | 137 |
10 april 1894
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[10]
10 april | 24 april[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.741 | 3.741 |
Opkomst | 2.542 | 3.023 |
Geldige stemmen | 2.512 | 2.998 |
Blanco stemmen | 21 | 17 |
Kandidaten | ||
G.B. 't Hooft | 715 | 1.505 |
F.J.M.A. Reekers[5] | 1.232 | 1.492 |
H.P. de Kanter | 535 |
15 juni 1897
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | 25 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 7.971 | 7.971 |
Opkomst | 6.974 | 6.880 |
Geldige stemmen | 6.836 | 6.810 |
Blanco stemmen | 138 | 70 |
Kandidaten | ||
G.B. 't Hooft[5] | 1.950 | 3.651 |
F.J.M.A. Reekers | 2.940 | 3.159 |
G.C. Everwijn Lange | 1.532 | |
F.R. Crommelin | 414 |
14 juni 1901
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
14 juni | 27 juni[4] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 8.132 | 8.132 |
Opkomst | 6.884 | 7.031 |
Geldige stemmen | 6.741 | 6.982 |
Blanco stemmen | 143 | 49 |
Kandidaten | ||
F.H. van Wichen | 3.103 | 3.498 |
G.B. 't Hooft[5] | 2.113 | 3.484 |
J. Wentholt | 1.160 | |
P. Nolting | 365 |
16 juni 1905
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
16 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 10.117 |
Opkomst | 8.806 |
Geldige stemmen | 8.666 |
Blanco stemmen | 140 |
Kandidaten | |
F.H. van Wichen[5] | 5.530 |
W.P. Ruijsch | 2.152 |
W.H. Lieftinck | 531 |
J. Gerritz | 453 |
11 juni 1909
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
11 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 11.215 |
Opkomst | 9.182 |
Geldige stemmen | 9.005 |
Blanco stemmen | 177 |
Kandidaten | |
F.H. van Wichen[5] | 5.713 |
W.P. Ruijsch | 2.500 |
L. Hoejenbos | 431 |
J.H.M. Balvers | 361 |
17 juni 1913
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
17 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 13.290 |
Opkomst | 12.213 |
Geldige stemmen | 12.131 |
Blanco stemmen | 82 |
Kandidaten | |
F.H. van Wichen[5] | 6.926 |
J. Korthals Altes | 3.927 |
E.A. Keuchenius | 743 |
S.C. Rodrigues | 535 |
2 december 1916
bewerkenFranciscus van Wichen, gekozen bij de verkiezingen van 17 juni 1913, trad op 4 november 1916 af vanwege zijn verkiezing als lid van de Eerste Kamer. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
2 december | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 14.679 |
Opkomst | 10.595 |
Geldige stemmen | 10.493 |
Blanco stemmen | 102 |
Kandidaten | |
J.B. Bomans | 6.500 |
S.W. de Clercq | 3.993 |
15 juni 1917
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 15.112 |
Opkomst | 7.175 |
Geldige stemmen | 7.070 |
Blanco stemmen | 105 |
Kandidaten | |
J.B. Bomans[5] | 5.775 |
J.K. de Blaauw | 1.295 |
Opheffing
bewerkenDe verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Haarlemmermeer. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Haarlemmermeer op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Deze drie kiesdistricten waren alle nieuw ingesteld.
- ↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer, een meervoudig kiesdistrict twee of meer leden.
- ↑ a b c d e f g h Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Haarlemmermeer.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat het kabinet-Heemskerk Azn.zijn functie ter beschikking had gesteld.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat een conflict was ontstaan tussen de Kamer en de regering.