Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Delft (1888-1918)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Delft (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Delft in de periode 1888-1918.[1]
Het kiesdistrict Delft was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd gewijzigd na de grondwetsherziening van 1887; tevens werd het kiesdistrict toen omgezet in een enkelvoudig district.[2] Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Bergschenhoek, Berkel, Bleiswijk, Delft, Hillegersberg, Hof van Delft, Pijnacker, Vrijenban en Zevenhuizen.
Het kiesdistrict Delft vaardigde in dit tijdvak per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[3]
6 maart | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.006 |
Opkomst | 2.692 |
Geldige stemmen | 2.667 |
Blanco stemmen | 22 |
Kandidaten | |
J.C. Fabius[4] | 1.403 |
J.G. Gleichman | 1.247 |
22 april 1890
bewerkenJan Fabius, gekozen bij de verkiezingen van 6 maart 1888, trad op 26 maart 1890 af vanwege zijn benoeming als inspecteur van het lager onderwijs. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
22 april | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.142 |
Opkomst | 2.691 |
Geldige stemmen | 2.671 |
Blanco stemmen | 16 |
Kandidaten | |
H.A.van de Velde | 1.403 |
A.P.C. van Karnebeek | 1.274 |
9 juni 1891
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
9 juni | 23 juni[5] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.205 | 3.205 |
Opkomst | 2.744 | 2.921 |
Geldige stemmen | 2.713 | 2.888 |
Blanco stemmen | 29 | 33 |
Kandidaten | ||
H.A. van de Velde[4] | 1.310 | 1.459 |
J.P.R. Tak van Poortvliet | 1.238 | 1.429 |
B.M. Bahlmann | 129 |
10 april 1894
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.
10 april | 24 april[5] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 3.269 | 3.269 |
Opkomst | 2.155 | 2.355 |
Geldige stemmen | 2.105 | 2.306 |
Blanco stemmen | 38 | 42 |
Kandidaten | ||
W.H. de Beaufort | 929 | 1.523 |
H.A. van de Velde[4] | 682 | 783 |
A.N. de Lint | 488 |
18 mei 1894
bewerkenW.H. de Beaufort, gekozen bij de verkiezingen van 10 en 24 april 1894, was tevens gekozen in de kiesdistricten Amsterdam en Utrecht. Hij opteerde voor Amsterdam, als gevolg waarvan in Delft een naverkiezing werd gehouden.
18 mei | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.265 |
Opkomst | 2.017 |
Geldige stemmen | 1.977 |
Blanco stemmen | 36 |
Kandidaten | |
G.J.T. Beelaerts van Blokland | 1.120 |
W.M.H. Boers | 657 |
H.A. van de Velde[4] | 195 |
9 april 1897
bewerkenG.J.T. Beelaerts van Blokland, gekozen bij de verkiezingen van 18 mei 1894, overleed op 14 maart 1897. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
9 april | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 3.275 |
Opkomst | 1.157 |
Geldige stemmen | 1.108 |
Blanco stemmen | 27 |
Kandidaten | |
N.G. Pierson | 632 |
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck | 408 |
W. Bossard | 68 |
15 juni 1897
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | 25 juni[5] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 5.119 | 5.119 |
Opkomst | 4.225 | 4.436 |
Geldige stemmen | 4.154 | 4.383 |
Blanco stemmen | 71 | 53 |
Kandidaten | ||
H.A. van de Velde | 2.042 | 2.327 |
N.G. Pierson[4] | 1.288 | 2.056 |
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck | 581 | |
P. Nolting | 243 |
14 juni 1901
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 5.661 |
Opkomst | 4.274 |
Geldige stemmen | 4.218 |
Blanco stemmen | 56 |
Kandidaten | |
H.A. van de Velde[4] | 2.464 |
W.T.C. van Doorn | 1.196 |
J.A. Bergmeyer | 558 |
16 juni 1905
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
16 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 6.669 |
Opkomst | 6.036 |
Geldige stemmen | 5.997 |
Blanco stemmen | 39 |
Kandidaten | |
H.A. van de Velde[4] | 3.386 |
A.R. Zimmerman | 2.029 |
J.A. Bergmeyer | 582 |
11 juni 1909
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
11 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 7.438 |
Opkomst | 6.023 |
Geldige stemmen | 5.946 |
Blanco stemmen | 77 |
Kandidaten | |
H.A. van de Velde[4] | 3.828 |
H.J. Romeijn | 1.357 |
K. ter Laan | 761 |
17 juni 1913
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
17 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 8.453 |
Opkomst | 7.104 |
Geldige stemmen | 6.959 |
Blanco stemmen | 145 |
Kandidaten | |
H.A. van de Velde[4] | 4.029 |
W.J.C. van Santen | 1.611 |
S.P. Baart | 1.238 |
W. van Ravesteijn | 81 |
15 juni 1917
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 9.856 |
Kandidaten | |
H.A. van de Velde[4] |
De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.[6] Van de Velde was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.
Opheffing
bewerkenDe verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Delft. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Delft op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ a b c d e f g h i j Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Delft.
- ↑ a b c Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.