|
'''Krachtstroom''' of '''draaistroom''' is de term[[elektrische stroom]] die wordt gebruikt voor een elektrische aansluiting tussen twee of drie [[fasedraadInstallatiedraad#Fasedraad|fasen]] van een [[DriefasenspanningDriefasespanning|driefasenenergiesysteem]], in plaats van tussen één fase en het [[sterpunt]]. Krachtstroom wordt gebruikt omdat daar meer elektrisch [[Vermogen (natuurkunde)|vermogen]] mee kan worden overgedragen dan met het [[lichtnet]]. Het gaat bij krachtstroom altijd om [[wisselstroom]]. In Vlaanderen wordt krachtstroom ook wel ''drijfkracht'' genoemd. Een driefasenaansluiting heeft tussen de fasen onderling een hogere spanning, in het geval van een laagspanningsaansluiting is dat in Europa meestal 400 [[Volt (eenheid)|volt]], terwijl de spanning tussen een fase en het sterpunt 230 volt bedraagt. Vroeger waren deze spanningen in Nederland en België op de meeste plaatsen respectievelijk 380 volt en 220 volt, maar dit is geleidelijk opgevoerd in het kader van de harmonisering van het [[lichtnet]] in Europa, (in [[CENELEC]]-verband).
[[Bestand:3-phase flow.gif|thumb|412px|Animatieanimatie van een driefasenstroom]]
Een krachtstroomaansluiting heeft drie fase-aansluitingen en een nulaansluiting. De fasen werden vroeger R, S en T genoemd., maar Metsinds de komst van de 3e druk van de [[NEN 1010]] uit 1984, worden ze L1, L2 en L3 genoemd. [[Connector (elektrotechniek)|Connectoren]] voor krachtstroomaansluiting, stekker en [[contactdoos]], hebben daarom meer pinnen dan gebruikelijk voor het lichtnet. Stekkers van [[Perilex]] en van het type [[IEC 60309]] hebben vijf pinnen, maar in een verschillende configuratie.
In tegenstelling tot wat sommige mensen denken, is krachtstroom niet gevaarlijker dan een normale 230 voltaansluiting. Bij aanraking van één pool van een krachtstroomcontactdoos is er geen verschil. AndersHet wordt hetanders indienals men aantegelijk twee krachtstroompolen tegelijkertijdaanraakt, blootstaat.maar Dede kans dat dit gebeurt is echter zeer klein.
Krachtstroomaansluitingen wordenzijn in huishoudens soms aangetroffen voor elektrische fornuizen, maar tegenwoordig{{Bron?||2011|12|10}} worden fornuizen aangesloten met een 2×230-voltaansluiting van het type [[Perilex]]. In de [[industrie]], de [[theatertechniekTheatertechniek|theaterwereld]], de [[Film (cinematografie)|filmindustrie]] en de [[bouw]] zijngebruikelijker krachtstroomaansluitingendan gebruikelijkerin huishoudens. Krachtstroomaansluitingen worden soms voor elektrische fornuizen gebruikt, meestal nog met een Perilex 2×230-voltaansluiting.
* Een aansluiting tussen twee draden van een "driefasige [[alternator"]] wordt ''wisselstroom'' genoemd, omdat deze op een twee- of driefasige motor een magnetisch wisselveld [[Inductie (elektriciteit)|induceert]].
* Een aansluiting tussen drie draden van een "driefasige alternator" wordt ''draaistroom'' genoemd, omdat die op een driefasige motor een magnetisch draaiveld induceert.
Er zijn verschillende systemen voor krachtstroom:
Er zijn verschillende systemen voor krachtstroom: 133/230 (verouderd, voorheen 127/220), 230/400 (gebruikelijke spanning voor de aanduiding '''krachtstroom'''), en 400/690. De eerste waarde is de spanning tussen een fase en de nul ([[fasespanning]]), de andere waarde is de spanning tussen twee fasen ([[lijnspanning]]).
* 133/230 V verouderd, voorheen 127/220,
* 230/400 V gebruikelijke spanning voor de aanduiding krachtstroom en
* 400/690 V.
De eerste waarde is de spanning tussen een fase en de nul, de [[fasespanning]], de andere waarde is de spanning tussen twee fasen, de [[lijnspanning]]. De lijnspanning is een factor √3 groter dan de fasespanning. Uit de hoofdeigenschap van een driefasenspanning , (de fasen lopen 120° van elkaar uiteen ), is verder af te leiden dat de som van de drie spanningen op ieder moment 0 volt is. Dit houdt in dat indienals men een symmetrische belasting in ster aansluit op de krachtstroomaansluiting, er door de gemeenschappelijke [[ Installatiedraad#Nuldraad|nulleider]] geen stroom loopt. ▼
▲De lijnspanning is een factor √3 groter dan de fasespanning. Uit de hoofdeigenschap van een driefasenspanning (de fasen lopen 120° van elkaar uiteen) is verder af te leiden dat de som van de drie spanningen op ieder moment 0 volt is. Dit houdt in dat indien men een symmetrische belasting in ster aansluit op de krachtstroomaansluiting, er door de gemeenschappelijke [[Nuldraad|nulleider]] geen stroom loopt.
[[Bestand:Couplages triphasés.png|frame|center]]
== Zie ook ==
* [[Driefasenspanning]]
* [[IEC_60309|CEE stekker (IEC 60309)]]
[[Categorie:Elektriciteit]]
| 