De Griekse dichter [[Homerus]] gebruikte vaak een ''epitheton'' zonder betekenis voor het verhaal, een ''epitheton ornans'' (epitheton ter versiering). Bekende voorbeelden zijn de ''snelvoetige'' [[Achilles]], de ''uilogige'' [[Pallas Athena|Athene]] en de ''stralende'' [[Odysseus]]. Typerend is dat Achilles het epitheton ''stralend'' kan toepassen op de [[Troje|Trojaan]] [[Hektor (mythologie)|Hektor]], ook al is het zijn vijand die hij net gedood heeft (''[[Ilias]]'', 22, 393). Een dergelijk gebruik van ''epitheta ornantia'' komt voort uit de [[orale traditie]], waarin de dichter-zanger een [[arsenaal]] van woorden en formules moest hebben om tijdens de voordracht uit zijn hoofd volledige versregels te componeren.
Tegenwoordig wordt het gebruikt voor een omschrijvende zinsnede of woord. Het ''epitheton'' geeft verschillende nuances weer bij levende of [[fictie|fictieve]]ve mensen, wezens, godheden, objecten en daarnaast in de [[biologieBiologie|biologische]] [[Nomenclatuurregels|nomenclatuur]]. Het kan ook een smalende betekenis hebben met de bedoeling om te beledigen en wordt als zodanig wel in de politieke [[journalistiek]] gebruikt. Een ''epitheton'' is veelal een [[metafoor]] in compacte vorm, die als [[bijvoeglijkBijvoeglijk naamwoord|bijvoeglijke]] zinsnede wordt gebruikt. Het wordt bij de naam van een beroemd persoon gevoegd als een soort ophemelende koosnaam. Beroemde historische figuren hebben vaak dergelijke ''epitheta'' (bijvoorbeeld de [[Leeuw van Vlaanderen]] voor Graaf [[Robrecht van Bethune]], de Stedendwinger voor [[Frederik Hendrik van Oranje]]). Bij bekende godheden en religieuze figuren horen meestal hele lijsten ''epitheta'', die dan eventueel ook als [[litanie]]ën worden [[Recitatie|gereciteerd]].
Niet elk [[bijvoeglijkBijvoeglijk naamwoord|adjectief]] is een ''epitheton'', aangezien dit laatste ook zelfstandig kan gebruikt worden, zonder vermelding van de figuur op wie het betrekking heeft. De ingewijden weten dan wel wie er bedoeld wordt. Het ''epitheton'' wordt in de spreektaal dan ook wel in plaats van de eigennaam gebruikt.
