Soortaanduiding: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
oudere versie teruggezet, wel met toelichting van Brya
Regel 1:
Een '''soortsaanduiding''', ook wel '''soortaanduiding''' of '''soortsepitheton''' is het tweede deel in de [[Binomiale nomenclatuur|wetenschappelijke naam]] van een [[soort]] van een alg, schimmel, dier of plant; het eerste deel is de naam van het [[Geslacht (biologie)|geslacht]] waartoe de soort wordt gerekend.
:* de [[Gewone berenklauw]] heeft als [[botanische naam]]: ''Heracleum sphondylium''. Hierbij is '' sphondylium'' de soortsaanduiding.
:* Binnen deze gewone berenklauw worden vaak ondersoorten erkend, bijvoorbeeld: ''Heracleum sphondylium'' subsp. ''sibiricum'', waar "subsp." staat voor subspecies="ondersoort", en ''sibiricum'' de ondersoortsaanduiding is.
 
In de [[biologie]] noemt men dit [[binomiale nomenclatuur]]. De naam van de soort bestaat uit twee delen. De geslachtsnaam (beginnend met een hoofdletter) en de soortsaanduiding (geheel met kleine letters geschreven) worden behandeld als [[Latijn]]. Het is gebruikelijk de geslachtsnaam en de soortsaanduiding in een tekst ''cursief'' te schrijven, evenals de eventuele verdere toevoegingen, maar dat geldt niet niet voor de aanduiding van de [[Rang (plantkunde)|rang]] (bij planten).
== Biologie ==
Dit is een facet van wat in de [[biologie]] aangeduid wordt als [[binomiale nomenclatuur]]. De naam van de soort bestaat uit twee delen, waarvan het eerste deel de geslachtsnaam is; het geheel wordt behandeld als [[Latijn]]. Met de term binomiale nomenclatuur wordt gewoonlijk gedoeld op het verschijnsel van deze tweedelige soortnamen of ook wel op de diverse stelsels van nomenclatuur die met zulke namen samenhangen.
 
[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] kende zulke [[Binaire naam|binairetweedelige namen]] niet alleen toe aan planten en dieren, maar ook aan stenen.
 
=== Planten ===
De [[gewone berenklauw]] bijvoorbeeld heeft als wetenschappelijke naam, of zoals dat in de plantkunde ook heet, de [[botanische naam]]: ''Heracleum sphondylium''. Hierbij is ''sphondylium'' de soortsaanduiding. Is er een ondersoort dan volgt een toevoeging, voorafgegaan door de afkorting subsp. Bij de gewone berenklauw is een ondersoort bijvoorbeeld: ''Heracleum sphondylium'' subsp. ''sibiricum'', waar "subsp." staat voor subspecies="ondersoort", en ''sibiricum'' de ondersoortsaanduiding is. Bij de plantensustematiek spreekt men van [[Binaire naam|binaire namen]]).
 
=== Dieren ===
InBij dedieren [[zoölogischegebruikt nomenclatuur]]men wordenhetzelfde wetenschappelijkeprincipe, nameneen voortweeledige soortennaam, gebruiktmet dieeerst ingeslachtsaanduiding en dan de vormsoortaanduiding. sterkDe opvormgeving dieen vannaamgeving plantenwijken lijken:iets deaf. wetenschappelijkeZo naamspreekt voormen in de diersystematiek van ([[koolmeesBinominale nomenclatuur|biominale namen]]). Daarnaast is ''Parusde major''naamgeving bij ondersoorten wat anders. DezeIn naam,de een[[zoölogische nomenclatuur]] is bijvoorbeeld bij de [[binomenkoolmees]], bestaatde uitwetenschappelijke tweenaam aparte''Parus namenmajor'', waarbij ''major'' de soortnaamsoortaanduiding is, en ''[[Parus]]'' hetde geslachtgeslachtsnaam. isZijn waartoe de koolmees behoorter, naastzoals nogin meerhet mezensoorten.geval Devan soortde telt 15mees, [[ondersoort]]en beschreven, waarbijdan voor de ondersoorten nogwordt een derde deel aan de naam wordt toegevoegd,. Een van de ondersoortnaam:ondersoorten het(in geheeldit geval de typeondersoort) van de koolmees heet dan''Parus major major''. Zo'n driedelige naam heet een [[trinomen]].
 
Het meest in het oog lopende principiële verschil is dat het tweede deel van de naam van een diersoort, de soortnaam, een naam is, een formele entiteit. Zo wordt het tweede deel van de naam ''Felis catus'' in de zoölogische nomenclatuur ook geciteerd wordt als: "''catus'' Linnaeus, 1758, zoals gepubliceerd in het binomen ''Felis catus''". Bij uitzondering kan de soortnaam, het tweede deel van een binomen, zelfs bestaan als het eerste deel, de geslachtsnaam, niet bestaat.
 
=== Virussen ===
Voor [[Virus (biologie)|virussen]] is een ander systeem van naamgeving in gebruik, zoals voorgesteld door de [[International Committee on Taxonomy of Viruses]]. De volledige namen voor de soorten zijn [[Engels]] en kunnen uit meer delen bestaan. Vaak bestaan er voor de soorten alternatieve namen, die nog veel in gebruik zijn. Een voorbeeld is het [[Varicella-zostervirus|Human herpesvirus 3]] (ook wel Varicella-zostervirus), dat behoort tot het geslacht ''[[Varicellovirus]]''.
: Voorbeeld: [[Varicella-zostervirus|''Human herpesvirus 3'' (ook wel ''Varicella-zostervirus'')]], die behoort tot het geslacht [[Varicellovirus]].
 
== Zie ook ==