Razzia van Rotterdam: verschil tussen versies

 

== Aktion Rosenstock ==

Op de avond van [[9 november]] werden onder de codenaam ''Aktion Rosenstock'' 8000 Duitse soldaten ingezet, waarbij alle belangrijke bruggen en pleinen bezet werden en het telefoonverkeer werd afgesloten. In sommige delen van de stad werden pamfletten bezorgd met de volgende tekst:

{{citaat|'''Op bevel''' der '''Duitsche Weermacht''' moeten alle mannen in den leeftijd van 17 t/m 40 jaar zich voor den arbeidsinzet aanmelden.<br />Hiervoor moeten '''ALLE''' mannen van dezen leeftijd onmiddellijk na ontvangst van dit bevel met de voorgeschreven uitrusting op straat gaan staan.<br />Alle andere bewoners, ook vrouwen en kinderen, moeten in de huizen blijven totdat de actie ten einde is. De mannen van de genoemde jaargangen, die bij een huiszoeking nog in huis worden aangetroffen, worden gestraft, waarbij hun particulier eigendom zal worden aangesproken.<br />'''Bewijzen van vrijstelling''' van burgerlijke of militaire instanties moeten ter controle worden meegebracht. Ook zij, die in het bezit zijn van zulke bewijzen, zijn verplicht zich op straat te begeven.<br />'''Er moeten worden meegebracht:''' warme kleeding, stevige schoenen, dekens, bescherming tegen regen, eetgerei, mes, vork, lepel, drinkbeker en boterhammen voor één dag.<br />'''De dagelijksche vergoeding bestaat uit goeden kost, rookartikelen en loon volgens het geldende tarief.<br />Voor de achterblijvende familieleden zal worden gezorgd.<br />Het is aan alle bewoners der gemeente verboden hun woonplaats te verlaten.<br /><big>Op hen, die pogen te ontvluchten of weerstand te bieden, zal worden geschoten.</big>'''}}

 

== Uitvoering ==

De razzia werd straat voor straat en huis voor huis uitgevoerd waardoor ontsnappen nauwelijks mogelijk was. De eerste dag werden Schiedam en de rand van Rotterdam doorzocht, de tweede dag volgde het centrum van Rotterdam. De mannen werden op diverse locaties samengebracht, waaronder het [[Stadion Feijenoord]]. Van de opgepakte mannen vertrokken er circa 20.000 te voet richting Utrecht, 20.000 werden per [[Groot Rijnschip|rijnaak]] afgevoerd en 10.000 per trein. Met name op het station in [[Haarlem]] wisten nog mensen te ontsnappen met hulp van de Haarlemse burgers. Hier is ten minste één Rotterdammer doodgeschoten als voorbeeld voor de overigen. Ook in [[Wezep]] zijn vijf mensen doodgeschoten die trachtten te ontsnappen.

Van de afgevoerde mannen werden er circa 10.000 tewerkgesteld in het oosten van Nederland, de rest ging voor de [[Arbeitseinsatz]] naar Duitsland. In Duitsland werden de mannen veelal in barakkenkampen ondergebracht; in die periode werden dagelijks [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerde]] bombardementen op Duitse steden uitgevoerd. Na de oorlog kwamen de mannen als ''[[displaced person]]'' weer terug naar Nederland. In totaal kwamen in Duitsland tussen de 24.500 en 29.000 Nederlandse dwangarbeiders om het leven,<ref>Albert Oosthoek, ''De Rotterdamse arbeidsinzet 1940-1945'' (Soesterberg: Aspekt, 2009), 116-117</ref> waarvan ten minste 410 uit Rotterdam.<ref>B.A. Sijes, ''De arbeidsinzet. De gedwongen arbeid van Nederlanders in Duitsland, 1940-1945'' ('s Gravenhage: SDU, 1990), 555</ref>

* http://www.dwangarbeider.nl

* http://www.stichtingreisvanderazzia.nl

{{Appendix}}