Raad van Indië: verschil tussen versies

[[Bestand:COLLECTIE TROPENMUSEUM Binnenplaats van het gebouw van de Raad van Indië in Weltevreden Batavia TMnr 10015210.jpg|{{largethumb}}thumb|Binnenplaats van het gebouw van de Raad van Indië (1900-1940)]]

De '''Raad van Indië''' was van [[1609]] tot [[1942]] een centraal orgaan van het [[Nederlandse koloniën|Nederlandse koloniale bestuur]] in [[Azië]], een [[regering]] onder de [[gouverneur-generaal]]. De leden van deze Raad werden ook '''raad van Indië''' genoemd.

De Raad werd opgericht als een college dat aan de gouverneur-generaal advies moest geven. Daarnaast behoorde de Raad te controleren en eventuele [[despoot|despotische]] gouverneurs-generaal in toom te houden. De Raad voorzag de gouverneur-generaal van advies over benoemingen van ambtenaren, maar ook van predikanten. Verder adviseerde hij over economische en financiële zaken.

Er waren twee soorten raden, gewone en buitengewone. De eerste waren meestal zes in getal en hadden een besluitvormende stem. De op een na hoogste functie werd ingenomen door de directeur-generaal, die de Aziatische handel overzag. Daarnaast fungeerde hij tijdens de VOC-tijd bij afwezigheid van de gouverneur-generaal als diens plaatsvervanger. De visitateur-generaal was verantwoordelijk voor de boekhouding en de president van het Hof van Justitie was eveneens verplicht lid. Een ander lid was verantwoordelijk voor de vloot en er was ook iemand voor militaire zaken. Vanaf 1619 maakten ook de gouverneurs van Ternate, Ambon, Banda en de Coromandel deel uit van het college. Het aantal "extra-ordinaris" raden was onbepaald; zij hadden alleen een raadgevende stem en waren meestal in opleiding. De leden van de Raad werden over het algemeen benoemd uit kringen van hogere Nederlandse [[ambtenaar|bestuursambtenaren]] (gouverneurs, residenten etc.).

In de loop van de [[17e eeuw]] verwierf de Raad steeds meer bestuurlijke en ook wetgevende taken. In 1677 werden vier van de zes leden wegens corruptie ontslagen. De leden van de Raad waren in de 18e eeuw het middelpunt en de drijfveer (van Indië), volgens [[Jacobus Canter Visscher]]. Na het faillissement en de opheffing van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] (1796, resp. 1800), werd de positie van de Raad minder duidelijk. De ambtenaren waren nu direct in dienst van de staat (eerst van de [[Bataafse Republiek]] en daarna van het [[Koninkrijk Holland]]). De gouverneur-generaal was niet meer een soort onderkoning, maar uitvoerder van de opdrachten die hem door de regering werden gegeven.

Na de stichting van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] werd de macht van de Raad van Indië verder ingeperkt. Vanaf [[1818]] verloor hij vrijwel al zijn [[uitvoerende macht|bestuurlijke]] en [[wetgevende macht|wetgevende taken]] en was alleen nog een onafhankelijk adviesorgaan van de gouverneur-generaal. Bij de bestuurshervormingen van [[1836]] veranderde de naam van de Raad in 'Raad van Nederlandsch-Indië'. Deze Raad had vier leden en een vicepresident, enkel een adviserende functie en vergaderde een keer per week in [[Weltevreden (Batavia)|Weltevreden]].