Tussengastheer: verschil tussen versies

Een '''tussengastheer''' of '''intermediaire gastheer''' is in de [[Zoölogie|dierkunde]] een [[Dierenrijk|dierlijke]] [[Gastheer (biologie)|gastheer]] waarin een [[parasiet]] een deel van zijn [[levenscyclus]] doormaakt,doorbrengt. maarTijdens waarbijzijn geenverblijf [[geslachtelijkebij voortplanting]]een tussengastheer vanplant de parasiet plaatsvindt.zich Somsniet vindt[[geslachtelijke ervoortplanting|geslachtelijk invoort]], eenwel tussengastheervindt weler soms [[ongeslachtelijke voortplanting]] plaats. Een dergelijke parasitaire levenscyclus wordt ''complexe'' of ''indirecte levenscyclus'' genoemd. Parasieten die in hun [[levenscyclus]] een stadium met een tussengastheer doormaken, worden 'heteroxene parasieten' genoemd.

Een tussengastheer kan voor deeen parasiet meerdere functies hebben:

:Een voorbeeld hiervan is de [[leverbot]] (een [[Platwormen|platworm]]). Het volwassen dier, dat zich bij [[herkauwer]]s in de galgangen van de [[lever]] bevindt, produceert talrijke eieren, die met de [[gal (stof)|gal]] in het darmkanaal en vervolgens met de uitwerpselen in de buitenwereld terechtkomen. Afhankelijk van de temperatuur en de aanwezigheid van voldoende water, ontwikkelt zich uit het ei binnen de 2 à 4 weken een miracidium-larve, die in het water leeft en actief op zoek gaat naar de tussengastheer, zijnde de [[leverbotslak]] ''(Galba truncatula)''. Het miracidium dringt de slak binnen., Inwaar dehet slakzich gebeurtongeslachtelijk een ongeslachtelijke vermenigvuldigingvermenigvuldigt door de vorming van een [[sporocyst]] (1 mm),. Deze sporocyst vormt vervolgens die 5 à 8 [[rediae vormt]] (soms met [[dochterrediae]]) endie vervolgenszich gedurende twee maanden ontwikkelingdoorontwikkelen tot het cercaria-stadium. Na deze ontwikkeling die ongeveer twee maanden duurt verlaten de uitontwikkelde cercariae de slak enwaarna kunnenze via besmette planten weer opgegeten worden door een herkauwer.

* Een andere belangrijke functie is die van '[[Vector (overbrenger van ziekten)|vector]]': het overbrengen van een parasiet van de ene gastheer naar de anderevolgende.

:Zo wordt de [[Rondwormen|rondworm]] [[Onchocerca volvulus]] die verantwoordelijk is voor [[Onchocerciase|rivierblindheid]], overgebracht door [[kriebelmuggen]] die functioneren als tussengastheer. Een andere wijze van transport voor een parasiet is om als tussengastheer een [[predator]] te gebruiken, die de eerdere gastheer opeet nadat die - vaak mede door toedoen van de parasiet - is overleden. De parasiet overleeft het 'opgegeten worden' en infecteert de tussengastheer, waarnawaarin hij daarineen tijdje meelift. enUiteindelijk uiteindelijkverlaat de parasiet het lichaam weervan verlaatde tussengastheer, bij voorbeeldbijvoorbeeld via de ontlasting, en komt tenslotte via de [[voedselketen]] in de uiteindelijke gastheer terecht komt.

Het hebben van een tussengastheer kan voor een parasiet ook nadelen hebben: de soort kan zich niet voortplanten buiten het geografische [[verspreidingsgebied]] van zowel de gastheer als datof van de tussengastheer. Waar een van beiden wegvalt (of bestreden wordt), zal de andere ook niet langer meer besmet raken, en valt de levenscyclus van de parasiet stil.