Telegraaf 5 januari 2022 bewerken
Ingenieur Jan Asselbergs start petitie: ’Verstand lijkt weg’
Ophef over Delfts eredoctoraat Frans Timmermans: ’Hij kraamt onzin uit’
AMSTERDAM - „Ik ben helemaal niet zo’n activist, en ik ga echt de orde niet verstoren.” Spandoeken hoeft de TU Delft niet te verwachten van ingenieur en oud-student Jan Asselbergs, die een petitie startte tegen een eredoctoraat voor Frans Timmermans. Stampij maakt de Soestenaar wel. Bijna zeventienduizend ondertekenaars sloten zich al aan bij het protest tegen de lauwerkrans.
De grootste ergernis van Jan Asselbergs betreft niet eens onze Limburgse PvdA-coryfee, die het tot een van de invloedrijkste politici van Europa heeft geschopt. De pijn van Asselbergs zit ’m vooral bij zijn oude liefde: de universiteit waar hij zich verrijkte met kennis en waar hij in 1973 afstudeerde als ingenieur werktuigbouwkunde. „Het verstand lijkt weg”, zegt Asselbergs. „Alleen geld speelt nog een hoofdrol.”
„Wat me het meest ergert, is dat de TU Delft tegenwoordig uitstraalt dat alle twijfel rond de oorzaken van klimaatverandering tot het verleden behoort. Dat kan niet. Dat idee is onwetenschappelijk. Het is ook geen goed voorbeeld voor studenten. Ik hoor niet in een hoek van klimaatontkenners, maar als wetenschapper blijf je per definitie twijfelen en vragen stellen. Ik ben daar heel boos over.”
Druppel bewerken
De aankondiging dat Timmermans op 14 januari een eredoctoraat ontvangt van de TU Delft was voor Asselbergs en enkele medestudiegenoten de spreekwoordelijke druppel. „Timmermans heeft bizarre uitspraken gedaan over kernenergie en biomassa. Het kan niet waar zijn dat de TU Delft een eredoctoraat toekent aan iemand die onzin uitkraamt over de energietransitie, en die in feite de juiste richting van die transitie in de weg staat.”
Het is geen unicum dat de TU Delft een politicus in het zonnetje zet. Staatsman Abraham Kuyper en VVD-milieuminister Pieter Winsemius gingen Timmermans voor. Een eredoctoraat is ook niet uitsluitend voorbehouden aan wetenschappelijke prestaties. De erkenning voor de PvdA’er vindt plaats ter gelegenheid van het 180-jarig bestaan van het Delftse instituut, en het lustrumjaar staat geheel in het teken van de energietransitie.
De TU Delft zegt in een reactie dat ze Timmermans wil onderscheiden ’voor zijn grote inzet om de klimaatproblematiek op de agenda te zetten en overheden, bedrijfsleven en instellingen in Nederland, Europa en in de wereld in beweging te krijgen om noodzakelijke actie te ondernemen’. Verscheidene medewerkers van de universiteit schaarden zich, na de ophef rond de petitie, openlijk achter het voornemen van het College voor Promoties.
Miskleun bewerken
Volgens Asselbergs betreft het echter een ’miskleun’ die naadloos past in de, in zijn ogen, afnemende universitaire kwaliteit. „Ik ben afgestudeerde ingenieurs tegengekomen die zelfs de meest elementaire kennis missen. Dat verontrust mij in hoge mate.” Een oorzaak ziet hij in de veranderde bekostiging van universiteiten, waardoor voor veel onderzoek de financiering tegenwoordig bij bedrijfsleven, ngo’s of andere overheden moet worden gezocht.
Asselbergs: „Als hoogleraar regel je nu vaak zelf de financiering. Dan ben je dus afhankelijk van de maatschappelijke modes. En dan wordt jouw onderzoek vanzelf politiek. Het is niet vreemd dat het gebeurt, maar wel kwalijk. En de moeilijkste vraag is: hoe komen we uit deze situatie?”
De TU Delft bevestigt dat diverse geldbronnen, waaronder Europese, helpen om onderzoeksprojecten te financieren, maar dat het eredoctoraat daar volledig los van staat. Ook wijst een woordvoerster erop dat een deel van de petitie-ondertekenaars anoniem is, en dat daarmee onduidelijk is of ze ooit in Delft studeerden. „We vermoeden dat er weinig bij zijn met actuele kennis van klimaat- en energieproblematiek”, formuleert de universiteit.
Kernenergie bewerken
Asselbergs respecteert Timmermans’ gave voor zijn eigen vak. „Ik denk dat het een begenadigd politicus is, met charisma, iemand die zaken voor elkaar krijgt.” Maar drie zaken neemt hij hem wel kwalijk. „Hij heeft gezegd dat kernenergie te duur is en dat de bouw van kerncentrales te lang zou duren. Maar de bouw duurt alleen maar lang omdat regels ingewikkeld zijn gemaakt. Zet dat met een noodwet opzij en binnen drie jaar heb je een kerncentrale.”
Timmermans spreekt altijd smalend over kernenergie Ten tweede stoort het de petitiestarter dat de eurocommissaris biomassa als vermeende klimaatoplossing blijft steunen. „Terwijl het slechts leidt tot extra boskap en meer uitstoot dan kolenverbranding. Een publicatie uit 2015 voor de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen deed dat al uit de doeken. Wie nu nog steeds bosverbranding ondersteunt, leeft buiten de realiteit.”
Tenslotte valt de omarming van zon en wind slecht. In een interview met De Telegraaf begin 2020 stelde de eurocommissaris dat ’Nederland het kan redden met wind- en zonne-energie’. Asselbergs: „We hebben een generatie lang besteed aan het stimuleren van zon en wind, en nog steeds vult het amper 5% van onze energiebehoefte. Dan kun je niet volhouden dat deze twee zaligmakend zijn. Timmermans is zo juist een obstakel voor de energietransitie.”
Een economie zonder fossiele brandstoffen is best mogelijk, meent Asselbergs, maar niet zonder kernenergie. „Mijn vader werkte in het team dat de Groningse aardgasbel ontdekte. Ik was toen al gefascineerd door de enorme energiedichtheid van splijtstof ten opzichte van kolen. En ik zei tegen hem: het is immoreel dat we in anderhalve eeuw alles opstoken wat de natuur in miljoenen jaren heeft opgebouwd. Maar ja, kernenergie werd in het verdomhoekje gezet. Vooral vanuit de groene hoek, en niet in de laatste plaats door Diederik Samsom zelf, de huidige kabinetschef van Timmermans.”
Telegraaf 13 juli 2021 bewerken
DEN HAAG - Universiteiten en hbo-instellingen moeten met ambitieuze plannen komen om de positie van de vrouw en andere niet-mannelijke geslachten te verbeteren. Doen ze dat niet, dan komt hun financiering uit Europa op de tocht te staan.
Demissionair minister Van Engelshoven (D66, Onderwijs) schrijft dat in een ‘handreiking voor ‘diversiteit en inclusie’ voor hogere onderwijsinstellingen. Hoe ze die plannen inrichten, staat instellingen vrij, benadrukt de minister. Maar bepaalde voorwaarden zijn wel degelijk verplicht.
Etniciteit turven bewerken
Het gendergelijkheidsplan komt uit de koker van de Europese Commissie, en de verplichting daarvoor gaat in vanaf 2022. Voldoen instellingen er niet aan, dan komen ze niet in aanmerking voor onderzoeksfinanciering vanuit Brussel, een subsidie die in de miljarden per jaar kan lopen. Instellingen zijn straks verplicht om het geslacht en andere ‘genderidentiteiten’ van hun personeel te registreren, en moeten trainingen aanbieden op het gebied van diversiteit.
Vorig jaar stelde Van Engelshoven zelf een actieplan om de diversiteit in het hoger onderwijs te bevorderen. Ze wilde onder meer dat etniciteit zou worden geturfd op universiteiten en wilde beloningen voor ’diverse’ onderzoeksprojecten. „Activisme is nodig om Nederland divers te maken,” zei de D66-bewindsvrouw destijds. Een rechtse Kamermeerderheid vijlde er de scherpe kantjes af en wist uiteindelijk te voorkomen dat ook de afkomst van studenten en medewerkers zou worden bijgehouden in een etnische database.
‘Intersectionele’ benadering bewerken
De Europese Commissie stelt de registratie van geslacht echter wel verplicht. De genderaanpak van universiteiten en hbo’s moet volgens Van Engelshoven niet alleen gericht zijn op ‘witte, heteroseksuele cis-vrouwen (vrouwen die zich echt vrouw voelen, red.) zonder beperking die afkomstig zijn uit de sociale middenklasse’. In plaats daarvan moet er volgens de D66-bewindsvrouw voor een ‘intersectionele’ benadering worden gekozen. Intersectionaliteit betekent dat meerdere facetten van iemands identiteit, zoals etniciteit, nationaliteit en sociale klasse, ook moeten worden meegewogen om te bepalen hoe ‘ongelijk’ de positie van diegene is. ,,Er moet oog zijn voor de grotere diversiteit binnen de groep vrouwelijke academici. Bijzondere aandacht moet ook worden besteed aan gender non-binaire en transgender personen,” aldus de handreiking van Van Engelshoven.
‘De ideale wetenschapper’ bewerken
Maar ook de cultuur en het lesmateriaal binnen universiteiten moet op de schop. Voor het lesmateriaal geldt dat er meer vakken moeten worden aangeboden over diversiteit, genderongelijkheid en ‘intersectionaliteit’. Het hoger onderwijs moet af van de ‘individuele, hiërarchische en competitieve cultuur’. Die is volgens de adviescommissie een ‘voedingsgrond voor uitsluiting en isolatie van groepen’. ‘De ideale wetenschapper’ moet niet langer als ‘wit, man, energiek, passievol, altijd beschikbaar, gezond en zonder zorgtaken’ worden gezien.
De commissie van Van Engelshoven adviseert bovendien om bij het inrichten van de onderwijsomgeving rekening te houden met de gevoeligheid van bepaalde groepen. ‘Micro-agressies’ (subtiele uitingen die door minderheidsgroepen mogelijk als kwetsend kunnen worden ervaren, red.) moeten worden geweerd uit de omgeving. Te denken valt aan kunst of benamingen voor gebouwen en collegezalen die overwegend blank of mannelijk zijn. Ook ziet Van Engelshoven het liefst in alle onderwijsinstellingen in Nederland genderneutrale wc’s.
’Minister moet zich bezig houden met kwaliteit’ bewerken
VVD-Kamerlid Van der Woude is verbolgen over het plan: ,,Deze minister moet zich bezig houden met de kwaliteit van het onderwijs, niet met dit soort dingen.’’ Ze wil van Van Engelshoven weten hoe groot de Brusselse vinger in de pap is, en is van plan dat te agenderen in een schriftelijk overleg. ,,Wat moeten we precies van Brussel en wat wil de minister nou zelf? We hebben namelijk gemerkt dat zij ook heel positief staat tegenover dit soort dingen. Maar gedwongen diversiteit willen wij niet.’’
De VVD kreeg vorig jaar een meerderheid van partijen in de Kamer met zich mee tegen een voorstel van Van Engelshoven voor de verplichte registratie van etniciteit in het hoger onderwijs. De partij staat op het dossier van diversiteit lijnrecht tegenover D66, met wie er een proeve van een regeerakkoord moet worden geschreven.