Abdij van Sankt Gallen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: Rooms-katholieke Kerk → Rooms-Katholieke Kerk met AWB
Maiella (overleg | bijdragen)
minus datumlink – minus hoofdletter in intro (abdij), zolang een bron als eigennaam ontbreekt (als gebouw en als kloostergemeenschap) - vgl. het Duitse en het Frans lemma
Regel 11:
}}
[[Bestand:Convent of St Gall.jpg|thumbnail|right|300px| Abdij van Sankt Gallen]]
De '''Abdijabdij van Sankt Gallen''' is een abdij in de Zwitserse stad [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]] en is een van de Zwitserse werelderfgoederen op de [[Werelderfgoedlijst]] van [[UNESCO]]. De abdij staat sinds [[1983]] op deze lijst.
 
De abdij ligt in het [[Kantons van Zwitserland|kanton]] [[Sankt Gallen (kanton)|Sankt Gallen]] in [[Zwitserland (geografie)|Oost-Zwitserland]].
 
De [[Benedictijnen|benedictijner]] abdij van Sankt Gallen is een [[Karolingisch]] [[klooster (gebouw)|klooster]]. Het was vanaf de 8e eeuw tot aan de secularisatie in [[1805]] een van de belangrijkste kloosters in Europa. Zijn [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheek]] is een van de grootste en oudste van de wereld en bevat onschatbare [[handschriftHandschrift (document)|manuscripten]] zoals de oudste architectonische tekening op [[perkament]] uit 820. Van [[1755]] tot [[1768]] is het klooster herbouwd in [[barokkeBarokke architectuur|barokke]] stijl.
 
De kathedraal en de bibliotheek zijn dé exponenten van dit complex, die activiteiten uit de [[12e eeuw]] weerspiegelen.
 
In [[612]] stichtte de Ierse monnik [[Gallus (heilige)|Gallus]] een christelijke cel aan de rivier de Steinach. Gallus is de naamgever van de [[abdij]], de stad [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]] en het kanton Sankt Gallen. De stichter van het klooster [[719]] was [[Odomar van Sankt Gallen|Othmar]], die werd aangezet door [[Karel Martel]]. Op een tekening van [[820]], het ''[[kloosterplan van Sankt Gallen]]'', zijn de [[Bibliotheek (algemeen)|bibliotheek]] en de [[kloostertuin]] te zien. De tekening is geïdealiseerd. Lang werd dit beschouwd als het officiële model van een Karolingisch klooster. De [[kruidentuin]] op de tekening inspireerde velen voor de eigen tuin. In de 20e eeuw zijn er naar voorbeeld van het kloosterplan bij kerken kruidentuinen aangelegd. Het klooster was direct een centrum waar christelijke en wetenschappelijke teksten van een hoog gehalte ontstonden.
 
== Historische rijksabdij ==
Het grondbezit van het [[Rijksabdij Sankt Gallen|klooster]] breidde voortdurend uit door schenkingen. De abten bezaten de wereldlijke macht over een aanzienlijk deel van oostelijk Zwitserland. Ook de [[heerlijkheid Neuravensburg]] in het huidige [[Baden-Württemberg]] behoorde tot het wereldlijk gebied. In 1468 werd het [[graafschap Toggenburg]] gekocht van de vrijheren van Raron. Dit vormde een aaneengesloten geheel met de oude landerijen van de rijksabdij. Het klooster kreeg door zijn wereldlijk gebied telkens weer te maken met machtsstrijd, onder andere met de [[Habsburg]]ers. De neergang van de kloostervoogdij werd duidelijk toen het kanton [[Appenzell (kanton)|Appenzell]] zich vrij vocht van de heerschappij van het klooster. Tijdens de [[Reformatie]] in [[1527]] werd de abt afgezet en de macht van het klooster over het gebied afgenomen. Na de nederlaag van de reformatoren in [[1531]] werd het klooster weer hersteld. Geleidelijk kregen de heersende abten weer meer macht en zorgden voor een algehele terugkeer naar het rooms-katholieke geloof. Na de [[Franse Revolutie]] in [[1798]] en de [[Helvetische Republiek]] was het in [[1805]] in Sankt Gallen definitief voorbij met de uitoefening van wereldlijke macht door de [[Rooms-Katholieke Kerk]].
 
Paragraaf 11 van de [[Reichsdeputationshauptschluss]] van 25 februari 1803 kende de heerlijkheid Neuravensburg toe aan de vorst van [[Dietrichstein]] voor het verlies van de [[heerlijkheid Tarasp]] in [[Graubünden]].