Kruisteken: verschil tussen versies

Het '''kruisteken''' is een [[christendom|christelijke]] symbolische handeling die erin in bestaat met de rechterhand een [[Kruis (christendom)|kruis]] te slaan vanaf het voorhoofd naar de borst en vervolgens van de linker tot de rechterschouder. Het kruisteken, ''het slaan van een kruis'' in één beweging, is een ritueel onder gelovigen binnen de [[roomsRooms-katholiekeKatholieke Kerk]], de [[Orthodoxe Kerk (algemeen)|Oostersoosters-Orthodoxeorthodoxe Kerkkerken]], het [[Anglicanisme]] en de [[protestant]]s-[[lutheranisme|lutherse]] kerken. Met uitzondering van de laatstgenoemde groep wordt in de [[protestant]]se/[[reformatorisch]]e kerkgenootschappen het kruisteken niet gebruikt.

Het kruisteken wordt als regel gemaakt aan het begin of het einde van een [[gebed]]; soms ook bij het passeren van een [[heilig]]enafbeelding of een [[kerkgebouw]] en daarnaast in de [[Orthodoxe Kerk]] altijd bij het begroeten van een [[icoon (religieuze kunst)|icoon]]. Tijdens (meestal aan het eind van) [[liturgie|liturgische]] vieringen maakt de voorganger ([[priester (hoofdbetekenis)|priester]] of [[dominee]]) het kruisteken 'in de lucht' bij wijze van [[zegen]].

Er is een verschil tussen enerzijds de [[Orthodoxe Kerk (algemeen)|oosters-orthodoxe kerken]] en de overige kerkgenootschappen in de manier waarop het kruisteken wordt gemaakt. Bij de [[Orthodoxe Kerk (algemeen)|Oostersoosters-Orthodoxeorthodoxe Kerkkerken]] is de volgorde van handelen: hoofd - borst - rechterschouder - linkerschouder. Bij de overige kerken wordt na hoofd en borst, eerst de linkerschouder en dan de rechterschouder aangeraakt.

[[Bestand:Funeral of Patriarch Alexy II-9.jpg|thumb|Het kruisteken gemaakt op Oostersoosters-Orthodoxeorthodoxe wijze]]

Naast het verschil zoals dat beschreven in de vorige paragraaf is er ook een verschil in de manier waarop de hand wordt gebruikt bij het maken van het kruisteken. In de [[Orthodoxe Kerk (algemeen)|Oostersoosters-Orthodoxeorthodoxe Kerkkerken]] wordt uitsluitend de duim, wijs- en middelvinger gebruikt (als symbool van de Heilige [[Drie-eenheid]]) met de ringvinger en pink naar binnen gevouwen (als symbool van de goddelijke en menselijke natuur van Christus). Bij de Russische [[oudgelovigen]] maakt men gebruik van een ouder kruisteken, waarbij duim, pink en ringvinger samen worden gebracht als symbool van de Drie-eenheid en wijs- en middelvinger gestrekt worden gehouden, waarmee beide naturen van Christus worden uitgedrukt.