Hogedrukpan: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Invulling parameters sjabloon
aanv.
Regel 1:
[[BestandFile:Pressure cooker oval lid.jpg|thumb|Een hogedrukpan met drukregelaar]]
Een '''hogedrukpan''', ook wel '''snelkookpan''' genoemd, is een pan waarin levensmiddelen onder druk worden gekookt, waarbij de kooktemperatuur hoger is dan 100° Celsius en de gerechten sneller gaar zijn.
 
De hogedrukpan is zuinig met [[energie]]. Weliswaar is het een zware pan met een grote [[warmtecapaciteit]], maar er hoeft maar weinig water aan de kook te worden gebracht. Het voedsel wordt bij een temperatuur boven 100° C bereid, zodat het aanzienlijk sneller gaar is dan met gewoon [[kookkunst|koken]]. Daardoor blijven ook meer [[vitamine]]n behouden.
 
[[File:Papin's digester - the first form of pressure cooker. Wellcome M0011059.jpg|thumb|Tekeningen van de hogedrukpan van Papin]]
== Geschiedenis ==
Al in [[1679]] werd de snelkookpan door [[Denis Papin]] uitgevonden, destijds gebruikt voor het zacht maken van beenderen. In 1915 verscheen de eerste aluminium hogedrukpan. In 1937 bracht Alfred Vischler een kleine hogedrukpan op de markt die bedoeld was voor de moderne keuken.
 
[[File:Autothermos.jpg|thumb|Hogedrukpan uit de jaren 1940 met klemconstructie en [[manometer]]]]
== Constructie ==
Een hogedrukpan wordt gemaakt van [[roestvast staal]] of [[aluminium]]. Het deksel zit met een goed afdichtend rubber en een klemconstructie (of bijvoorbeeld een [[bajonetsluiting]]) aan de pan vast. In het deksel zit een klep waaruit de stoom kan ontsnappen. De klep wordt dichtgehouden door een gewicht of een veerconstructie, waarmee de [[Druk (grootheid)|druk]] in de pan enigszins geregeld kan worden. Naast deze klep heeft de pan meestal nog een klein breekplaatje of rubber dopje dat uit het deksel gedrukt wordt als de klep onverhoopt niet mocht werken.
 
Moderne snelkookpannen hebben een drukregelaar waardoor de pan nooit op overdruk kan komen. Bij sommige pannen is de druk zelfs door middel van standen in te stellen. In Europa vallen hogedrukpannen onder richtlijn nr.97/23/EG <ref>Richtlijn 97/23/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 mei 1997 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten betreffende drukapparatuur, in Nederland geïmplementeerd in het [http://wetten.overheid.nl/BWBR0010586 Warenwetbesluit drukapparatuur]</ref>: zonder goedkeuring mogen ze niet op de markt gebracht worden.
Regel 23 ⟶ 25:
Moderne pannen hebben een gesloten systeem waarbij zonder meer geen stoom meer ontsnapt. Daardoor is het energieverbruik nog verder teruggebracht. Bij oudere systemen wordt de drukregelaar omlaag geschroefd.
 
Op hoogte boven zeeniveau is de [[luchtdruk]] lager waardoor water bij een lagere temperatuur kookt. Op bijvoorbeeld circa 1000 m hoogte kookt water bij circa 90° C. Koken met kokend water in een open pan maakt het voedsel dan niet [[Garen (koken)|gaar]] wordt of het duurt langer. Bovendien worden mogelijk eventuele ziekteverwekkers in het rauwe voedsel niet onschadelijk gemaakt. Zij die op hoogte voedsel willen koken gebruiken vaak een hogedrukpan om de vereiste hoge temperaturen te verkrijgen.
 
=== Voorbeelden van bereidingstijden ===