Bloem (plant): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
aanpassing, verplaatsing, opmaak |
→Bloemvorm: gallery |
||
Regel 160:
== Bloemvorm ==
Naar van de vorm van de individuele bloemen onderscheidt men:
*'''Regelmatig''', '''actinomorf''', '''radiaal symmetrisch''' of '''straalsgewijs symmetrisch''': de drie of meer [[kroonblad]]en zijn alle gelijk, de bloem heeft meerdere [[symmetrieas]]sen. Voorbeelden zijn de [[eendagsbloem]] (drie kroonbladen), de [[stinkende gouwe]] (4 kroonbladen), de [[geranium (geslacht)|ooievaarsbek]] (5 kroonbladen) en het [[gewoon speenkruid]] (8 tot 12 kroonbladen).
:De kroonbladen kunnen vrij of vergroeid zijn. Vergroeide kroonbladen kunnen trechtervormig ([[gentiaan]]), radvormig ([[vlambloem]]), klokvormig ([[klokje]]), kroesvormig ([[dophei]]) of buisvormig zijn ([[tabaksplant]]) . Ook kunnen de [[kelkblad|kelk-]] en [[kroonblad]]en ([[wilg]]enkatjes) of alleen de kroonbladen ([[iep]]) ontbreken. In het laatste geval kunnen de kelkbladen zich omvormen tot kroonbladachtige blaadjes ([[wildemanskruid]]).
:Uitzondering: De bloemen van de [[composietenfamilie|composieten]] en van sommige [[vlinderbloemenfamilie|vlinderbloemigen]] zijn op het eerste zich ook radiaal symmetrisch, doch het betreft hier een [[bloemhoofdje]], een samengestelde bloem; de individuele bloempjes kunnen wel regelmatig zijn.
*'''Tweezijdig symmetrisch''' of '''zygomorf''': Boven- en onderzijde van de bloem zijn verschillend, waardoor er slechts één symmetrieas is. De kroonbladen kunnen vrij of (gedeeltelijk) vergroeid zijn.▼
<center><gallery widths="180" heights="180" caption="Regelmatig, actinomorf, radiaal symmetrisch of straalsgewijs symmetrisch">
**'''Lipbloem''': tweezijdig symmetrische bloem met een goed ontwikkelde onderlip (1-lippig) zoals bij de [[bijenorchis]], of met zowel een onderlip als een bovenlip (2-lippig), zoals bij de [[witte dovenetel]];▼
**'''Gemaskerde bloem''': een tweelippige bloem waarvan de onderlip de bloemopening volledig afsluit, zoals bij de [[weegbreefamilie|weegbree-]] en de [[helmkruidfamilie]]; bijvoorbeeld de [[grote leeuwenbek]].▼
**'''Vlinderbloem''': vijf gedeeltelijk vergroeide kroonbladen, omgevormd naar een vlag (1 kroonblad), twee zwaarden (2 kroonbladen) en een kiel (2 vergroeide kroonbladen). Deze vorm is typisch voor de [[vlinderbloemenfamilie|vlinderbloemigen]], zoals de [[lathyrus]].▼
**'''Lintbloem''': één lintvormig kroonblaadje, zoals bij de [[composietenfamilie]].▼
{{Clearboth}}▼
<center><gallery widths="180" heights="180">▼
Bracted Spiderwort (Tradescantia or Cow Slobber).jpg|Regelmatige bloem, drie kroonbladen ([[eendagsbloem]])
Chelidonium majus vlaštovičník větší 2.jpg|Regelmatige bloem, vier kroonbladen ([[stinkende gouwe]])
Regel 182 ⟶ 177:
Ulmus-glabra-flowers.JPG|Regelmatige bloem, geen kroonbladen ([[ruwe iep]])
Pulsatilla vulgaris a1.jpg|Regelmatige bloem, kroonbladachtige kelkbladen ([[wildemanskruid]])
</gallery></center>
▲*'''Tweezijdig symmetrisch''' of '''zygomorf''': Boven- en onderzijde van de bloem zijn verschillend, waardoor er slechts één symmetrieas is. De kroonbladen kunnen vrij of (gedeeltelijk) vergroeid zijn.
▲**'''Lipbloem''': tweezijdig symmetrische bloem met een goed ontwikkelde onderlip (1-lippig) zoals bij de [[bijenorchis]], of met zowel een onderlip als een bovenlip (2-lippig), zoals bij de [[witte dovenetel]];
▲**'''Gemaskerde bloem''': een tweelippige bloem waarvan de onderlip de bloemopening volledig afsluit, zoals bij de [[weegbreefamilie|weegbree-]] en de [[helmkruidfamilie]]; bijvoorbeeld de [[grote leeuwenbek]].
▲**'''Vlinderbloem''': vijf gedeeltelijk vergroeide kroonbladen, omgevormd naar een vlag (1 kroonblad), twee zwaarden (2 kroonbladen) en een kiel (2 vergroeide kroonbladen). Deze vorm is typisch voor de [[vlinderbloemenfamilie|vlinderbloemigen]], zoals de [[lathyrus]].
▲**'''Lintbloem''': één lintvormig kroonblaadje, zoals bij de [[composietenfamilie]].
▲{{Clearboth}}
▲<center><gallery widths="180" heights="180" caption="Tweezijdig symmetrisch of zygomorf">
Ophrys apifera flower1.jpg|Lipbloem, 1-lippig ([[bijenorchis]])
Lamium album4 ies.jpg|Lipbloem, 2-lippig ([[witte dovenetel]])
| |||